Urodził się 26 stycznia 1935 roku w Warszawie, zmarł 4 lutego 2019 roku. Studia kompozytorskie rozpoczął w 1955 roku pod kierunkiem Stefana Bolesława Poradowskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu, następnie kształcił się w tym zakresie u Tadeusza Szeligowskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie (1956-59). Na warszawskiej uczelni odbył również studia dyrygenckie w klasie Bohdana Wodiczki (1960-63). W 1969 roku jako stypendysta rządu holenderskiego studiował w Instytucie Sonologii w Utrechcie.
Jego muzyka wykonywana była w kraju i za granicą, m.in. w Austrii, Belgii, Danii, we Francji, w Holandii, Korei, Meksyku, Niemczech, Norwegii, Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, we Włoszech oraz w dawnym Związku Radzieckim.
Zbigniew Penherski był laureatem wielu konkursów kompozytorskich: Konkursu Młodych Związku Kompozytorów Polskich (1960) za "Ostinata" na chór mieszany i orkiestrę, Konkursu im. Grzegorza Fitelberga (1964) za "Musica humana" na baryton solo, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną do łacińskich tekstów biblijnych, Konkursu im. Artura Malawskiego (1976) za "Kroniki mazurskie II" na orkiestrę symfoniczną i taśmę, Konkursu Kompozytorskiego w Gdańsku (1992) za "Cantus" na chór mieszany do tekstów biblijnych, Konkursu Polskiego Radia na radiowy utwór muzyczny (1995) za "Genesis" na bas solo, zespoły wokalne, głosy recytujące, wybrane instrumenty oraz dźwięki konkretne i elektroniczne. Ponadto jego kompozycja "Muzyka na koniec wieku" otrzymała rekomendację Międzynarodowej Trybuny Kompozytorów UNESCO w Paryżu (2001).
O swojej muzyce mówił:
Myślę, że w żadnym ze swoich utworów nie nawiązywałem do form, które obowiązywały kiedyś, czy to do formy sonatowej, ronda, czy innych. Forma jest dla mnie niezwykle ważna, ale jest to zawsze moja własna forma. Jeżeli szukałbym odniesień, to do architektury i matematyki.
Był członkiem Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, Związku Kompozytorów Polskich, Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej, Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, członkiem honorowym Związku Kompozytorów Szkockich oraz honorowym obywatelem miast Kragujevac w Serbii, Russe w Bułgarii i Ho-Chi-Minh w Wietnamie. W 1975 roku został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi.
Ważniejsze kompozycje
- Dwie kołysanki na mezzosopran i fortepian (1955)
- Trzy pieśni na sopran i fortepian (1955)
- Cztery preludia na fortepian (1956)
- Obrazki chóralne na chór mieszany (1960)
- Ostinata na chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (1960)
- Kolorowe etiudy na fortepian (1961)
- Trzy pieśni cygańskie na chór żeński (1961)
- Trzy pieśni do tekstów staropolskich na chór mieszany (1961)
- Kontrasty na zespół wokalny, wybrane instrumenty i orkiestrę smyczkową (1962)
- Musica humana na baryton, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (1963)
- Trzy recytatywy na sopran, fortepian i perkusję (1963)
- Suita na obój i fortepian (1963)
- Elementarz kameralny, 6 cyklicznych utworów na różne zespoły kameralne (1964)
- Missa abstracta na tenor, głos recytujący, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (1966)
- Muzyka uliczna na zespół kameralny (1966)
- Sąd nad Samsonem, opera radiowa na mezzosopran, baryton, bas, trzech aktorów, chór mieszany i zespół instrumentalny (1967)
- Trzy recytatywy na sopran, fortepian i perkusję (1968)
- Improwizacje dziecięce na zespoły instrumentalne (1969)
- 3M-HI for tape (1969)
- Hymnus laudans na chór mieszany i orkiestrę kameralną (1970)
- Kwartet instrumentalny na fortepian (lub inny instrument klawiszowy) i trzy dowolne instrumenty (1970)
- Incantationi I dla 6 perkusistów (1972)
- Zmierzch Peryna, opera w 3 aktach (1972)
- Kroniki mazurskie II na orkiestrę symfoniczną i taśmę (1973)
- Symfonia radiowa dla dwóch wykonawców (1974)
- Anamnesis na orkiestrę symfoniczną (1975)
- String Play for strings and three metronomes (1980)
- Edgar – syn Wałpora, opera w 3 aktach (1982)
- Jeux parties na saksofon i perkusję (1984)
- Scherzino na czworo skrzypiec (1985)
- Trzy impresje na sopran, fortepian i 4 perkusistów (1985)
- Kroniki szkockie na orkiestrę symfoniczną (1987)
- Wyspa róż, opera kameralna (1989)
- Trzy pieśni dziecięce na 2- lub 3-głosowy chór (1990)
- Cantus na chór mieszany (1992)
- Sygnały na orkiestrę symfoniczną (1992)
- Introdukcja na klarnet, puzon i wiolonczelę (1994)
- Genesis na bas solo, zespoły wokalne, głosy recytujące, wybrane instrumenty oraz dźwięki konkretne i elektroniczne (1995)
- Sygnały II na orkiestrę (1995)
- Intrada na orkiestrę symfoniczną (1995)
- Trzy łatwe utwory na fortepian (1997)
- Liryczny walc na dzwonki uliczne, flet, 3 trąbki i 2 perkusje (1998)
- Scherzino na dzwonki uliczne, flet, klarnet, 3 trąbki i 2 perkusje (1998)
- Toccata na klarnet, puzon, wiolonczelę i fortepian (1998)
- Muzyczka na koniec wieku na flet prosty, organy dwie perkusje i taśmę (1999)
- X-Play na orkiestrę 30 fletów (1999)
- Let cellos play na 8 wiolonczel (1999)
- Mała suita w staromodnym stylu na kameralną orkiestrę smyczkową (1999)
- Cantus II na chór mieszany a cappella (2000)
- Mała litania smyczkowa na kameralną orkiestrę smyczkową (2002)
- Cztery psalmy na chór mieszany a cappella (2005)
- Małe kroniki smyczkowe na orkiestrę smyczkową (2005)
- Mała symfonia "Jesienna" (2006)
- Lamentacje na baryton lub sopran męski i kwartet smyczkowy do wybranych fragmentów Księgi Jeremiasza (2010)
- Brewiarz na sopran męski i kwartet smyczkowy do słów Zbigniewa Herberta (2012)
- Cztery utwory bez słów na chór mieszany a cappella (2014)
- Mała litania 2 na orkiestrę kameralną (2016)
Autor:Małgorzata Kosińska, Polskie Centrum Informacji Muzycznej, Związek Kompozytorów Polskich, sierpień 2002; aktualizacja: czerwiec 2016, AG, luty 2019, FL.