Syn dzierżawcy folwarku i młyna nad Orlą, Jana Klona, oraz Anny z Pietrzałków. Poeta polski i łaciński, niekiedy podpisujący się łacińską wersją swojego nazwiska - Acernus.
Młodość Klonowic spędził częściowo za granicą - w węgierskim Pezinku i w "Czeskim Kromołowie" - częściowo we Lwowie. Prawdopodobnie trudnił się wówczas handlem, współpracując z jakąś spółką kupiecką, co wyjaśniałoby jego liczne podróże. Obecna wiedza nie pozwala określić, gdzie się kształcił, choć pojawia się hipoteza o studiach w kolegium jezuickim w Kaliszu. Dzieła Klonowica ujawniają jednak, prócz znajomości łaciny, orientację w greckiej mitologii i literaturze ("Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego ... Jana Kochanowskiego" z 1585 poświadczają znajomość twórczości jednego z naśladowców Teokryta, a "Flis" - poemat o pracy - nawiązuje do tradycji Hezjoda).
Poeta miał także wiedzę prawniczą, która pomogła mu zresztą w pełnieniu rozmaitych funkcji urzędniczych i administracyjnych - poczynając od prowadzenia kancelarii sądowej wójta lubelskiego (1576-1582), poprzez stanowisko ławnika i wójtostwo w Psarach (otrzymane wraz z wioską - Wólką Józefowską - od biskupa kijowskiego Józefa Wereszczyńskiego) i cieszącą się znacznym poważaniem funkcję pisarza miejskiego. O autorytecie Klonowica świadczy fakt, że często powoływano go na "jednacza" (mówiąc współczesnym językiem: przedstawiciela i negocjatora). Urzędniczą karierę poety zwieńczyło stanowisko burmistrza Lublina (1594) oraz tytuł dożywotniego rajcy tego miasta.
Wśród innych pełnionych przez Klonowica funkcji wyróżnić wypada jeszcze kierownictwo szkoły w Zamościu oraz prowadzenie wykładów na Akademii Zamojskiej. Z tego mniej więcej okresu pochodzi tłumaczenie "Dystychów Katona" - łacińskiego zbioru moralnych sentencji, ze względu na prostą składnię używanego w średniowieczu na początku nauki tego języka. Klonowic przetłumaczył też "Civitas morum" Erazma z Rotterdamu.
Klonowic wielokrotnie oskarżany był o sprzyjanie ruchowi reformacyjnemu. Jeden z jego poematów, opowiadający o zwycięstwie bogów olimpijskim nad tytanami (z czego poeta uczynił optymistyczny symbol walki człowieka z grzechem), a zatytułowany "Victoria deorum", został nawet wydany w jednej z oficyn ariańskich. Poetę podejrzewano również, aczkolwiek niesłusznie, o autorstwo paszkwilu na zakon jezuitów.
Wśród innych dzieł Klonowica wypada wymienić przekład "Vitae regum Polonorum" Klemensa Janickiego pt. "Królów i książąt polskich zawarcie i opis", poemat łaciński "Philtron" (1582), oraz poemat o Rusi Czerwonej "Roxolania" (1584). W roku 1600 powstał natomiast "Worek Judaszów", poemat satyryczny poświęcony, jak głosi podtytuł, "złemu nabyciu majętności", to jest kradzieży i innym przestępstwom.
Najbardziej znanym dziełem Klonowica jest jednak "Flis, to jest Spuszczanie statków Wisłą i inszymi rzekami do niej przypadającymi" (1595, w drukarni arianina Sternackiego). Jest on zapisem flisackiej podróży poety Wisłą do Gdańska, odbytej jesienią 1594, czymś w rodzaju reportażu uzupełnionego o wstawki moralistyczne. Cały utwór ma charakter dygresyjny, a bystra obserwacja obyczajowa przywodzi na myśl poezję Mikołaja Reja. Jerzy Ziomek jest zresztą zdania, iż Klonowic świadomie odwołuje się do Reja, odchodząc od wcześniejszej fascynacji Kochanowskim, co ma być widoczne również w "Worku Judaszów". Jak na sam koniec renesansu byłaby to decyzja dość znamienna.
Twórczość:
- Flis, wyd. Stefan Hrabec, Ossolineum, Wrocław 1951.
- Worek Judaszów, wyd. Kazimierz Budzyk i Antonina Obrębska-Jabłońska, komentarz prawniczy Z. Zdrójkowski, Wrocław 1960.
Zdigitalizowana wersja poematu "Flis" jest dostępna na stronach CBN Polona; inna wersja, oparta na wydaniu z 1862 roku, jest dostępna na stronie Kujawsko-Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.
Wybrane opracowania:
- Maria Cytowska, " 'Victoria deorum', zapomniany utwór S.F. Klonowica", "Eos" 1952/53, z. 2.
- Maria Stankowa, "S. Klonowic, pisarz i rajca miasta Lublina", "Archeion" 46 (1967).
- Halina Wiśniewska, Renesansowe życie i działalność Sebastiana Fabiana Klonowicza, Lublin 1985.
- Halina Wiśniewska, "Pobyt Sebastiana Acernusa w Zamościu", "Rocznik Zamojski" t. I, 1984.
- Jerzy Ziomek, Renesans, Warszawa 1980.
Autor: Paweł Kozioł, grudzień 2008. Tekst opracowany do projektu internetowej "Antologii polskiej poezji od Średniowiecza do wieku XXI" wg koncepcji Piotra Matywieckiego.
