Do spuścizny malarskiej artystki należy wiele arcydzieł sztuki portretowej. Wypracowana przez Boznańską oryginalna formuła portretowa, w której ujawnił się wpływ intymistycznych portretów Whistlera, wpisuje się w nurt ekspresyjnego wizerunku modernistycznego ("Dziewczynka z chryzantemami", 1894). W swych obrazach artystka skupiła się na twarzy modela oddając stan jego psychiki, nastrój chwili i cechy charakterologiczne zarazem; szczególną wagę przywiązywała też do kształtu dłoni ("Portret malarza Pawła Nauena", 1893).
W dojrzałych dziełach Boznańskiej rozluźniona materia malarska sumarycznie opisująca elementy stroju i wnętrza stanowi jakby kontur duchowości przedstawionej osoby, zdematerializowanej i eterycznej, lecz jakże wyrazistej psychologicznie. Dynamika duktu pędzla i wibracja barw wywołuje efekt zacieśnienia, spłaszczenia wyobrażonej przestrzeni, w którą integralnie wtapia się postać modela, intensyfikując ekspresyjne walory obrazu ("Portret Feliksa Jasieńskiego", 1907). W bogatej galerii wizerunków obejmującej zarówno dorosłych modeli jak i dzieci, osoby reprezentacyjnie upozowane lub zadumane w odosobnieniu, szczególne miejsce zajmują autoportrety Boznańskiej, pozwalające prześledzić upływ czasu odciskający swe piętno na rysach artystki. Z okresu paryskiego pochodzi wiele wirtuozowskich szkiców postaci we wnętrzu ewokującym intymny nastrój. Atmosferę melancholii i skupienia pogłębia w nich wąska skala brązów i szarości ożywiona plamami karminu i bieli. Szkicowość form, nerwowe uderzenie pędzla, migotliwość barw i wyrafinowana harmonia tonów, umiejętne wykorzystanie naturalnej kolorystyki tekturowego podłoża to cechy formalne martwych natur malowanych przez Boznańską, niekiedy niemal abstrakcyjnych, sugestywnie oddających ciche trwanie przedmiotów i utajone życie kwiatów ("Anemony", 1901; "Martwa natura z wazą", 1918).
Autorka: Irena Kossowska, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, lipiec 2002