Zaprojektowali m.in. grzebień do włosów przypominający kastet i radio w kształcie krzyża. Istniejący od 2006 roku warszawski duet designerów - Ewa Bochen i Maciej Jelski - często sięga po prowokacyjne zestawienia, by "wyzwalać w odbiorcy emocje".
Istniejący od 2006 r. duet designerów - Ewa Bochen i Maciej Jelski
Ewa Bochen i Maciej Jelski, fot. Kosmos Project
"Radio" (2009) - odbiornik w kształcie drewnianego krzyża, uruchamiany klaśnięciem, wywołał wiele kontrowersji. Projekt Kosmos Project, w zamyśle refleksja nad władzą mediów i samotnością jednostki we współczesnym społeczeństwie, przez wielu uznany został za obrazoburczy. Autorzy przyznają, że praca powstała z fascynacji fenomenem Radia Maryja:
"Byliśmy pod wrażeniem siły oddziaływania tego medium i odkrycia, że ludzie tak bardzo potrzebują czuć się częścią wspólnoty" - mówią w wywiadzie dla "Wysokich Obcasów".
"Radio" dobrze pokazuje cele, jakie stawiają swej sztuce Ewa Bochen i Maciej Jelski. Wszechstronnie wykształceni (oboje ukończyli Wydział Architektury Wnętrz ASP w Warszawie, ponadto Ewa studiowała na Politechnice w Mediolanie, a Maciej na Akademii Sztuki i Designu w Stuttgarcie), często eksperymentują z formą przedmiotu, badając relacje zachodzące między nim a odbiorcą/użytkownikiem:
"Wierzymy, że przedmioty napełniają się sensem dzięki przeżyciu patrzącego na nie odbiorcy, a z drugiej strony emocje zostają wyzwolone poprzez oddziaływanie przedmiotu na widza. Inspiracją dla naszych projektów jest relacja i wzajemne napięcie pomiędzy naturą, człowiekiem i technologią" - deklarują w wywiadzie dla magazynu "Czas na wnętrze".
Grając atrybutami takimi jak forma, kolor czy materiał, zestawiając ze sobą obiekty z różnych porządków, oraz akcentując w swych realizacjach irracjonalny pierwiastek, często przywołują filozofię Carla Gustava Junga (na czele z jego koncepcją "nieświadomości zbiorowej", obejmującą podstawowe wzorce reagowania, myślenia i działania człowieka, tj. instynkty i archetypy). Opisują swoje projekty jako "nowe symbole", oddające kondycję współczesnego człowieka. Ich realizacje powstają zarówno z surowców ekologicznych, naturalnych jak i z zaawansowanych technologicznie.
Projektanci nieustannie oscylują między zimną surowością a witalnością form biologicznych. Prostota kształtów, minimalizm materiałów (stal, szkło, drewno, skóra, beton), geometria - to cechy takich obiektów jak "Grzebień-kastet" (2009), "Fotel Lulu" (2010) i "Lampa L1" (2010). Kosmos Project osiąga w nich syntezę skojarzeń w niezwykle prostej formie.
Srebrny grzebień do włosów w kształcie kastetu nadaje drapieżność stereotypowo pojmowanej kobiecości, a jego punkowy styl dobrze koresponduje z wizerunkiem kobiety nowoczesnej, łączącej różne sprzeczne oczekiwania i cechy. "Fotel Lulu", produkowany przez włoską firmę Airnova, to z kolei uwspółcześniona wersja "babcinego" mebla.
Jednym z projektów Kosmos Project, który wzbudził duże zainteresowanie mediów i krytyków, jest "Lampa L1" stanowiąca połączenie betonu (dokładnie: fragmentu krawężnika), pręta zbrojeniowego i jarzeniówki. Całość waży około 40 kilogramów. Projekt pokazany po raz pierwszy podczas Łódź Design Festival 2010 stanowi oryginalną próbę rewitalizacji materiału uznawanego za zbędny gruz.
"Pomysł Kosmosu to w pewnym sensie nawiązanie do klasycznej lampy Arco Achille Castiglioniego. L1 jest też swoistym żartem sugerującym jednak, że warto wtórnie wykorzystywać surowce" - mówi Ewa Trzcionka, wydawca portalu Designalive.pl.
Lampa powstaje na indywidualne zamówienie, jest dostępna w różnych wymiarach, istnieje także wariant wyposażony w lampę ledową.
Drugą grupę projektów Kosmos Project tworzą przedmioty i wnętrza odwołujące się do skojarzeń biologicznych. Twórcy często nawiązują do kształtu ludzkiego serca - jak w "The Heart" (2008) i "Love" (2008).
Karafka do wina ("The Heart") wykonana ze szkła laboratoryjnego została uformowana na podobieństwo tytułowego organu. Pole interpretacji, jakie otwiera, jest ogromne: wino w karafce kojarzy się z krwią, serce z siedliskiem emocji, karafka z naczyniem alchemicznym etc. Przedmiot zachowuje przy tym wszystkie walory funkcjonalne:
"Kształt (...) pozwala wygodnie trzymać naczynie, pozwala wlać do środka wino i nalewać je do kieliszków. Projektanci pomyśleli nawet o tym, jak będziemy myć karafkę i w pudełku znajdziemy obok niej specjalnie stworzony wyciorek-szczoteczkę do czyszczenia" - zauważa Krystyna Łuczak-Surówka (www.designby.pl).
Do podobnej metaforyki odwołuje się projekt "Love", gigantyczne serce z czarnego lateksu, zaprezentowane na Łódź Design Festival 2008. Bochen i Jelski poszukiwali w nim nowego symbolu uczuć, który byłby bardziej adekwatny dla współczesnych skomplikowanych relacji miłosnych niż kiczowate ("walentynkowe"), czerwone serduszko.
Najpełniejszym zobrazowaniem cielesności w designie okazała się jednak inna praca duetu - "Microcosmos" (2009). To projekt wnętrza dla Suite d’Autore - Art Hotel w Palermo, nagrodzony w konkursie "Design organico". Kosmos Project sięgnął do wnętrza ludzkiego ciała, formując tkanki, komórki, biologiczne struktury. Twórcy zestawili ze sobą różnorodne faktury - miękkie i twarde, chropowate i gładkie. Wnętrze posiada dwie dominanty: pierwszą jest ściana między łazienką i sypialnią stworzona na wzór tkanek kostnych, drugą - czerwone łóżko przypominające ludzkie serce.
"Chcieliśmy w tym wnętrzu uzyskać atmosferę intymności, intrygującej tajemniczości i, paradoksalnie, spokoju mimo użycia bardzo nasyconych barw" - opowiadają artyści.
Druga przestrzeń ich autorstwa tak oddziałująca na zmysły to "Secret Garden" - wnętrze sklepu wypełnione miękkimi niby-roślinami.
Różnorodność materiałową i formalną swoich projektów Bochen i Jelski tłumaczą:
"Wciąż szukamy odpowiednich środków wyrazu. Nasza pracownia ma charakter eksperymentalny, wciąż staramy się wychodzić poza schematy myślowe, szukać nowych rozwiązań, technik, materiałów, by wyrazić idee, które chcemy przekazać odbiorcom"
Duet współpracuje przy produkcji mebli z firmami włoskimi i polskimi. Dużą popularność zyskała m.in. kanapa "Crow" (2008) produkowana przez firmę Lounge. Czarna, o nieregularnym geometrycznym kształcie, inspirowana rozpostartymi w locie skrzydłami kruka, odznacza się elegancją i wielofunkcyjnością - można ją rozdzielić na dwa nieregularne moduły. Jednak niektóre z projektów nie znalazły inwestora. Stało się tak z systemem ukrytych pod sufitem schowków (2009), sterowanych elektrycznie, pomyślanych dla mieszkań o małej powierzchni.
Okazjonalnie artyści z Kosmos Project uczestniczą też w wydarzeniach artystycznych. W listopadzie 2011 roku, z okazji 144. rocznicy urodzin Marii Skłodowskiej-Curie, stworzyli na skarpie wiślanej w Warszawie instalację "Polonium" inspirowaną życiem noblistki. Miała ona kształt ponad dwumetrowej kolby laboratoryjnej wypełnionej wielkimi kulami symbolizującymi polon. Nocą świeciła fluorescencyjnym blaskiem.
Za granicą dokonania Kosmos Project są już dobrze znane. Szczególnie bliskie więzi łączą polskich designerów z Włochami. Jeszcze jako studenci zdobywali doświadczenie w renomowanych biurach projektowych w Mediolanie, pracując z takimi sławami światowego designu jak Alessandro Mendini i Denis Santachiara. Swoje prace prezentowali między innymi podczas Salone del Mobile w Mediolanie, DMY Festiwal w Berlinie, czy na wystawach z cyklu "Unpolished".
Co jest jeszcze ich marzeniem?
"Wystawa w jednej z prestiżowych galerii, np. MoMA w Nowym Jorku albo Tate Modern w Londynie" - mówią zdecydowanie.
Strona internetowa: www.kosmosproject.com
Autorka: Paulina Kucharska, luty 2013
W tekście wykorzystano fragmenty wywiadu duetu Kosmos Project dla magazynu "Czas na wnętrze".
Wybrane wystawy i prezentacje:
2013
- wystawa "DOS - Disegnare Oggetti Sonori", Foyer Petrassi, Auditorium Parco della Musica, Rzym
- wystawa "Common Roots Design Map of Central Europe", Design Museum, Holon, Izrael
2012
- wystawa "Podstawowe funkcje życiowe", Galeria Miejska Arsenał, Poznań
2011
- wystawa "Unpolished": Pavilion d'Arsenal, Paryż; Ventura Lambrate, Mediolan
- festiwal DizajnWawa_5, ul. Mokotowska, Warszawa
- wystawa "Kreatimm – Desgin to Go", Budapest Design Week, Budapeszt, Węgry
- targi DMY, Berlin
2010
- przegląd "Przetwory 2010", Mińska 25, Warszawa
- Łódź Design Festival
2009
- Łódź Design Festival
- wystawa "Unpolished", Pierre Berge & Associes, Bruksela- wystawa "Naturalne zasoby polskiego wzornictwa", Muzeum Regionalne w Stalowej Woli
- Gdynia Design Days '09
- targi Salone del Mobile, Mediolan (udział w Salone satellite_09)
2008
- Łódź Design Festival
- targi DMY, Berlin
