Karolina Gruszka mając dziewięć lat wystąpiła w telerankowym programie "Dyskoteka Pana Jacka", czym zwróciła na siebie uwagę producentów filmowych. Rodzice obawiali się, żeby przez występy na ekranie nie zawaliła nauki, więc na prawdziwym planie filmowym stanęła dopiero jako nastolatka, grając rolę Gieniusi w serialu "Boża podszewka" Izabelli Cywińskiej.
"Pokazała mi, że ten zawód może być sposobem na rozumienie siebie i świata" - mówiła aktorka o pracy z Cywińską. W jej "Kochankach z Marony" Karolina Gruszka zagrała przełomową w swej karierze rolę Oli, uhonorowaną nagrodą dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej na 30. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni i nominowaną do nagrody Orła.
Kolejnym twórcą, który miał liczący się wpływ na jej styl gry, był David Lynch, reżyser "Inland Empire": "Nauczyłam się od niego, że trzeba wierzyć swojej intuicji i walczyć o swoje pomysły." Zagrała też role Wiktorii w filmie Marka Koterskiego "Wszyscy jesteśmy Chrystusami", Magdy w komedii "Francuski numer" Roberta Wichrowskiego i kilkadziesiąt innych w filmach i serialach reżyserowanych między innymi przez Kazimierza Kutza, Macieja Dejczera, Filipa Bajona, Jana Jakuba Kolskiego.
Często angażowana jest do filmów zagranicznych. Pracowała między innymi z Włochem Giacomo Battiato, Amerykaninem Davidem Lynchem, Białorusinem Michaiłem Ptaszukiem, Kazachem Abaiem Karpykovem, Czechem Tomasem Masinem, Rosjanami: Aleksandrem Proszkinem, Iwanem Wyrypajewem i innymi. Swój udział w tych produkcjach uzasadnia faktem, że z zagranicy dostawała ciekawsze propozycje. W ostatnich latach zagrała w Polsce obiekt westchnień głównego bohatera w "Pani z przedszkola" Marcina Kryształowicza (2014). Za rolę tę była po raz drugi nominowana do nagrody Orła. W 2017 roku będzie ją można oglądać w trzech z niecierpliwością wyczekiwanych produkcjach: nowym filmie Michała Rosy "Szczęście świata", w "Sztuce kochania. Historii Michaliny Wisłockiej" Marii Sadowskiej i, przede wszystkim, jako bohaterkę tytułową w międzynarodowej koprodukcji "Marii Skłodowskiej-Curie" w reżyserii Marie Noëlle.
W kraju grała za to z powodzeniem na scenie, ciesząc się uznaniem widzów i krytyki. W latach 2003-2008 była aktorką Teatru Narodowego, z którym nadal współpracuje. Dla jego potrzeb zagrała w przetłumaczonym przez siebie dramacie "Taniec 'Delhi' ", napisanym i wyreżyserowanym przez Iwana Wyrypajewa. Wcześniej grała też w jego autorskim "Lipcu" wystawionym w Teatrze Na Woli.
"Zdobywczynią nagrody im. Aleksandra Zelwerowicza (dla najlepszej aktorki sezonu) została Karolina Gruszka za dwa spektakle według tekstów i w reżyserii jednego z najciekawszych młodych twórców rosyjskich, Iwana Wyrypajewa - 'Lipiec' oraz 'Taniec »Delhi« '. W obu teatralnych dziełach autor kultowego 'Tlenu' i filmowej 'Euforii' poszukuje nowego języka sceny. 'Lipiec' (w Teatrze Na Woli) to okrutna, ironiczna spowiedź psychopatycznego mordercy, kanibala, w którym ciepło i miłość to niewyświetlone na negatywie wartości. Filigranowa aktorka o dziecinnej buzi nieskażonej makijażem wykonuje ten niesamowity tekst perfekcyjnie, przechodzi drogę od upadku do zbawienia, od obłędu do poezji, od rytmicznego krzyku do śpiewu, tworząc nową jakość estetyczną. 'Taniec »Delhi« ' (w Narodowym) to próba opowiedzenia o indyjskim tańcu, który może ukoić miłosne zawody, bolesne straty, poczucie odrzucenia, ale dzieje się tylko w wyobraźni bohaterki. W widowisku złożonym z siedmiu miniatur o uczuciach mówi się na zimno, emocje są pokazywane a nie grane, a stylizowanym na stare kino, melodramatycznym ujęciom towarzyszy muzyka Pucciniego i Verdiego. Sztuczność scenicznej rzeczywistości poprzez dystans daje złudzenie prawdy, a przynajmniej świeżości w pokazywaniu uczuć." [Elżbieta Baniewicz, "Podsumowanie roku 2010 w teatrze - Między duchowością a jajcarstwem", Culture.pl]
Ciekawe role aktorka zagrała także w widowiskach Teatru Telewizji. Są wśród nich: Ewa w "Dziadach" Jana Englerta, Księżna de Cleves w "Perle" Piotra Mikuckiego, Barbie w "Buncie kreskówek" Jarosława Żamojdy, Mała Julia w "?... zapytał czas" Izabeli Cywińskiej, Margot Peters w "Śmiechu w ciemności" Filipa Bajona.
Popularność zapewnia jej udział w serialach, poczynając od adaptacji polskiej klasyki: "Sława i chwała", "Przedwiośnie", "Stara baśń", przez sensacyjne: "Sfora", "Fałszerze - powrót Sfory", "Oficer", "Oficerowie", aż po wojenne: "Tajemnica twierdzy szyfrów" i "Czas honoru".
Karolina Gruszka nie lęka się wyzwań mniej spektakularnych, jak choćby praca nad audiobookami. Czytała współczesną prozę "Dlaczego dziecko gotuje się w mamałydze" Aglayi Veteranyi, niemieckojęzycznej pisarki rumuńskiego pochodzenia ale i siedemnastowieczne "Listy miłosne", przypisywane portugalskiej zakonnicy Marianie Alcoforado.
"Jednym z przykładów ambitniejszej propozycji w gronie audiobooków są książki wydawane przez łódzkie wydawnictwo mała litera/studio. Jego właściciel, Michał Brzozowski, wraz z Karoliną Gruszką opracował jak dotąd trzy świetne edycje. Już pierwszy z tytułów - 'Rycerz nieistniejący' Itala Calvina - pokazał, jaka literatura interesuje wydawcę: nietuzinkowa, niekoniecznie bestsellerowa, ale literacko wysmakowana i intelektualnie głęboka. Karolina Gruszka, aktorka znana z zamiłowania do literatury, uważa, że praca lektora 'pozwala jej na pokazanie czytelnikom części swojego wewnętrznego świata'." [Bartosz Staszczyszyn, "Czytając uchem", Dziennik online/18.11 (2007)]
Karolina Gruszka występuje w niemal każdym projekcie teatralnym i filmowym męża, Iwana Wyrypajewa. Na deskach teatralnych możemy oglądać ją niemal wyłącznie w spektaklach reżyserowanych przez Wyrypajewa: w 2013 roku zagrała Agafię Tichonowną w wystawionym przez niego "Ożenku" Gogola na deskach Teatru Studio, a w 2015 - Monicę w "Nieznośnie długich objęciach", koprodukcji Teatru Łaźnia w Krakowie i warszawskiego Teatru Powszechnego. Dzielą czas na wspólną pracę zarówno w Polsce i w Rosji.
"- Szczęśliwie Iwan nie uprawia teatru stricte 'reżyserskiego', w którym artystyczny guru buduje wokół siebie zespół podległych mu wyznawców - mówi Gruszka. - Aktorzy nie są marionetkami koniecznymi do zrealizowania hermetycznej, autorskiej wizji. On zabiera ludzi raczej w artystyczną podróż. Jego teatr to przede wszystkim teatr tekstu, w którym każdy ma szansę na znalezienie własnego języka […] Przekraczając granice, oboje poddaliśmy się pewnej mentalnej naiwności - mówi Gruszka. Ona, wyjeżdżając do Rosji, wyobrażała sobie, że będzie spotykać samych artystycznych spadkobierców Czechowa czy Stanisławskiego. Wyrypajew z kolei miał nadzieję na spotkania w Polsce z uczniami Grotowskiego czy Kantora. Dziś śmieją się, że myśleli stereotypami." [Urszula Hollanek, "Polka z Moskwy", "Wprost" nr 3/14/20-01-13]
Karolina Gruszka jest artystką świadomą drogi, którą zmierza i unika zbędnego rozgłosu. Niewiele przejął ją fakt, że w marcu 2009 r. magazyn "Playboy" przyznał jej tytuł najatrakcyjniejszej polskiej aktorki. Z kolei w Moskwie musiała stanowczo dać do zrozumienia tamtejszym mediom, że charakterologicznie nie pasuje do ich wizji "gwiazdy z Polski" - celebrytki nieustannie obecnej w kolorowych magazynach.
Autor: Janusz R. Kowalczyk, marzec 2012, aktualizacja: NMR, sierpień 2016.
Kariera artystyczna
Teatr
- 2002 - "Biesy" Fiodora Dostojewskiego, reż. Jarosław Gajewski, Akademia Teatralna, Warszawa, rola: Liza, premiera: 21 listopada 2002,
- 2003 - "Wiśniowy sad" Antoniego Czechowa, reż. Agnieszka Glińska, Akademia Teatralna, Warszawa, rola: Szarlota, premiera: 13 stycznia 2003,
- 2004 - "Do potomnego" Tadeusza Gajcego, reż. Jarosław Gajewski, Teatr Narodowy, Warszawa, premiera: 3 października 2004,
- 2004 - "Ryszard II" Williama Szekspira, reż. Andrzej Seweryn, Teatr Narodowy, Warszawa, rola: Królowa Izabela, premiera: 16 października 2004,
- 2005 - "Władza" Nicka Deara, reż. Jan Englert, Teatr Narodowy, Warszawa, rola: Luiza, premiera: 23 kwietnia 2005,
- 2006 - "Tartuffe albo szalbierz" Moliera, reż. Jacques Lassalle, Teatr Narodowy, Warszawa, rola: Marianna, premiera: 25 marca 2006,
- 2006 - "Trzy siostry" Antoniego Czechowa, reż. Natasha Parry, Krystyna Janda, Teatr Polonia, Warszawa, rola: Irina, premiera: 3 grudnia 2006,
- 2007 - "Hedda Gabler" Henrika Ibsena, reż. Pia Partum, Akademia Teatralna, Warszawa, rola: Pani Elvsted, premiera: 19 maja 2007,
- 2008 - "Iwanow" Antoniego Czechowa, reż. Jan Englert, Teatr Narodowy, Warszawa, rola: Sasza, premiera: 5 kwietnia 2008,
- 2009 - "Lipiec" Iwana Wyrypajewa, reż. Iwan Wyrypajew, Teatr na Woli im. Tadeusza Łomnickiego, Warszawa, premiera: 9 października 2009.
- 2010 - "Taniec 'Delhi' " Iwana Wyrypajewa, reż. Iwan Wyrypajew, Teatr Narodowy, Warszawa, rola: Katarzyna - także przekład, premiera: 5 marca 2010,
- 2012 - "Iluzje" Iwana Wyrypajewa, reż. Iwan Wyrypajew, Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej, Kraków, przekład, premiera: 27 kwietnia 2012,
- 2013 - "Ożenek" Mikołaja Gogola, reż. Iwan Wyrypajew, Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza, Warszawa, rola: Agafia Tichonowna, premiera: 4 lutego 2013;
- 2015 - "Nieznośnie długie objęcia", reż. Iwan Wyrypajew, Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera Warszawa, premiera 11.12.2015.
Teatr Telewizji
- 1997 - "Dziady" Adama Mickiewicza, reż. Jan Englert, rola: Ewa, premiera: 1 listopada 1997,
- 1998 - "Perła", Małgorzaty Sawickiej-Owsiany, reż. Piotr Mikucki, rola: Księżna de Cleves, premiera: 4 maja 1998,
- 2000 - "Wojna kreskówek" Andrzeja Lenartowskiego, reż. Jarosław Żamojda, rola: Barbie, premiera: 28 lutego 2000,
- 2000 - "?... zapytał czas" Krystyny Siesickiej, reż. Izabella Cywińska, rola: Mała Julia, premiera: 5 czerwca 2000,
- 2001 - "Beztlenowce" Ingmara Villqista, reż. Łukasz Barczyk, rola: Karla, premiera: 18 lutego 2001,
- 2001 - "Siedemnastolatek" Newtona Bootha Tarkingtona, adaptacja Katarzyna Leżeńska, reż. Teresa Kotlarczyk, rola: Panna Pratt, premiera: 7 maja 2001,
- 2002 - "Pasożyty" Mariusa von Mayenburga, reż. Piotr Łazarkiewicz, rola: Friderike, premiera: 3 marca 2002,
- 2002 - "Zbliżenie" Piotra Łazarkiewicza, reż. Piotr Łazarkiewicz, rola: Bella, premiera: 29 marca 2002,
- 2003 - "Śmiech w ciemności" Vladimira Nabokova, reż. Filip Bajon, rola: Margot Peters, premiera: 24 listopada 2003.
Film
- 1993 - "Chopin w zamku", dziewczynka od nut,
- 1998 - "Spona", Ola,
- 1999 - "Oczarowanie Fryderyka", Rusałka,
- 2000 - "Daleko od okna", Helusia,
- 2000 - "Córka kapitana", ("Русский бунт"), Masza Mironowa,
- 2001 - "W sierpniu 44.", ("В августе 44-го…"), Julia,
- 2001 - "Wiedźmin", Morenn,
- 2001 - "Przedwiośnie", Wanda Okszyńska, wychowanica Turzyckich w Nawłoci,
- 2002 - "Break Point", Asia,
- 2002 - "Sfora: Bez litości", Joanna "Nika" Różycka,
- 2003 - "Stara baśń", obsada dubbingu, Dziwa (rola Mariny Aleksandrowy),
- 2003 - "Ławka", etiuda szkolna, dziewczyna,
- 2005 - "Kochankowie z Marony", Ola,
- 2006 - "Wszyscy jesteśmy Chrystusami", Weronika,
- 2006 - "Francuski numer", Magda Latonte,
- 2006 - "Inland Empire", zaginiona dziewczyna,
- 2007 - "Miłość w przejściu podziemnym", "Porywająca Skrzypaczka" Ewa,
- 2007 - "Klaudia Love", etiuda szkolna, Klaudia,
- 2007 - "Futro", Joanna Panasiuk, katechetka Kuby,
- 2008 - "Tlen", ("Кислород"), Sańka,
- 2008 - "Rezolucja 819", ("Résolution 819"), Klara,
- 2009 - "Krótkie spięcie", ("Короткое замыкание"), Ona,
- 2009 - "Trzy sezony w piekle" ("3 sezóny v pekle"), Jana,
- 2009 - "Mistyfikacja", Zuzanna Zarotyńska, kochanka Witkacego,
- 2010 - "Trick", Elżbieta, dziewczyna Marka,
- 2012 - "Żywie Białoruś!", ("Žyvie Biełaruś"), Wiera,
- 2012 - "Taniec 'Delhi' ", ("Танец Дели"), Katarzyna.
- 2014 - "Pani z przedszkola", Pani Karolina
- 2015 - "Zbawienie" (Spasenie).
- 2016 - "Szczęście świata"
- 2017 - "Sztuka kochania. Historia Michaliny Wisłockiej"
- 2017 - "Maria Curie-Skłodowska"
Seriale TV
- 1997 - "Boża podszewka", Gienia Lulewicz, córka Maryśki i Kazimierza,
- 1997 - "Sława i chwała", Julia,
- 1998 - "Sposób na Alcybiadesa", Ola,
- 2002 - "Przedwiośnie", Wanda Okszyńska, wychowanica Turzyckich w Nawłoci,
- 2002 - "Wiedźmin", Morenn,
- 2002 - "Sfora", Joanna "Nika" Różycka,
- 2004 - "Stara baśń", obsada dubbingu, Dziwa (rola Mariny Aleksandrowy),
- 2004 - "Oficer", Malwina Wielgosz, siostra "Granda",
- 2005 - "Boża podszewka. Część druga", Gienia Lulewicz, córka Maryśki i Kazimierza,
- 2006 - "Oficerowie", Malwina Wielgosz, siostra "Granda", (w retrospekcjach z serialu "Oficer"),
- 2006 - "Fałszerze - powrót Sfory", Joanna "Nika" Różycka,
- 2007 - "Na puti k serdcu" ("На пути к сердцу"), Emilia,
- 2007 - "Tajemnica twierdzy szyfrów", radiotelegrafistka Natalia Russt,
- 2010 - "Czas honoru", piosenkarka Ingeborg Neuman, przyjaciółka Reinera,
- 2012 - "Trick", Elżbieta, dziewczyna Marka.
Nagrody i wyróżnienia
- 1998 - Poznań - 16. Międzynarodowy Festiwal Filmów Młodego Widza "Ale Kino", nagroda za najlepszą rolę dziewczęcą,
- 2005 - Gdynia - 30. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych: Złote Lwy za najlepszą pierwszoplanową rolę kobiecą w filmie "Kochankowie z Marony" (ex aequo z Krystyną Jandą),
- 2006 - Nagroda im. Zbyszka Cybulskiego, nominacja dla najlepszej aktorki, w filmie "Kochankowie z Marony",
- 2006 - Elle Style Awards 2006, nagroda redakcji magazynu "Elle" dla najlepszej aktorki,
- 2007 - Polska Nagroda Filmowa - Orzeł: nominacja za najlepszą główną rolę kobiecą, w filmie "Kochankowie z Marony",
- 2008 - Lipno - Przegląd Twórczości Filmowej "Pola i inni", nagroda "Polityki" dla aktorki robiącej karierę w filmach obcojęzycznych,
- 2009 - Czeska Akademia Filmowa, nominacja do nagrody Czeski Lew w kategorii aktorka pierwszoplanowa, za rolę w filmie "Trzy sezony w piekle" w reż. Tomasa Masina,
- 2010 - Kraków - 3. Międzynarodowy Festiwal Teatralny Boska Komedia, nagroda dla najlepszej aktorki za rolę w przedstawieniu "Lipiec" z Teatru na Woli w Warszawie,
- 2010 - Szczecin - 45. Międzynarodowy Przegląd Teatrów Małych Form Kontrapunkt - Nagroda Promocyjna im. Kazimierza Krzanowskiego oraz Nagroda Dziennikarzy za rolę w przedstawieniu "Lipiec" w Teatrze na Woli w Warszawie,
- 2010 - Gwarancja Kultury w kategorii "teatr" za "popis aktorski w przedstawieniu 'Lipiec' w Teatrze na Woli w Warszawie, gdzie dała dowód, że aktorstwo jest kreacją formy stworzonej z wyobraźni",
- 2010 - Nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza za rolę w przedstawieniu "Lipiec" w reż. Iwana Wyrypajewa w Teatrze na Woli w Warszawie,
- 2011 - Warszawa - Wdecha w kategorii człowiek roku za przedstawienia: "Lipiec" w Teatrze na Woli i "Taniec Delhi" w Teatrze Narodowym,
- 2011 - Kryształowe Zwierciadło magazynu "Zwierciadło" - za aktorski kunszt, łączący artystyczny pomysł na rolę z wiarygodnością kreowanej postaci; za to, że nie poddaje się modom i środowiskowej presji, tylko idzie własną drogą; za poważne traktowanie aktorstwa i widza".