W latach 1894-1901 kształcił się w warszawskiej Szkole Rysunkowej u Wojciecha Gersona, J. Kauzika i A. Badowskiego. Naukę kontynuował w latach 1902-03 w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Leona Wyczółkowskiego. Studia uzupełnił w Paryżu, gdzie mieszkał w latach 1909-21; opanował wówczas techniki graficzne, których nauczał po powrocie do kraju w bydgoskiej Państwowej Szkole Przemysłu Artystycznego. Następnie prowadził kurs dla drukarzy poligrafów w Państwowej Szkole Przemysłowej. W 1931 został mianowany profesorem na Wydziale Grafiki Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych w Poznaniu, gdzie nauczał techniki litografii i suchorytu. Okres II wojny światowej spędził w Warszawie. Do pracy dydaktycznej w poznańskiej uczelni powrócił w 1945; pracownią grafiki warsztatowej kierował do 1950 roku. Był członkiem Związku Polskich Artystów Grafików i grupy artystów wielkopolskich Plastyka. Swe prace eksponował w Paryżu (1913-15, 1918-19, 1921), Londynie (1920) i Buffalo (1932). Został wyróżniony na 1. Konkursie Graficznym im. H. Grohmana w Zakopanem w 1911, zaś w drugiej edycji tego konkursu w 1914 otrzymał II nagrodę. W kraju prezentował swą grafikę w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych (1903-39), Polskim Towarzystwie Artystycznym (1931) i Instytucie Propagandy Sztuki (1936), we Lwowie (1913, 1916, 1926, 1928, 1930), Poznaniu (1925, 1927, 1929, 1930, 1932, 1933), Zamościu (1926), Bydgoszczy (1924, 1931, 1932, 1936), Łodzi (1925), Toruniu (1930), Krakowie (1931) i Wilnie (1931). Jego ryciny zdobiły kabiny klasy turystycznej transatlantyku "Piłsudski" dekorowanego przez zespół artystów w 1934. Indywidualne wystawy twórcy odbyły się w Warszawie (1913, 1923, 1930), Poznaniu (1928, 1947) i Bydgoszczy (1930), a także w Paryżu w Société Nationale des Beaux Arts (1919) i L'Association France-Pologne (1921).
W dominującej w twórczości Mondrala grafice oryginalnej przewagę zyskały motywy architektoniczne. Początkowo artysta ukazywał w swych rycinach malownicze zakątki francuskiej prowincji, w oryginalny sposób wykorzystując tradycję sztuki pejzażowej Whistlera i impresjonistyczne konwencje obrazowania; z pietyzmem odtwarzał zróżnicowaną fakturę kamiennych fasad małomiasteczkowych uliczek, sugestywnie oddawał rozwibrowaną atmosferę zamazującą architektoniczne detale w wycinkowo ujętych budowlach Paryża i Cluny (Opactwo w Cluny, 1912). Fragmentarycznym widokom Concarneau i St. Jean de Luz nadał walor malowniczości intensyfikując grę świateł i cieni (St. Jean de Luz, 1912). W jego paryskich akwafortach podpatrzona w japońskich drzeworytach dekoracyjna "kratownica" gałęzi drzew przesłania bryły kościołów (Nad Sekwaną, 1910). Gęsto splątana sieć konarów opanowała też strefę nieba w nastrojowych ujęciach wiejskich sadów (Jabłonki, 1913). We wczesnym okresie twórczości Mondral podejmował znamienny dla ikonografii fin de siecle'u motyw spotęgowanego sensualizmu kobiet zagrażających istnieniu mężczyzny (Taniec, 1911). W 1910 pojawiły się w jego sztuce klasycyzujące tendencje, nasiliła linearna stylizacja, pogłębił dekoracyjny aspekt kompozycji (Z różą, 1910). Dekoracyjność ujęcia zyskała przewagę w barwnych drzeworytach operujących płaską plamą koloru (Powrót z połowu). Z zacięciem naturalisty natomiast portretował artysta w latach 1912-15 zniszczone twarze bretońskich rybaków (Handlarka ryb, 1912; Typ z Concarneau, 1915). Z jego polskiej spuścizny graficznej najbardziej znane są utrzymane w realistycznej konwencji widoki Bydgoszczy i Krzemieńca. Mondral posługiwał się głównie technikami metalowymi stosując akwafortę, akwatintę, suchą igłę i miękki werniks; rzadziej stosował litografię i drzeworyt. Wykonywał też kompozycje malarskie pozostające w sferze oddziaływania symbolizmu Jacka Malczewskiego, portrety, pejzaże i martwe natury z kwiatami.
Autor: Irena Kossowska, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, maj 2004