Związany z Wydziałem Polonistyki UW - najpierw jako student, potem przez jakiś czas jako doktorant. Jest historykiem literatury, specjalizującym się w literaturze Młodej Polski, czego ślady można bez trudu odnaleźć w jego prozie; krytykiem literackim, uczestnikiem wielu polemik i sporów pierwszej połowy lat 90.; publicystą, dziennikarzem radiowym i telewizyjnym. Uczy w szkole, mieszka w Warszawie. Laureat prestiżowej Nagrody Fundacji im. Kościelskich.
Jerzy Sosnowski swoje pisarstwo postrzega jako jedną, spójną całość. Beletrystyczna twórczość jest dla niego naturalnym przedłużeniem działalności krytyczno- i historycznoliterackiej. Jak sam twierdzi, dwie pierwsze książki były próbami wypowiedzi o tak zwanym świecie z wykorzystaniem jako pretekstu, jako alibi, tekstów literackich. W związku z tym przejście do pisania beletrystyki jest tylko usunięciem alibi.
Przez krytykę uważany jest za znakomitego technika, dobrze wykorzystującego w praktyce swoją erudycję, wiedzę literacką i oczytanie, sprawnie posługującego się różnorodnymi stylami, panującego nad zmiennymi narracjami i bezbłędnie konstruującego zawiłe fabuły. Niektórzy, jak np. jeden z najpoważniejszych krytyków literackich, Przemysław Czapliński, czynią mu o to zarzut twierdząc, że za fajerwerkiem pomysłów, feerią konceptów, popisem umiejętności narracyjnych i stylistycznych nie kryją się poważne, godne literatury wysokiej tematy; wg Czaplińskiego prozę tę można w związku z tym porównać do puzzli, a jej autora nazwać zaledwie bardzo utalentowanym pisarzem literatury popularnej.
Sam Sosnowski przyznaje się do estetyki postmodernistycznej, co tłumaczy m.in. obecną w jego prozie zabawę rekwizytami kultury masowej oraz mnożenie narratorów i narracji. Nie o formę i intelektualizm mu jednak chodzi, ale wręcz przeciwnie: na wiele sposobów i za pomocą wielu konwencji próbuje (z czułością) powiedzieć o swoich lękach i niepokojach, którymi cała jego twórczość jest przepełniona. Jak bardzo trafnie zauważyła to Kinga Dunin, dla Sosnowskiego literatura ma wymiar transcendentny i próbuje raczej poradzić sobie z groźną, pustą coraz bardziej rzeczywistością, stawić jej czoło, a nie ją opiewać. Autor w każdym razie traktuje swoje dzieło bardzo poważnie. Dla niego najważniejsze w pisaniu jest wyobrażenie sobie kontaktu z drugim człowiekiem, dopytywanie o sens życia. Literatura ma właściwie jedno, ale za to fundamentalne zadanie: wyjaśnić po co człowiek żyje. Odpowiedzią zaś na zarzut technicznego chłodu jego pisarstwa niech będzie następująca wypowiedź pisarza:
"...pisze się emocjami. Mnie interesuje bardziej dionizyjskość niż apollińskość. Literatura pozbawiona składnika szaleństwa, silnych emocji, zmysłowości, intuicji, to jest literatura mózgowa (...) ja wolę tę pisaną krwią."
Wypada tylko dodać, że "szaleństwo literackie" w twórczości Sosnowskiego poza tym, że stale obecne, pogłębia się systematycznie, przechodząc od science-political-fiction w "Apokryfie Agłai", aż do schizofrenicznego realizmu magicznego w "Linii nocnej". Pod tym, jak też pod każdym innym względem, twórczość Sosnowskiego rozwija się wg precyzyjnego, pozostającego pod jego ścisłą kontrolą planu. Jest to ewolucja, która z całą pewnością dokądś prowadzi. O to dokąd, nie wypada doprawdy wypytywać ciągle jeszcze stojącego u progu kariery pisarza.
Już tylko w formie apendyksu - za Jarosławem Klejnockim, który tę zagadkę rozwiązał - wyjaśnić wypada tajemnicę Andrzeja Walczaka. Otóż jest to z jednej strony bohater literacki Sosnowskiego, a z drugiej... jego pseudonim, pod którym pisywał w czasach, kiedy uprawiał krytykę literacką. Wobec silnego zautobiografizowania tej prozy, wątek ten może wiele wyjaśnić tropicielom alter ego Jerzego Sosnowskiego w jego książkach (w pewnej swojej wersji pojawia się w nich także jako Jeż).
Książki Sosnowskiego tłumaczone były m.in. na serbski, węgierski, niemiecki i rosyjski. W latach 2000-2016 współpracował z Polskim Radiem, prowadził m.in. programy Literackie Biuro Śledcze, Trójkowy Wehikuł Czasu i Trójkowy Znak Jakości. Przez pewien czas współpracował także z TVP Kultura. Jest członkiem Rady Języka Polskiego PAN. Z czytelnikami komunikuje się również za pomocą internetowego dziennika.
Autor: Paweł Dudziak, Uniwersytet Warszawski, czerwiec 2003, aktualizacja: jrk, wrzesień 2016.
Twórczość:
Jerzy Sosnowski jest autorem książek dyskursywnych:
- "Śmierć czarownicy! Szkice o literaturze i wątpieniu", Semper, Warszawa 1993
- "Chwilowe zawieszenie broni", Sic!, Warszawa 1996 – napisana wraz z Jarosławem Klejnockim – jedna z pierwszych krytycznoliterackich syntez twórczości pisarzy pokolenia bruLionu
- "Ach" – eseje, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005
- "Czekanie cudu" – eseje o literaturze i filmie, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2009
- "Co Bóg zrobił szympansom" – eseje o wierze świeckich, Wielka Litera, Warszawa 2015
i tomów prozy:
- "Apokryf Agłai", W.A.B., Warszawa 2001
- "Wielościan", W.A.B., Warszawa 2001
- "Linia Nocna. Single's collection", W.A.B., Warszawa 2002
- "Prąd zatokowy", W.A.B., Warszawa 2003
- "Tak to ten" , Wydawnictwo Literackie, Kraków 2006
- "Instalacja Idziego", Wydawnictwo Literackie, Kraków 2009
- "Spotkamy się w Honolulu", Wydawnictwo Literackie, Kraków 2014
- "Sen sów", Wielka Litera, Warszawa 2016
Nagrody i wyróżnienia
- 2001 – Nagroda Fundacji im. Kościelskich – za "Wielościan"
- 2003 – nagroda Poznańskiego Przeglądu Nowości Wydawniczych "Książka Jesieni 2003" – dla "Prądu zatokowego"
- 2004 – dwie nominacje do Paszportu Polityki w kategorii "Literatura" – za "Prąd zatokowy"
- 2006 – Złoty Grot (nagroda Stowarzyszenia Sztuka Edukacja Promocja) dla twórcy, którego działalność i dokonania inspirują do aktywności młodych humanistów oraz za przekraczanie granic między literaturą, krytyką, działalnością społeczną i popularyzatorską i za pozostawanie sobą we wszystkich tych krainach
- 2009 – nominacja do tytułu Mistrza Mowy Polskiej – IX odsłona konkursu
- 2016 - Nagroda im. księdza Józefa Tischnera
- 2016 - nominacja do Nagrody Literackiej Nike za zbiór esejów "Co Bóg zrobił szympansom"