W 2003 otrzymał Nagrodę im. Ludwika Frydego, przyznawaną młodym krytykom przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Krytyki Literackiej (2003). Mieszka w Opolu, pracuje w Instytucie Filologii Angielskiej Uniwersytetu Opolskiego. Debiutował w 1993 roku na łamach "NaGłosu".
Między pisarstwem a krytyką Gutorowa zaznacza się osobliwa sprzeczność. W "Parnasie bis!", opisującym stosunkowo wczesny okres jego twórczości, został nazwany "neoklasycystą". Tymczasem jako krytyk i badacz literatury zajmuje się on głównie awangardą, traktując ją na sposób afirmatywny. Wielkim hołdem wobec autorów źle obecnych (Karpowicz, Wirpsza) bądź traktowanych cokolwiek bezrefleksyjnie (Różewicz, Sosnowski), wobec poezji trudnej i podejmującej ryzyko poznawcze, jest "Urwany ślad".
Jako poeta Gutorow przyswaja sobie lekcję awangardy po to, by pójść własną drogą. Zakłada ona, że być może na pewnym poziomie świadomości literackiej zdroworozsądkowe wykluczenia zbyt zużytych motywów przestają mieć znaczenie. Opisuje więc proste wzruszenia ("wzór / haftowany błyszczącą nicią jak lot jaskółki na niebie"), a także Toskanię, Padwę, malarstwo holenderskie i kompozytorów klasycznych. Dzieje się to jednak z pełną świadomością powtórzenia: "Zagajnik wygląda na powielony. / Stoimy w wystudiowanych pozach, / Mącąc klimat chwili / Samym swoim zapatrzeniem".
Tytuł jego wierszy zebranych z 2010 roku - "Nad brzegiem rzeki" - pobrzmiewa tonem "naturalistycznych" (przyrodniczych) fascynacji Czesława Miłosza. Mówić można również o intensywności wywiedzionej z przedstawiania zdarzeń i substancji elementarnych, jaką znamy z poezji Seamusa Heaneya. Echem jego poetyki pobrzmiewają następujące linijki, opisujące przydrożnego świątka wzniesionego, by odpokutować zbrodnię: "Deszcz opatruje bruzdy, kiedyś rozerwie / sekretne wiązania skały, kamienne bandaże / przylegające ściśle do siebie, jakby w uścisku, / starte do ziarnistych włókien".
Gutorow pisze o naturze jako o całości znaczącej, czy też nadającej znaczenia, co pozwala określić jego wiersze mianem nowoczesnej sielanki (która wbrew pozorom zawsze była gatunkiem filozoficznym). Równolegle pojawiają się jednak w tej poezji pytania, które można odnieść do awangardy ("Czy można stworzyć poemat wyłącznie z języka"), albo deklaracje w rodzaju "Miejscem wiersza jest / wiersz, a nie kontekst czy sumienie". Jednocześnie poezja Gutorowa wymaga od siebie pewnego rodzaju miękkości, widocznej choćby w poważnym zadaniu sobie pytania: "Lecz jak / wypowiedzieć rzeczy, nie wypowiadając / im wojny?".
Gutorow jest także tłumaczem: przekładał m.in. wiersze Simona Armitage'a, Rona Padgetta, Wallace'a Stevensa i Marka Forda. Jego wiersze z kolei przełożone zostały m.in. na angielski, bułgarski, niemiecki i serbski.
Autor zachowuje dystans dla swojej poetyckiej twórczości. W rozmowie z Pawłem Nowakowskim mówił:
"Nie jestem literatem, nie mam planów literackich. Stoję z boku, patrzę, zapisuję. Czasami coś z tego wyjdzie, coś się zbierze. Wtedy jest dobrze i miło, można nawet pomyśleć o książce. Ale bez przesady" (Wolne Dziennikarstwo, 20.01.2014).
Twórczość:
Poezja:
- Wiersze pod nieobecność, Ośrodek Kultury i Sztuki, Wrocław 1997.
- Aurora, Stowarzyszenie Literackie im. K.K. Baczyńskiego, Łódź 2001.
- X, Biuro Literackie, Legnica 2001.
- Linia życia, Znak, Kraków 2006.
- Inne tempo, Biuro Literackie, Wrocław 2008.
- Nad brzegiem rzeki (1990-2010), Wrocław: Biuro Literackie, 2010 (wiersze zebrane).
- Księga zakładek (szkice), Wrocław: Biuro Literackie, 2011.
- Kartki, Kraków: EMG, 2015.
Eseje:
- Na kresach człowieka. Sześć esejów o dekonstrukcji, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2001.
- Niepodległość głosu. Szkice o poezji polskiej po 1968 roku, Znak, Kraków 2003.
- Urwany ślad, Biuro Literackie, Wrocław 2007.
- Luminous Traversing. Wallace Stevens and the American Sublime, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2007.
Omówienia:
- Krzysztof Hoffmann, "Siedem niekonkluzywnych intuicji i jedna diagnoza", "Portret" 23/2007 (Linia życia).
- Michał Kasprzak, "Czekając na Golgotę", "Studium" 2/2002 (Aurora).
- Paweł Mackiewicz [bez tyt.], "Topos" 6 (73) / 2003 (Niepodległość głosu).
- Joanna Mueller, "Nauczki dla awangardy", "Wakat" 2 (4)/2007.
- Kazimierz Nowosielski, "Prawdy oraz imitacje", "Nowe Książki" 6/2003 (Niepodległość głosu).
Autor: Paweł Kozioł, listopad 2010, aktualizacja: NMR, wrzesień 2016.