Od 2008 jest członkiem zespołu Nowego Teatru. Jej współpraca z Krzysztofem Warlikowskim rozpoczęła się od zastępstwa za Stanisławę Celińską w spektaklu "Oczyszczeni", a zaowocowała kolejnymi ważnymi kreacjami. Dałkowska wystąpiła u Warlikowskiego w "Dybuku", "(A)pollonii", "Opowieściach afrykańskich wg Szekspira", "Kabarecie warszawskim" i "Francuzach". Za rolę Elizabeth Costello w przedstawieniu "Koniec" w reżyserii Warlikowskiego otrzymała Nagrodę im. Aleksandra Zelwerowicza oraz Feliksa Warszawskiego.
W Teatrze Nowym wystąpiła także w "Exhausted / Wyczerpanych" w reżyserii Claude'a Bardouila, zaś na deskach warszawskiego Teatru Studio można ją było obejrzeć w spektaklu "Przed odejściem w stan spoczynku" w reżyserii Michała Kotańskiego na podstawie Thomasa Bernharda.
W Teatrze Montownia zagrała u Michała Sieczkowskiego rolę Ma w przedstawieniu Salinger uznanym przez tygodnik "Przegląd" za jeden z dziesięciu najlepszych spektakli 2005 roku.
Na jubileusz 30-lecia pracy artystycznej wystąpiła w Teatrze Powszechnym w roli Maryjki u Grzegorza Wiśniewskiego w Prezydentkach Wernera Schwaba (2001).
W 1982 roku zorganizowała z kolegami Teatr Domowy - jedyną tego typu placówkę w Polsce. W prywatnych mieszkaniach wystawiano zdjętą przez cenzurę z afisza Teatru Powszechnego sztukę Wszystkie spektakle zarezerwowane, a także Largo Desolato Vaclava Havla, Degrengoladę Pavla Kohouta; występował również Kabaret Jana Pietrzaka. Ogółem, do roku 1989 wystawiono około 300 spektakli.
Tak mówi o tym aktorka:
"Była to najwspanialsza przygoda, jaka mi się przytrafiła w życiu. Mieliśmy możliwość bezpośredniego reagowania na to, co niosło życie. Mogliśmy tupnąć nogą, wrzasnąć, wyśmiać, wygwizdać i żaden cenzor nie miał na to wpływu" ("Film" 1991, nr 06).
W roku 2003 (w 22. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego), przed koncertem dla Jacka Kaczmarskiego wystąpił Teatr Domowy w oryginalnym składzie (Ewa Dałkowska, Andrzej Piszczatowski i Emilian Kamiński). Aktorzy oraz zaproszeni goście wykonali m.in. utwory literackie i piosenki tworzone w obozach dla internowanych.
Ewa Dałkowska w Teatrze Telewizji
W Teatrze Telewizji debiutowała zaraz po ukończeniu studiów rolą Armandy Bejart u Ignacego Gogolewskiego w Pannie Molierównie Jeana Anouilha (1973). Zagrała również m.in.: Anielę u Krystyny Meissner w Wielkim człowieku do małych interesów Aleksandra Fredry (1975), Zofię Plejtus u Jerzego Jarockiego w Matce (1976), Irinę u Barbary Sałackiej w Ostatnim koncercie Olgi Czajkowskiej (1977), Marię u Andrzeja Łapickiego w Warszawiance Stanisława Wyspiańskiego (1978). Wystąpiła u Krzysztofa Zaleskiego w słynnych Paradach Jana Potockiego (1978) - jej grę określono jako perfekcyjną arlekinadę i porównano do aktorskiego malarstwa abstrakcyjnego. Równie ciekawe, choć zupełnie inne w charakterze były jej role: Elizabeth Proctor u Zygmunta Hübnera w Czarownicach z Salem Arthura Millera (1979), Siri von Essen u Ernsta Günthera w Nocy trybad Pera Olova Enquista i Sofii Antonowny u Zygmunta Hübnera w Spiskowcach Josepha Conrada - za te cztery kreacje aktorka otrzymała nagrody.
Inne role w Teatrze Telewizji to m.in.: Gerda u Andrzeja Łapickiego w Burzy (Strindberga) (1980), Rachela u Tadeusza Lisa w Judaszu z Kariothu Karola Huberta Rostworowskiego (1981), Gertruda u Jana Englerta w Hamlecie Szekspira (1985), Helena u Jacka Witkowskiego w Smaku miodu Shelagh Delaney (1989), Elżbieta u Piotra Cieślaka w Godzinie kota Pera Olova Enquista (1990), Jessika u Bogdana Augustyniaka w Dziesiątej Beethovena Petera Ustinova (1993), Pani D. u Jerzego Markuszewskiego w Kompleksie polski Tadeusza Konwickiego (1994), Zinaida u Jana Englerta w Iwanowie Antoniego Czechowa (1995), Ciotka u Agnieszki Glińskiej w Pokoju pełnym liści Joan Aiken (1996), Maria u Olgi Lipińskiej w Buni Roberta Cossy (1997), Waxmanowa u Macieja Dutkiewicza w Impulsie Bruttera i Dutkiewicza (1997), Pani Robak u Filipa Bajona w Zagładzie ludu, albo moja wątroba jest bez sensu Wernera Schwaba (1997), Miss L. u Agnieszki Lipiec-Wróblewskiej w Numerach Olgi Tokarczuk (2000), Helena u Wojciecha Pszoniaka w Pracowni krawieckiej Jean-Claude'a Grumberga (2000), Rosie u Mariusza Grzegorzka w Simpatico Sama Sheparda (2000).
Filmowe role Ewy Dałkowskiej
W filmie debiutowała jeszcze jako studentka ostatniego roku PWST w Nocach i dniach (1975) Jerzego Antczaka (w filmie oraz serialu) i od razu okazała się nieprzeciętną indywidualnością ekranową. Jej Olesia Chrobotówna to postać tragiczna, budząca niechęć, ale i współczucie, a przede wszystkim nietuzinkowa i zapadająca w pamięć. W tym samym roku aktorka u Włodzimierza Olszewskiego wcieliła się w postać Cyganki w filmie Beniamiszek. Następną rolę - prostytutki "Markizy", królowej warszawskiego półświatka zagrała u Krzysztofa Szmagiera w drugim odcinku serialu 07 zgloś się. Wspólną cechą tych obu postaci był element tajemnicy i dwuznaczności.
U Janusza Majewskiego wystąpiła w tytułowej roli Rity Gorgonowej w filmie Sprawa Gorgonowej (1977) - rekonstrukcji jednego z najgłośniejszych procesów międzywojennych.
"Ta kreacja wymagała brawury. Aktorka nie próbowała niczego sugerować, nie ułatwiała decyzji widzowi, nie odwoływała się do sentymentalnych uczuć. Stworzyła postać nieco enigmatyczną, wzruszającą w wymiarze czysto ludzkim, jakby niezależnie od oceny sprawy. Nie ulega wątpliwości, że ta rola pozostanie wśród osiągnięć naszego kina" ("Film" 1985, nr 49 - "Portret na życzenie").
W 1978 roku zagrała w czterech filmach: rolę Krystyny Gazdy u Agnieszki Holland w Aktorach prowincjonalnych, Wierę Zasulicz u Wandy Jakubowskiej w Białym Mazurze, Ewę Michałowską, żonę Jerzego u Andrzeja Wajdy w Bez znieczulenia i doktor Nosilewską u Edwarda Żebrowskiego w Szpitalu Przemienienia. W filmie Głosy (1980) u Janusza Kijowskiego zagrała Ewę Domańską - medium, a przede wszystkim nadwrażliwą kobietę, otoczoną aurą niezwykłości. W podobną postać - Grety Wagner - osoby obdarzonej zdolnościami parapsychologicznymi, wcieliła się w filmie Medium (1985) Jacka Koprowicza. Zagrała Annę Kurant, matkę Kamila u Grzegorza Warchoła w pierwszym odcinku serialu Życie Kamila Kuranta (1982). U Wiesława Saniewskiego wystąpiła jako więźniarka Maria Gabrysiakowa w Nadzorze (1983), a u Henryka J. Schoena w postać Róży w Wirze (1984).
Jednak jej najlepsza, "życiowa rola" to Andzia Cichalska-Solska u Andrzeja Barańskiego w Kobiecie z prowincji (1984). Życie tytułowej bohaterki poznajemy we fragmentach coraz bardziej odległych od współczesności. Ta przemiana ukazana została w obrazach świadomie przyciszonych. Dałkowska przejmująco zagrała postać pozornie zwyczajnej kobiety, która jednak dzięki niej jaśnieje blaskiem niezwykłości. Zupełnie odmienną postać - wulgarnej prostytutki Stelli stworzyła aktorka u Krzysztofa Zanussiego w Roku spokojnego słońca (1984). W tym samym roku zagrała rolę Jadwigi Łowieckiej w pierwszej części trzyodcinkowej serii Trzy młyny Jerzego Domaradzkiego. Wystąpiła u Andrzeja Trzosa-Rastawieckiego jako doktor Krystyna w ...Jestem przeciw (1985). Postać matki Villona zagrała u Stanisława Różewicza w Nocnym gościu (1989), a u Andrzeja Wajdy w filmie Korczak (1990) wcieliła się w postać Stefy Wilczyńskiej, bohaterskiej współpracowniczki doktora Korczaka.
W roku 1991 zagrała Susanne u Janusza Zaorskiego w filmie oraz serialu (odc. 2., 3., 4.) Panny i wdowy oraz pielęgniarkę Lucienne u Leszka Wosiewicza w filmie Cynga. Wystąpiła w roli Celiny u Jerzego Zalewskiego w Czarnych słońcach (1992), zaś u Romana Załuskiego zagrała Wandę, przyjaciółkę Marii w Komedii małżeńskiej (1993). Wystąpiła jako Elka, właścicielka łodzi w Córach szczęścia (1999) Marty Meszaros. U Filipa Bajona zagrała księżnę Szczerbakow-Mamujew w filmie i serialu (odc. 1. i 2.) Przedwiośnie (2001-02). Wystąpiła u Jana Kidawy-Błońskiego jako dyrektorka technikum w Skazanym na bluesa (2005) oraz w filmie Stary człowiek i pies Witolda Leszczyńskiego i Andrzeja Kostenki (2008), a na małym ekranie w Lunatykach Macieja Sterło-Orlickiego (2008). Dałkowska gra też Jadwigę, żonę Witkacego w Mistyfikacji Jacka Koprowicza, kryminalnym dreszczowcu o powojennych losach Witkiewicza, który miałyby zmistyfikować swoje samobójstwo w 1939 roku (2009). Aktorka występowała również w serialach, gdzie zagrała role: Idalii Elzonowskiej w Trędowatej (1999-2000), siostry Gerlach u Krzysztofa Jaroszyńskiego (odc. 1., 2., 3.) w Szpitalu na perypetiach (2001), matki Aldony Ginko u Macieja Dejczera (odc. 8. i 13.) w Oficerze (2004-05).
W 2010 roku w "Mistyfikacji" Jacka Koprowicza wcielała się w postać Jadwigi Witkiewiczowej, żony Witkacego, zaś w 2014 roku zagrała pielęgniarkę w "Sąsiadach" Grzegorza Królikiewicza.
Talent i wyrazista osobowość Dałkowskiej przyciągają do niej także młodych twórców. Choćby Aleksandrę Terpińską, jedną z najciekawszych reżyserek najmłodszego pokolenia, u której wystąpiła w nagradzanym na festiwalach krótkometrażowym "Święcie zmarłych" (2011). W 2015 roku Dałkowska wystąpiła także w filmie "Body/Ciało" Małgorzaty Szumowskiej. W 2016 roku na ekrany trafi "Smoleńsk" w reżyserii Antoniego Krauzego. Dałkowska wcieli się w nim w Marię Kaczyńską, Pierwszą Damę zmarłą tragicznie w katastrofie smoleńskiej.
Była lektorem w krótkich filmach: ...Gdzie mój starszy syn Kain (1999) Agnieszki Arnold i w In articulo mortis (listy Aliny Szapocznikow; 1998) Krzysztofa Tchórzewskiego oraz wystąpiła w jego filmie Towarzystwo (2003).
Inną formą twórczości aktorki są przygotowywane co pewien czas recitale piosenkarskie, m.in.: Marzenie o kwitnącym kraju w Teatrze Kwadrat (1988), To śpiewała Ordonka w Teatrze Powszechnym (1990).
Brała udział w edycjach Ogólnopolskiego Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu, prezentując m.in. recital Zziębnięte serce (1988), który został wydany na płycie. Śpiewa w kabarecie Pod Egidą. Wystąpiła w spektaklu przypominającym piosenki Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego Zimy żal (1989) w reżyserii Janusza Józefowicza. Dubbingowała postać Petunii Dursley w filmach o Harrym Potterze (2001-02).
W 1994 roku aktorka została laureatką Ogólnopolskiego Rankingu Teatralnego III Programu Polskiego Radia za rolę Matki w Balladynie Barbara Kaźmierczak tak napisała o jej aktorstwie:
"Potrafi uwiarygodnić postacie kobiet o powikłanych, pełnych sprzeczności życiorysach, niejednoznacznych ani w swym negatywnym, ani też pozytywnym wizerunku" ("Video Club" 1996, nr 06).
Sama aktorka kieruje się w życiu zasadą zasłyszaną od prof. Aleksandra Bardiniego: "Biegnij i bądź jak w locie...".
Nagrody:
- 1977 - Nagroda główna za rolę Siri von Essen w Nocy trybad na 27. Kaliskich Spotkaniach Teatralnych;
- 1978 - Nagroda im. Leona Schillera;
- 1979 - Brązowy Krzyż Zasługi; Nagroda za role w spektaklach: Czarownice z Salem i Parady na 3. FPTTV w Olsztynie;
- 1980 - Nagroda główna zespołowa za role w spektaklu Teatru Telewizji Czarownice z Salem na 30. Kaliskich Spotkaniach Teatralnych;
- 1987 - Wyróżnienie za rolę w spektaklu Pan Cogito szuka rady na 26. Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu; Złoty Ekran za kreacje stworzone na małym ekranie w Spiskowcach oraz w filmie telewizyjnym Węzeł;
- 1988 - Nagroda entuzjastów kina "Samowar" przyznana w Świebodzinie;
- 1994 - Nagroda aktorska indywidualna za rolę Matki w Balladynie w reżyserii Jarosława Kiliana w Teatrze Powszechnym w Warszawie na 19. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych;
- 1998 - Wyróżnienie za rolę Katii w przedstawieniu Tomasz Mann w reżyserii Jerzego Łukosza w Teatrze Polskim w Bydgoszczy na 4. OKNWPSW w Warszawie;
- 2002 - Nagroda im. Tadeusza Boya Żeleńskiego za rolę Maryjki w Prezydentkach w reżyserii Grzegorza Wiśniewskiego przyznana przez polską sekcję AICT;
- 2005 - Nagroda za rolę kobiecą w spektaklu Matka i Lampart Tomasza Mana w konkursie radiowym 5. Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej "Dwa Teatry" w Sopocie;
- 2007 - Srebrny Medal Gloria Artis-Zasłużony Kulturze.
- 2011 - Nagroda "Teatru" za rolę Elizabeth Costello w przedstawieniu "Koniec" Krzysztofa Warlikowskiego w Nowym Teatrze w Warszawie
- 2011 - Nagroda "Feliks Warszawski" w kategorii: pierwszoplanowa rola żeńska za kreację Elisabeth Costello w spektaklu "Koniec" w Nowym Teatrze
- 2015 - Odznaczenie Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za "wybitne zasługi w pracy artystycznej i twórczej"
Autor: Halina Olczak-Moraczewska, grudzień 2006.
Aktualizacja: Monika Mokrzycka-Pokora, wrzesień 2009. akt. 2016 BS.