W ciągu lat Armia stała się jedną z najbardziej oryginalnych formacji polskiego niezależnego rocka. Bazując na punku i hardcore, stopniowo wykorzystywała elementy muzyki klasycznej, hard rocka, heavy metalu czy rocka progresywnego. Monumentalna muzyka ilustruje poetyckie, uduchowione teksty wokalisty Tomasza Budzyńskiego.
Armia powstała na przełomie 1984 i 1985 roku z inicjatywy Budzyńskiego (ex-Siekiera), gitarzysty Roberta Brylewskiego (Kryzys, Brygada Kryzys, Izrael) oraz związanego ze środowiskiem teatru Jerzego Grotowskiego filozofa Sławomira Gołaszewskiego. W 1987 grupa zarejestrowała singiel "Aguirre" oraz wydaną rok później debiutancką płytę. Armia nagrana została z udziałem kilkunastu muzyków, w tym waltornisty Krzysztofa "Banana" Banasika, którego gra miała przesądzić o charakterystycznym brzmieniu zespołu. Gotowy materiał został wydany jednak z wieloma błędami ostatecznego miksu i masteringu; dopiero w 1992 roku grupa ponownie nagrała większość materiału, który ukazał się na płycie "Czas i byt".
Od września do grudnia 1990 grupa nagrywała wydany w czerwcu 1991 album Legenda, którego potężne brzmienie wzmacniało inspirowane gnozą i chrześcijańskim mistycyzmem teksty Budzyńskiego. Stałymi członkami Armii zostali basista Dariusz "Maleo" Malejonek i perkusista Piotr "Stopa" Żyżelewicz. Zespół zagrał wielomiesięczną trasę koncertową, częściowo udokumentowaną albumem "Exodus" (1992).
W 1993 zespół opuścił jego współzałożyciel Robert Brylewski, zastąpiony na niespełna dwa lata przez Michała Grymuzę (ex-Róże Europy). Po nagraniu Triodante, albumu inspirowanego "Boską Komedią", nowym gitarzystą został grający dotychczas w thrashmetalowym Acid Drinkers Dariusz "Popkorn" Popowicz. Kolejne albumy, Duch i nieco łagodniejsza brzmieniowo "Droga" w warstwie tekstowej coraz silniej zaznaczały fascynację Budzyńskiego chrześcijaństwem. Powrót do bardziej agresywnej muzyki nastąpił na Ultima Thule z 2005 roku. Kolejny album "Der Prozess" inspirowany był powieścią Franza Kafki, zaś "Freak" z listopada 2009 zawiera elementy jazzu i muzyki eksperymentalnej.
W 2012 roku ukazała się płyta "Podróż na Wschód", zawierająca utwory zarejestrowane na żywo na planie zdjęciowym filmu pod tym samym tytułem. Znajdują się na niej wybrane kompozycje z dotychczasowej dyskografii, często w nowych, akustycznych aranżacjach.
W obecnej chwili Armię tworzą, poza Budzyńskim, Rafał Giec (gitara i śpiew), Jakub Bartoszewski (waltornia, klawisze, śpiew), Dariusz Budkiewicz (gitara basowa) oraz Amadeusz Kaźmierczak (perkusja).
Dyskografia:
- Armia, Pronit 1988, reedycje Ars Mundi 1999, Metal Mind Productions 2005;
- Legenda, Wifon (LP), Izabelin Studio - 1991, reedycje Ars Mundi 1997, Metal Mind Productions 2004, W Moich Oczach (LP) 2008;
- Exodus, Izabelin Studio 1992, Metal Mind Productions 2004 (koncert);
- Czas i byt, SPV Poland 1993, Metal Mind Productions 2004;
- Triodante, SP Records 1994, Ars Mundi 1997, Metal Mind Productions 2004;
- Duch, Ars Mundi 1997, Metal Mind Productions 2005;
- Droga, Ars Mundi 1999, Metal Mind Productions 2005;
- Soul Side Story, Ars Mundi 2000, Metal Mind Productions 2005 (koncert);
- Pocałunek mongolskiego księcia, Pomaton EMI 2003;
- Ultima Thule, Metal Mind Productions 2005;
- Der Prozess, Isound Labels 2009;
- Freak, Isound Labels 2009;
- Podróż na wschód, Isound Labels, 2012;
- Toń, Metal Mind Productions, 2015.
Autor: Maciej Sienkiewicz, listopad 2010. Aktualizacja: kk, lipiec 2015; fl, maj 2016.