Podczas II wojny światowej działał w ruchu teatralnym - Teatrze Podziemnym Adama Mularczyka i w zespole prowadzonym przez Wiktora Sadeckiego. Od 1945 roku był słuchaczem Studia Aktorskiego przy Starym Teatrze w Krakowie, gdzie zdał eksternistyczny egzamin aktorski. W Studio zagrał Odysa w Powrocie Odysa Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Tadeusza Kantora (1945) i Franka w Niespodziance Karola Huberta Rostworowskiego w reżyserii Wiesława Goreckiego (1945). W latach 1945-1949 Szczepkowski występował w krakowskim Teatrze Powszechnym, Teatrze Kameralnym TUR, poznańskim Teatrze Polskim, Teatrach Śląsko-Dąbrowskich w Katowicach i Sosnowcu. W 1949 roku przeniósł się do Warszawy. Był związany z Teatrem Narodowym (1949-1957, 1962-1966, 1968-1971), Teatrem Komedia (1957-1961), Teatrem Polskim (1961-1962 i 1981-1988) i Teatrem Dramatycznym (1966-1968, 1971-1981). W latach 1966-1968 był również dyrektorem Teatru Dramatycznego.
Szczepkowski należał do osobistości polskiego teatru. Zabierał głos w sprawach artystycznych, ale także społecznych i politycznych. Od 1967 roku wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, był prodziekanem Wydziału Aktorskiego (1978-1981). Sprawował funkcję prezesa Zarządu Głównego Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki (1968-1981), działał w Związku Artystów Scen Polskich. W latach 1976-1980 był jego wiceprezesem, a w latach 1981-1982 prezesem, do czasu rozwiązania stowarzyszenia przez władze stanu wojennego.
"Dla artysty musi istnieć granica, poniżej której nie wolno mu się zniżyć" - mówił w 1975 roku. - "To nie tylko sprawa wyboru i indywidualnego smaku artystycznego. To także problem wychowania. (...) Miałem szczęście mieć takich wychowawców: Juliusza Osterwę, Marię Dulębę. Oni nas nauczyli, na czym polega zasadnicza różnica w tym zawodzie: wszyscy są aktorami, tylko niektórzy mogą zostać artystami, ale wszyscy powinni przynajmniej zachowywać się jak artyści: starać się zawsze dokonywać najlepszego wyboru." ("Teatr" 1975, nr 17)
W stanie wojennym Szczepkowski był jednym z inicjatorów aktorskiego bojkotu mediów. W latach 80. występował podczas wolnościowych i patriotycznych uroczystości. W 1989 roku został wybrany senatorem RP z ramienia Komitetu Obywatelskiego "Solidarność".
Szczepkowski znany był także z poczucia humoru, wydał zbiór fraszek Słóweczka (1992). Występował w kabaretach: Stańczyk, Szpak i Pod Egidą. Niekiedy swoim ironicznym dystansem obdarzał kreowane na scenie postaci.
W teatrze Szczepkowski zagrał m.in. tytułowego Sułkowskiego Stefana Żeromskiego w reżyserii zespołu Teatru Narodowego (1951), potem na scenie Narodowego wcielił się m.in. w postaci Papkina w Zemście Aleksandra Fredry w reżyserii Bohdana Korzeniewskiego (1953) i Joachima Petersa w Niemcach Leona Kruczkowskiego w reżyserii Erwina Axera (1955). Na deskach Teatru Polskiego wystąpił m.in. jako prof. Henryk Higgins w Pigmalionie George'a Bernarda Shawa w reżyserii Jerzego Rakowieckiego (1961), a w Teatrze Narodowym jako Aigistos w Agamemnonie Ajschylosa w reżyserii Kazimierza Dejmka (1963). W Teatrze Dramatycznym pokazał Repetiłowa w Mądremu biada Aleksandra Gribojedowa w reżyserii Ludwika René (1967).
"Spośród wielu epizodów najlepszy jest chyba Szczepkowski w roli Repetiłowa. W tej małej rólce zawarł on swoistą kwintesencję głupoty i nicości ludzi otaczających Czackiego. Szczepkowski zagrał ją naprawdę doskonale (...)" - pisał Jan Kłossowicz ("Teatr" 1967, nr 13).
W kinie Szczepkowski debiutował w 1947 roku epizodem w Ostatnim etapie Wandy Jakubowskiej. Stworzył wiele bezpretensjonalnych ról w popularnych polskich komediach i filmach dla młodych widzów. Występował m.in. w filmach Jana Rybkowskiego: Kapelusz pana Anatola (1957) i Pan Anatol szuka miliona (1958), był Władysławem Mąckim w wodewilowym Żołnierzu królowej Madagaskaru Jerzego Zarzyckiego (1958) i rzezimieszkiem Czarnym Rafałem w Historii żółtej ciżemki w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego - filmowej adaptacji historyczno-przygodowej powieści dla dzieci Antoniny Domańskiej (1961), bandytą Edmundem "Szyjką" w ekranizacji powieści dla młodzieży Wiktora Woroszylskiego I ty zostaniesz Indianinem w reżyserii Konrada Nałęckiego (1962), Narratorem w O dwóch takich, co ukradli księżyc Jana Batorego (1962) i Janem Heweliuszem w Panience z okienka Marii Kaniewskiej wg popularnej książki dla młodzieży autorstwa Deotymy (Jadwigi Łuszczewskiej) (1964). W 1995 roku zagrał aktora Antoniego Walickiego w Awanturze o Basię w reżyserii Kazimierza Tarnasa wg powieści Kornela Makuszyńskiego (1995). Szczepkowski występował też w popularnym serialu telewizyjnym Wojna domowa w reżyserii Jerzego Gruzy (1965). W filmach dla dorosłej publiczności wykreował wiele wyrazistych ról drugoplanowych, wystąpił m.in. jako Stanisław Witkiewicz w Mansardzie Nałęckiego (1963), biograficznym obrazie o Aleksandrze Gierymskim (1963). Wcielił się w postać bigamisty Franciszka w groteskowym Piekle i niebie Stanisława Różewicza (1966). W Panu Wołodyjowskim Jerzego Hoffmana był biskupem Lanckorońskim (1969), w Epilogu norymberskim Jerzego Antczaka na podstawie dokumentów procesu norymberskiego zagrał Eksnera, obrońcę Sztabu Generalnego (1970). W słynnym Weselu Andrzeja Wajdy był Nosem (1972). Inne ważniejsze role Szczepkowskiego w kinie to Woźniakowski w Sprawie Gorgonowej Janusza Majewskiego (1977), Thomson w Jeziorze Bodeńskim Janusza Zaorskiego wg prozy Stanisława Dygata (1985), Fabian Tubalny - współwięzień Piszczyka w Obywatelu Piszczyku w reżyserii Andrzeja Kotkowskiego (1988), czy wreszcie mecenas Górecki w Życie za życie. Maksymilian Kolbe Krzysztofa Zanussiego (1990).
W teatrze Szczepkowski grał jeszcze m.in. Trigorina w Czajce Antoniego Czechowa w reżyserii Tadeusza Minca (Teatr Narodowy, 1970), Brutusa w Juliuszu Cezarze Szekspira w reżyserii Ludwika René (Teatr Dramatyczny, 1971), sceptycznego i ironicznego Reżysera w Wyzwoleniu Wyspiańskiego w reżyserii Jerzego Golińskiego (Teatr Dramatyczny, 1972). Rolę tę grał
"Bardzo subtelnymi środkami z leciutką kpiną adresowaną do spektaklu, bohatera i samego siebie (...)" - notował Andrzej Hausbrandt ("Express Wieczorny" 1972, nr 280).
Wystąpił w serii głośnych przedstawień Jerzego Jarockiego przygotowanych na scenie Teatru Dramatycznego: jako Racapan w Na czworakach Stanisława Różewicza (1972), Kanclerz w Ślubie Witolda Gombrowicza (1974) i Dyrektor Filharmonii w Rzeźni Sławomira Mrożka (1975).
"(...) miał w roli przede wszystkim wspaniały monolog do publiczności, w którym ujawniał cynizm owej sztuki arkadyjskiej" - pisał o roli w Rzeźni Witold Filler. - "Że teksty takie potrafi interpretować dowiódł już nie raz, tutaj dodał do znanych tonacji naddatek prawdziwie piekielnego sarkazmu, by potem, kiedy z sali filharmonicznej przenosi się do rzeźni, mieć wyzywającą nonszalancję handlarza śmiercią." ("Express Wieczorny" 1975, nr 70)
Szczepkowski współpracował również z Kazimierzem Dejmkiem. W jego spektaklach interpretował role Eigistosa w Elektrze Jeana Giraudoux (Teatr Dramatyczny, 1973), Condulmera w Sułkowskim Stefana Żeromskiego (Teatr Dramatyczny, 1974), tytułowego Ambasadora w sztuce Mrożka (Teatr Polski, 1981; druga wersja 1987), gdzie "(...) odcisnął swoją indywidualność na całym przedstawieniu" (Krzysztof Głogowski, "Kierunki" 1981, nr 46), "żywego" - a nie tylko istniejącego w wyobraźni Konrada - Geniusza w Wyzwoleniu Wyspiańskiego (Teatr Polski, 1982), a wreszcie Gospodarza w Weselu Wyspiańskiego (Teatr Polski, 1984). To
"Bezwolny safanduła, ale za to bardzo patriotyczny" - pisała o Gospodarzu Bożena Winnicka. - "Czasem duch go ponosi, wybuchnie, naubliża gościom (...). Cały w gadaniu, w patetycznej uczuciowości." ("Życie Literackie" 1984, nr 47)
W 1988 roku aktor przeszedł na emeryturę, ale nadal pracował na scenie. Zagrał wówczas m.in. w Teatrze Ateneum Prefekta w Tak jest, jak się państwu zdaje Luigiego Pirandella w reżyserii Waldemara Śmigasiewicza (1993), Wasilija Dostigajewa w J.B. i innych wg Maksyma Gorkiego w reżyserii Tadeusza Konwickiego (1994) i hrabiego Respekta w Fantazym Juliusza Słowackiego w reżyserii Gustawa Holoubka (1995). Szczepkowski ma w swoim dorobku wiele ról w Teatrze Telewizji, dla którego również reżyserował, m.in.: Uważaj na zakrętach wg scenariusza Antoniego Minkiewicza (1972), Igraszki trafu i miłości Pierre'a de Marivaux (1981), Uczniu diabła George'a Bernarda Shawa (1997). Na scenie teatralnej Szczepkowski wystawiał m.in.: Łowców głów Maxa Régniera (Teatr Komedia, 1961), Balik gospodarski Franciszka Zabłockiego (Teatr Ziemi Mazowieckiej, 1966), Ja - Napoleon Joanny Olczak (Teatr Dramatyczny, 1968). W 1991 roku przygotował natomiast Pana Tadeusza w suwalskim Teatrze na Kresach, a sam w tym spektaklu zagrał Jankiela.
Odznaczenia i nagrody:
- 1954 - Medal 10-lecia PRL; Złoty Krzyż Zasługi
- 1966 - Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- 1967 - Odznaka 1000-lecia
- 1974 - Medal 30-lecia PRL
- 1975 - nagroda za rolę Dyrektora Filharmonii w przedstawieniu Rzeźnia Sławomira Mrożka w reżyserii Jerzego Jarockiego w Teatrze Dramatycznym w Warszawie na 16. Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu
- 1983 - nagroda za rolę Piłata / Pielgrzyma / Józefa z Arymatei w Grze o narodzeniu i męce pańskiej w reżyserii Kazimierza Dejmka w Teatrze Polskim w Warszawie na 9. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych
Autor: Monika Mokrzycka-Pokora, wrzesień 2007.