Studia artystyczne odbył w latach 1913-1914 w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Jacka Malczewskiego; naukę kontynuował w okresie 1915-1922 w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych u Edwarda Trojanowskiego. Swą edukację artystyczną uzupełnił w okresie 1922-1923 w pracowni Alexandra Archipenki w Berlinie. Przebywał także w Paryżu. Był członkiem-założycielem awangardowej Grupy Kubistów, Konstruktywistów i Suprematystów "Blok" (1924-1926) oraz ugrupowania, które rozszerzyło założenia programowe "Bloku" - Praesens (1926-29). Swe prace eksponował od 1911; brał udział niemal we wszystkich salonach ogólnopolskich w okresie międzywojennym i powojennym. Miał szereg wystaw indywidualnych, m.in. w Instytucie Propagandy Sztuki w Warszawie (1926, 1928, 1929, 1937), Galerie Sacrée du Printemps w Paryżu (1927) i Teatro Moderno w Rzymie (1929). Prezentował swą twórczość za granicą, m.in. w Berlinie (1923), Nowym Jorku (1926), Paryżu (1928, 1929), Brukseli (1928), Hadze i Amsterdamie (1929) oraz Pekinie (1952). W czasie II wojny światowej walczył w szeregach Pierwszej Dywizji Kościuszkowskiej. W latach 1944-1946 zajmował się organizacją Resortu Kultury i Sztuki. W okresie 1946-1965 piastował stanowisko profesora w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1961 r. odbyła się w Warszawie wystawa jubileuszowa z okazji 50-lecia twórczości artysty. Rafałowski nakreślił swą artystyczną biografię i charakterystykę awangardowych środowisk, z którymi był związany w książce "... I spoza palety" (Warszawa 1970).
W latach 20. Rafałowski poszukiwał własnych środków wyrazu w nurcie sztuki awangardowej; syntetycznie ujęte martwe natury swym linearyzmem i wyspekulowanym układem nawiązywały do purystycznych koncepcji Amadée Ozenfanta i Charlesa Edouarda Jeannereta. Swe kompozycje artysta budował z jednorodnych kolorystycznie płaszczyzn klarownie artykułując całościową strukturę (Martwa natura z arbuzem, 1927-30). Wykonywał także prace wpisujące się w nurt abstrakcji geometrycznej, w których analizował relacje przestrzenne pomiędzy poszczególnymi polami kompozycyjnymi i zestawiał różnorodne faktury (Kompozycja abstrakcyjna, ok. 1925). Zgodnie z programem ugrupowań "Blok" i Praesens zajmował się scenografią. Przełom lat 20. i 30. wyznaczył wewnętrzna cezurę w twórczości Rafałowskiego, który porzucił eksperymenty w zakresie abstrakcji na rzecz figuratywnego obrazowania. Artysta zaczął poszukiwać malarskiego ekwiwalentu dla potocznych doświadczeń wizualnych; ukazywał zniszczone budowle i szare podwórka małych miasteczek, głównie Kazimierza nad Wisłą (Pejzaż z Bodzentyna). Po wojnie rozszerzył repertuar tematyczny swej sztuki i zakres stosownych środków ekspresji.; w pejzażach i dekoracyjnych martwych naturach podkreślał jakości malarskiej materii, gęstymi uderzeniami pędzla tworzył wielobarwną tkankę, z której wyłaniają się zarysy przedmiotów, postaci i roślin. Wyobrażone motywy podporządkowywał całościowej strukturze obrazu.
Autor: Irena Kossowska, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, sierpień 2002.