W latach 1981-85 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie na Wydziale Rzeźby (dyplom w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza). Wraz z Mirosławem Bałką i Mirosławem Filonikiem współtworzył formację artystyczną Neue Bieremiennost (1985-87). Od 1996 roku pracował razem z Małgorzatą Malinowską/Kocur, mieszkał i tworzył w Warszawie.
Tuż po studiach Marek Kijewski tworzył figuratywne rzeźby związane z nurtem "Nowej Ekspresji". Jego prace i instalacje przestrzenne charakteryzowała ironiczna przewrotność, a ich tytuły były integralna częścią poetyki przekazu (Żywią i bronią, Rozmowa Zygmunta Trzeciego na temat kobiety upadłej na duchu). Po koniec 1987 roku twórczość Kijewskiego wytraca ekspresyjność i figuratywną formę na rzecz kontemplacyjności, mistycznych dociekań i abstrakcji. Artysta po okresie upraszczania formy stopniowo pozbawiał swoje rzeźby wymiaru fizycznego, realizując prace z wykorzystaniem światła (jarzeniówki, neony). Wprowadzał też do rzeźb kolor (przede wszystkim barwę niebieską, czerwoną i białą) i jego symbolikę zaczerpniętą z pism prawosławnego teologa Pawła Florenskiego. To bardzo ważny motyw także w późniejszej twórczości Kijewskiego, artysta czyni bowiem z symboliki koloru jedno z podstawowych pól semantycznych swoich prac.
W połowie lat 90. artysta rozszerzył pole zainteresowań o obszar szeroko pojętej współczesnej kultury wizualnej, głównie kultury masowej i zaczął tworzyć prace z wykorzystaniem nieartystycznych materiałów, często zaczerpniętych z życia potocznego (np. Fred Flinstone z Knossos - beton, pianka poliuretanowa, pawie pióra, dojrzałe jeżyny cukrowe, zielone jeżyny cukrowe, rogi byka, guma; Portret Johna Cage'a - puszki po piwie, baranek marmurowy, prezerwatywy, guma; Jestem w ciąży - orzechy włoskie, sklejka, guma; Królowa Midas szuka Bugsa - klocki lego, beton, 24-karatowe złoto, guma). Rozszerzenie pola zainteresowań szło w parze z kontynuacją wątków z kultury wysokiej, tropów prowadzących do kanonów kultury światowej, odniesień do filozofii i religii. Ta sfera sygnalizowana była użyciem szlachetnych materiałów, takich jak złoto płatkowe, brąz, środki halucynogenne, szlachetne kamienie oraz formalnym nawiązaniem do klasycznych form rzeźbiarskich, jak totem, obelisk, posąg, popiersie, pomnik konny. Zaskakujące połączenia tak różnorodnych materiałów, form oraz wątków i tradycji z repozytorium kultury wysokiej i niskiej tworzą niezwykle oryginalny, wysoce subiektywny, a zarazem wspólny nam wszystkim słownik znaczeń składających się na pełną sprzeczności duchowość ponowoczesnej epoki.
Kijewski/Kocur określają strategię czy metodę twórczą, którą posługują się od kilku lat, terminem SSS - surfing, skaning, sampling. Są to terminy dobrze znane użytkownikom komputerów, Internetu czy twórcom muzyki rap i techno, gdzie tło muzyczne skomponowane jest z odpowiednio dobranych sampli (próbek) utworów już istniejących.
"Koncepcja ta pozwala nam na dokonanie swoistego - intelektualnego - surfingu kulturowego. Poruszamy się w tej przestrzeni, swobodnie skanując istotne, naszym zdaniem, elementy z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Takie pozbawione tożsamości fragmenty stanowią tworzywo, które podlega samplowaniu w komputerach naszej wyobraźni."
Bazując na elementarnej ikonografii, artyści tworzą prace o hybrydowej strukturze semantycznej, zestawiając wątki religijne i mistyczne z figurami pop kultury, takimi jak Simon Templer, Królik Bugs czy Flinstonowie, suprematyczne dzieła Kazimierza Malewicza z bitami komputerowymi, a Andy'ego Warhola z centaurem. Ich prace są atrakcyjne wizualnie, nie pozbawione wyrafinowanego humoru, a przede wszystkim inspirujące do wielorakich interpretacji i wkraczania na krzyżujące się w nich ścieżki szeroko pojętej współczesnej kultury.
Około 2000 roku Marek Kijewski powrócił w twórczości do form prymarnych. Powstał wtedy system Bitów Etycznych nawiązujący do dychotomii dobro/zło, duch/materia i konstrukcje wizualne, które go reprezentowały. Najmniejsze cząstki przestrzeni informatycznej, bity, zostały w tym systemie połączone z symboliką koloru przyjętą przez kościoły prawosławne, suprematyzmem Malewicza oraz kolorem złotym, symbolizującym energię. Kijewski pragnął, aby język bitów etycznych wspomagał przejście w świat nowej duchowości (trzecie tysiąclecie). Bity posiadają formę sześcianów lub liter T, ich oryginalną materią miał być plastik, a wymiary oparte są na skali numerologii elementarnej od 1 do 9. Budował z nich m.in. konstrukcje architektoniczne zwane "bramami" (ang. gates): Heaven Gates, Papa Gates, Hell Gates, Bill Gates, Golden Gates, a także płaskorzeźby będące rozwinięciem tego systemu na płaszczyźnie.
Na wystawie "Trzy tryptyki +..." w 2003 roku w poznańskiej Galerii Arsenał duet artystyczny Kijewski/Kocur zaprezentował m.in. sztukę billboardu. "To zupełnie co innego niż wielkoformatowe plansze reklamowe. My przekształcamy billboardy w płaszczyzny niemal malarskie". Tak było np. w wypadku pracy Fokus 1, gdzie wykorzystany wizerunek bombowca B2 przeobraził się na billboardzie w jednolitą, prawie abstrakcyjną strukturę, czy pracy Inwazja przedstawiającej zmultiplikowaną postać klęczącego Mao Tse-tunga. Zwielokrotniona, złota figurka Mao gęsto zaludnia całą płaszczyznę niby armia modlących się klonów. Artyści podjęli temat medialności wojny, przemiany horroru w atrakcyjny wizualnie materiał reprodukcyjny.
W 2007 roku Marek Kijewski zaprosił grupę zaprzyjaźnionych artystów na plener "Bifurkacje" w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Udział w nim wzięli Małgorzata Malinowska, Piotr Kurka, Robert Rumas, Julita Wójcik, Joanna Rajkowska, Oskar Dawicki, Robert Jurkowski, Leszek Golec i Tatiana Czekalska, a wśród zaproszonych twórców byli też Mirosław Bałka i Tomasz Stańko. Kijewski wykonał podczas pobytu w Orońsku prototyp pracy Pierwszy element, która w zamyśle artysty miała się składać z trzynastu figurek siedzących piesków odlanych z żywicy. Z piersi każdego z nich "wyrastało" duże serce - Kijewski planował podczas wystawy poplenerowej umieścić tam niewielkie ilości materiału wybuchowego, aby serca piesków eksplodowały (ze względów bezpieczeństwa ostatecznie zarzucił ten pomysł). Dwanaście figurek w kolorach niebieskim i czerwonym oraz jedna złota nawiązywały symboliką barw do sfery ducha (kolor niebieski), sfery materii (kolor czerwony) i czystej energii (złoto). Praca nie została ukończona przez artystę, który zmarł wkrótce po zakończeniu pleneru. Udało się ją jednak zrekonstruować na podstawie zachowanych szkiców oraz wzorca-prototypu i została pokazana wraz z pracami innych artystów na wystawie poplenerowej "Bifurkacje" w Orońsku w 2008 roku.
Autor: Ewa Gorządek, CSW Zamek Ujazdowski, październik 2004; aktualizacja: czerwiec 2009.
Wybrane wystawy indywidualne:
- 1985 - "Droga" (dyplom), Akademia Sztuk Pięknych, Warszawa
- 1987 - "CCCHHLLOOO MAMOM" (z Mirosławem Filonikiem), Galeria Dziekanka, Warszawa
- 1989 - "Redd Mecca", Galeria Dziekanka, Warszawa
- 1991 - "Bronie", Galeria Dziekanka, Warszawa
- 1992 - "Pierwszy porządek", Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa
- 1993
- "Some", Galeria AT, Poznań
- "V.I.T.R.I.O.L", Galeria Arsenał, BWA Białystok
- "Sculpture", Mały Salon, Zachęta, Warszawa - 1994 - "Light", Galeria Rzeźby, Warszawa
- 1996 - "Sensitive", Galeria Arsenał, Białystok; Galeria Zderzak, Kraków
- 1998 - "Core", Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko; Galeria Prowincjonalna, Słubice; Galeria Amfilada, Szczecin
- 1999 - "Idolls", Galeria Sektor I, Katowice
- 2000 - "Idolls", Galeria Manhattan, Łódź
- 2001
- "Ikons (Ikony)", Galeria Kameralna, Słupsk
- "Continuum", Studio Bayer, Warszawa
- "Gates@pl", Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa - 2003 - "Trzy Tryptyki", Galeria Miejska Arsenał, Poznań
- 2004 - "Gracje", Galeria AT, Poznań
- 2005 - "Trzy tryptyki +...", CSW Łaźnia, Gdańsk
- 2008 - "Drżę więc cały, gdy mogę was ozłocić", CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa
Wybrane wystawy zbiorowe:
- 1986
- "Kwiat jednej nocy", Galeria Dziekanka, Warszawa
- "Na rzecz wszystkich świętych", Galeria Wielka 19, Poznań
- "Ekspresja lat 80.", BWA, Sopot - 1987
- II Biennale Sztuki Nowej, Zielona Góra
- "Co słychać", Fabryka Norblina, Warszawa - 1988
- "Neue Bieriemiennost", Galeria Rzeźby, Warszawa
- "Bruno Schulz", SARP, Warszawa
- "A teraz rzeźba", SARP, Warszawa - 1989
- "Klaine Neue Bieriemiennost", BWA, Białystok
- "Polak, Niemiec, Rosjanin", Fabryka Norblina, Warszawa
- "Labirynt", Kościół Wniebowstąpienia, Warszawa
- "Dom", BWA, Białystok - 1990
- "Miejsce w Łodzi", Hotel Sztuki, Łódź
- "Konstrukcja w procesie", Łódź - 1991
- "Magowie i mistycy", Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa
- "Światło", Espacios Calidos Gallery, Caracas - 1993
- "Kopuły, wieżyczki, strychy", Hotel Sztuki, Łódź
- "Rozdroża Rzeźby", Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa - 1994
- Międzynarodowe Warsztaty Multimedialne PROJEKT - WYSPA, Gdańsk
- "Sensacje i Konwencje", Centrum Sztuki, Ateny - 1995
- "New I's for New Yaars", Kuenstlerhause Bethanien, Berlin
- "Polska rzeźba lat 70. i 80.", Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko - 1996 - "Kolekcja 3", Centrum Sztuki Współczesnej zamek Ujazdowski, Warszawa
- 1997
- "Transformator Emocjo", Budapest Gallery, Budapeszt
- III Biennale - Cetinye, Cetinye - 1998 - "Transfer", Galeria Królikarnia, Warszawa; Bunkier Sztuki, Kraków; Galeria Wyspa, Gdańsk; Kunsthalle Bielefeld, Bielefeld
- 1999
- "Paradise Lost", Galeria Narodowa, Bratysława
- "Generacje", Maneż, Sankt Petersburg
- "Figura w rzeźbie polskiej", Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko
- "Internal/External", Museum of Modern Art, Toyama
- "Utopia i wizja", Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko; 2000 - Galeria Zachęta, Warszawa - 2000 - "Scena 2000", Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa
- 2002 - "Pejzaż semiotyczny", Charim Galerie, Wiedeń; Muzeum Rzeżby im. X. Dunikowskiego, Warszawa
- 2004 - 9th Sculpture Quadrennial, Ryga
- 2005 - "Un/Real", Instytut Sztuki Wyspa, Gdańsk
- 2006 - "Demos Kratos - Władza ludu", Galeria Klimy Bocheńskiej, Warszawa
- 2008 - "Bifurkacje", Centrum Rzeźby Polskie, Orońsko
- 2009 - "Bifurkacje", Galeria appendix2, Warszawa