Obie studiowały na Wydziale Artystycznym Uniwersytetu Zielonogórskiego (Kubiak - edukację artystyczną, Wiktor - malarstwo), uzyskując dyplom w 2004 roku. Pracują wspólnie od 2001 roku. Swoje performances tytułują numerami Rozdziałów i Epizodów (czasami wprawiając w konfuzję historyków sztuki pomyłkami w numeracji). W 2007 roku zostały nominowane do Nagrody Fundacji Deutsche Banku "Spojrzenia". W tym samym roku otrzymały główną nagrodę International Prize for Performance w Trento. Mieszkają w Warszawie i Zielonej Górze.
Działania Sędziego Głównego oparte są na formule żywej rzeźby lub żywego obrazu. Zazwyczaj występują nago. Ich performances dotykają między innymi problemów politycznych, patriarchalności kultury, kwestii ról płciowych, uprzedmiotowienia kobiety.
Podczas akcji w Galerii Stara Winiarnia w 2003 roku artystki leżały zapakowane w wielkiego hamburgera, umieszczonego na złączonych flagach Polski i Stanów Zjednoczonych. W ten sposób stawały się przedmiotem konsumpcji, co dodatkowo podkreślał fakt, że kanapka była licytowana. Jako produkt wystąpiły też na festiwalu "Interakcje" w Piotrkowie Trybunalskim w 2005 roku. Pozwoliły wówczas mężczyznom grać o prawo do "posiadania" artystek przez okrągłą dobę (szczegóły regulowała umowa sporządzona przez prawnika). Z kolei gdy we Władysławowie zawinął do portu statek - klinika aborcyjna, w gdańskiej Modelarni "urodziły" jajka, które następnie rozgniotły i częstowały nimi publiczność.
Performance podczas "Święta Kobiet" w Krakowie w 2004 roku odbywał się w niszach w ścianach zasłoniętych płytami z pleksi. W jednej miała miejsce projekcja wideo, na której nieobecna Karolina Wiktor (chora na ospę) nanosiła środek leczniczy na wysypkę. W drugiej Aleksandra Kubiak wbijała w swoje ciało igły, do których przymocowane były kwiatki. (zobacz zdjęcia)
Podczas akcji na otwarciu wystawy "Dzień Matki" w Galerii XX1 w 2005 roku artystki połączyły swe usta i pochwy plastikowymi rurkami, w geście symbolicznej jedności. Grupa Sędzia Główna wielokrotnie podkreślała też rolę feministyczną tradycji, z której się wywodzi, m.in. realizując prace odnoszące się do twórczości Natalii LL (Hommage a Natalia LL 2006) i Zofii Kulik (Hommage a Zofia Kulik 2007).
Ważnym elementem performances Sędziego Głównego stało się również wypróbowywanie swej wytrzymałości w opresyjnych warunkach. W 2005 roku w zielonogórskim Domu Kolejarza artystki przez godzinę leżały w akwarium wypełnionym kostkami lodu (zobacz zdjęcia). Na deskach teatru w Opolu w 2008 roku artystki z rozbiegu uderzały o żelazną kurtynę przeciwpożarową, spuszczoną między sceną a widownią. Widzowie najpierw słyszeli głuchy odgłos, a dopiero potem orientowali się, co się właściwie odbywa. We Wrocławiu w 2009 roku poddały się z kolei swoistej tresurze, przeprowadzanej przez męski głos. Półnagie wykonywały jego polecenia, uderzając się wzajemnie, padając na posadzkę, biegając po rozbitym szkle, aż do momentu całkowitego wyczerpania. Całość odbywała się w przeszklonej witrynie wrocławskiego BWA, tak że performance mogli oglądać przypadkowi przechodnie. Specyficznemu eksperymentowi performerki poddały się z kolei w 2008 roku w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie. Był to eksperyment oparty na doświadczeniu bezruchu i nudy. Stan hibernacji zamkniętych w pomieszczeniu artystek przerywały jedynie posiłki i zabiegi hirudynologiczne.
Od 2004 roku artystki wykonują też performances, o których przebiegu decyduje publiczność. Podczas wspólnej obrony pracy magisterskiej Wypróbuj przyszłego magistra (2004) stały nieruchomo w pudłach przypominających opakowania dla lalek, a zadaniem komisji egzaminacyjnej było je ożywić. W dwóch akcjach stały się posłuszne rozkazom przypadkowych osób. W Bunkrze Sztuki w 2004 roku przebywały w zamkniętej windzie i wykonywały polecenia przekazywane im przez głośnik. Niektóre z nich były brutalne, kazano im uderzać się po twarzach czy lizać podłogę. W 2005 roku wystąpiły w emitowanym na żywo programie "Noc artystów" w TVP Kultura. Stojąc obok siebie wykonywały rozkazy dzwoniących do studia telewidzów, ujawniając ich prymitywne potrzeby - telefonujący mężczyźni często żądali, by się rozebrały. Rezygnując z władzy nad własnym ciałem, wprowadzały widzów w specyficzną pułapkę. Ci łatwo wchodzili w tryby artystycznej prowokacji. Niejednokrotnie widzowie stawiani byli przez artystki w sytuacji niezręcznej czy kłopotliwej, uruchamiając „machinę zła" przez samą swą obecność.
W 2006 roku w warszawskim Teatrze Rozmaitości duet przeprowadził akcję Wirus (zobacz zdjęcia), polegającą na "zawirusowaniu" spektaklu Śluby panieńskie. W trakcie jego trwania artystki wykonywały polecenia publiczności przeszkadzając aktorom i doprowadzając do przerwania przedstawienia. Przy okazji ujawniona została istotna różnica w działaniach teatralnych i performerskich:
"Różnice zawierają się w samej pracy uczestników przedstawienia. - pisały artystki - Do bólu wystudiowany aktor i performer, mający przekonanie o słuszności podjętej decyzji, który jednak sam gest (jego środek przekazu) dookreśla dopiero w chwili tworzenia."
Elementem performance'u Sędziego Głównego na wystawie "Mentality" w ramach
Łódź Biennale 2006 były ekrany, na których wyświetlano projekcję wideo z kobietami z ludowego zespołu Wichowianki (kobiety były w 1945 roku przesiedlone z Bukowiny Rumuńskiej) śpiewającym pieśń o utracie dziewictwa, zamążpójściu oraz o zmianie świata kobiet, o oporze przeciwko tradycji, o potrzebie wyzwolenia się z opresji: "Bóg mie ci darował, ludzi mie cie dają i rodzina mie cie daje... a ja nie byde twoja ... zmienioł mie się świat...". Artystki stały w przezroczystych, wąskich tubach z pleksiglasu, ich nadgarstki i głowy były powiązane drutem. Opuszczenie rąk powodowało zaciśnięcie się drutu i utrudnienie oddychania. Akcję zakończył upadek z wycieńczenia jednej z artystek.
(zobacz więcej zdjęć)
W 2008 roku artystki przeprowadziły cykl Beznadziejnik, objęty osobną, arabską numeracją. Post factum za jego początek uznały Rozdział LXVI "Furie" (2007), film przygotowany na konkurs Deutsche Banku. Kubiak i Wiktor wraz z przyjaciółką Weroniką Pilarczyk wcieliły się w nim w mityczne boginie zemsty, odnosząc się też ironicznie do nazwy grupy. Asystują im policjanci z psami oraz czarnoskórzy sportowcy. Krytyczka Justyna Kowalska pisała, że artystki "sięgają do matriarchalnych korzeni władzy sądowniczej".
W performance'ach z cyklu Beznadziejnik artystki autoironicznie skomentowały własną twórczość, wcielając się w "Foczki sztuki" (Łódź), czy "Artystki na głowie" (Białystok). Małgorzata Ludwisiak pisała o tym cyklu, że
"Grupa Sędzia Główny celebruje i jednocześnie rysuje karykaturę samej siebie, swą sztukę poddaje niepoważnej analizie, tworzy metajęzyk w celu kompromitowania zasadniczej struktury, do której tenże się odnosi."
Nie można pominąć też faktu, że działania Kubiak i Wiktor mają głęboki wymiar osobisty. W swych performance'ach odnoszą się do takich przeżyć jak choroba ojca, śmierć bliskich czy łączących je relacji. "Są performance'y mocno osadzone w naszej intymności, ale ta wiedza dla ludzi jest zbędna" - dodają. Artystki przyznają, że sztuka może mieć działanie autoterapeutyczne. Karolina Wiktor tłumaczy:
"Czasem coś tak głęboko w tobie siedzi, że spojrzenie z innej strony wydaje ci się niemożliwe, a gdy zrobisz o tym performens, to sprawa zaczyna nabierać nowego wymiaru."
Wymiar osobisty ma wielokrotnie powtarzany performance Szepty, angażujący widzów niepowtarzalną atmosferą intymnego kontaktu między artystkami.
W 2009 roku nakładem BWA w Zielonej Górze ukazała się książka dokumentująca dotychczasowe działania Grupy Sędzia Główny.
Autor: Karol Sienkiewicz, listopad 2006; aktualizacja: listopad 2009.
Rozdział XX, Festiwal Sztuki Kobiet "Dzień Kobiet", Kawiarnia Naukowa, Kraków, 2004, fot. Marek Święch, arch. Sędzia Główny powrót do tekstu |
| |
Rozdział XVIII, Festiwal Sztuki Polskiej "TerraPolska", Kesselhaus Kulturabrauereri, Berlin, 2004, fot. Łukasz Gorczyca, arch. Sędzia Główny |
| |
Rozdział XXIX, 100 wystawa Galerii Galera, Zielona Góra, 2005, fot. Olaf Ciszak, arch. Sędzia Główny powrót do tekstu |
| |
Rozdział LII. Epizod III, wystawa "Mentality", II Biennale Sztuki, Łódź, 2006 powrót do tekstu |
| |
- 2009
- "Rozdział LXXVII", Galeria Kont, Lublin
- "Rozdział LXXVI", BWA Awangarda, Wrocław - 2008
- "Rozdział LXXV" - Teatr im. Jana Kochanowskiego, Opole
- "Rozdział LXXIV" Zezwierzęcony glamour, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa
- "Beznadziejnik, Rozdział 2" "Artystki na głowie", Galeria Arsenał, Białystok
- "Beznadziejnik, Rozdział 1", galeria 86, Łódź
- "Rozdział LXXIII", Muzeum 343, Bruksela
- "Rozdział LXXII", wystawa indywidualna, "Out of me / into me", Museum Junge Kunst, Frankfurt n. Odrą - 2007
- "Rozdział LXXI" Galeria BWA Awangarda, Wrocław
- "Rozdział LXX", Brema
- "Rozdział LXVIII", Galeria Civica, Trento
- "Rozdział LXVII", Galeria BWA, Zielona Góra
- "Rozdział LXVI" "Furie", Spojrzenia 2007, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa
- "Rozdział LXV", Galeria Sektor I, Katowice
- "Rozdział LXIV", Galeria BWA, Zielona Góra
- "Rozdział LXII", Galeria Dla..., Toruń
- "Rozdział LXI", Galeria Manhattan, Łódź
- "Rozdział LX", Galeria Niklas Belenius, Sztokholm
- "Rozdział LVIX", Weld, Sztokholm
- "Rozdział LVIII", Instytut Polski, Sztokholm
- "Rozdział LVII", Galeria BWA, Jelenia Góra - 2006
- "Rozdział LVI", pokaz na otwarciu salonu Kartell, Warszawa
- "Rozdział LV", wystawa artystów Lokalu_30 "You Cannot Come Closer", Galeria Cell Project Space, Londyn
- "Rozdział LIV", Festiwal Sztuki Artcity, przestrzeń handlowa Silesia City, Katowice
- "Rozdział LIII", "Urządzanie" w ramach Festiwalu ArtCity, przestrzeń miejska: Plac Sejmu Śląskiego, Katowice
- "Rozdział LII. Epizod III", Wystawa "Mentality", II Biennale Sztuki, Łódź
- "Rozdział LI", Międzynarodowe Targi Sztuki ArtForum, Berlin
- "Rozdział L", Międzynarodowe Targi Sztuki Preview, Berlin
- "Rozdział XLIX", Urodziny Klubu Le Madame, Klub M25, Warszawa
- "Rozdział XLVIII. Epizod II. Tahur", II wystawa Sztuki Współczesnej "Zwyczajny Terror", Galeria Sektor I, Katowice
- "Rozdział XLVII. Tahur." "Zwyczajny Terror", lokal_30, Warszawa
- "Rozdział XLVI", II Raciborski Festiwal Sztuki "TrzASKoff", Wystawa "Więzy", Przestrzeń Miejska miasta Racibórz - Pomnik Matki Polki
- "Rozdział XLV. Natalia LL's & Botticeli's Projekt", I urodziny TVP Kultura, Fabryka Trzciny, Warszawa
- "Rozdział XLIV", Spotkanie performance "PerfoPop", Miejska Galeria BWA, Zielona Góra
- "Rozdział XLIII", Akcja "Wirus" na "Magnetyzmie Serc", Teatr Rozmaitości, Warszawa - 2005
- "Rozdział XLII", Club Le Madame, Warszawa
- "Rozdział XLI", Wystawa Kobiecej Sztuki Performance "Preformanceess", Galeria Sztuki Współczesnej Wozownia, Toruń
- "Rozdział XL", Program "Noc Artystów", TVP Kultura, Warszawa
- "Rozdział XXXIX", Galeria Entropia, Wrocław
- 3 performance, Rezydencja artystyczna, Warszawski Aktyw Artystów, Warszawa
- "Rozdział XXXV", 13 Międzynarodowy Festiwal Performance Zamek Wyobraźni, Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej, Ustka
- "Rozdział XXXIV. Epizod I", II edycja wystawy Dzień Matki, Budapeszt, Węgry
- "Rozdział XXXIII", Międzynarodowy Festiwal Teatrów Alternatywnych "A-part", Stary Dworzec PKP w Katowicach
- "Rozdział XXXII", II edycja akcji "Koszulki dla Wolności", Klub Le Madame, Warszawa
- "Rozdział XXXI", Warsztaty poznańskiej Akademii Sztuk Pięknych, Ośrodek Plenerowy, Skoki
- "Rozdział XXX", Międzynarodowy Festiwal Performance "Interakcje", Klub Eden, Piotrków Trybunalski
- "Rozdział XXIX", Setna wystawa Galerii Galera, Zielona Góra
- "Rozdział XXVIII", "Święto Kobiet", Klub Rdza, Kraków
- "Rozdział XXVII", Międzynarodowy Festiwal Performance "Weekend Performance", Stary Browar - Atrium, Poznań
- "Rozdział XXVI", Klub Le Madame, Warszawa
- "Rozdział XXV" wystawa "Dzień Matki", Galeria XX1, Warszawa Rozdział XXX. Wygraj 12 godzin z Grupą Sędzia Główny, Festiwal Performance "Interakcje", klub Eden, Piotrków Trybunalski, 2005, foto arch. Sędzia Główny
- 2004
- "Rozdział XXIV", wystawa "INC.", Galeria Miejska BWA, Zielona Góra
- "Rozdział XXIII", wystawa "Ładnie o ładnym" Stary Młyn, Kraków
- "Rozdział XXII", Festiwal teatralny "B@zart", Bunkier Sztuki, Kraków
- "Rozdział XXI", Spotkanie performance "Tryktak", Galeria XX1, Warszawa
- "Rozdział XX", Festiwal Sztuki Kobiecej "Święto Kobiet", Kawiarnia Naukowa, Kraków
- "Rozdział XIX", Klub Le Madame, Warszawa
- "Doświadcz mnie", Galeria PWW, Zielona Góra
- "Rozdział XVIII", Festiwal Sztuki Polskiej "TerraPolska", Kesselhaus Kulturbrauerei, Berlin
- "Rozdział XVII", wystawa studentów Wydziału Artystycznego U.Z, Galeria PWW, Zielona Góra
- "Rozdział XVI", Muzeum Ziemi Lubuskiej, Zielona Góra - 2003
- "Rozdział XV", Spotkanie performance, Dworzec PKP, Głogów
- "Rozdział XIV", Festiwal Teatrów Alternatywnych "A'part", Katowice
- "Rozdział XIII", Klub Farbiarnia, Bielsko-Biała
- "Rozdział XII", Polsko-Francuski Festiwal Sztuki Współczesnej "Sklep Spożywczy", Warszawa
- "Rozdział XI", "Noc Świętojańska", Modelarnia, Gdańsk
- "Rozdział X", Festiwal Performance "Kontperformance", Galeria Kont, Lublin
- "Rozdział IX" Performance, wystawa "Sztuka beze mnie nie ma sensu", Stara Winiarnia, Zielona Góra - 2002
- "Rozdział VIII" Performance, Galeria Sztuki Współczesnej Innerspaces, Poznań
- "Rozdział III" i "Rozdział IV", Performance, Międzynarodowe Międzyuczelniane Warsztaty Multimedialne, Żagań
- "Rozdział VI", Biennale Sztuki Młodych "Rybie Oko II", Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej, Słupsk
- "Rozdział V", 4x performance, Galeria BWA, Zielona Góra - 2001
- "Rozdział II", performance, Instytut Sztuki i Kultury plastycznej U.Z., Zielona Góra
- "Rozdział I" Galeria Teatr Mrowisko, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra
Wystawy indywidualne:
- 2008 - "Out of me / into me" - Musuem Junge Kunst, Frankfurt n. Odrą; "Dla Natalii LL" - galeria 86, Łódź (z Karolem Radziszewskim).
Udział w wystawach zbiorowych (wybór):
- 2005 - "Dzień matki" - Galeria XX1, Warszawa; Galeria Platan, Budapeszt
- 2006 - "Więzy" - Racibórz; "Zwyczajny terror" - lokal_30, Warszawa; Galeria Sektor I, Katowice; "Mentality" - II Biennale Sztuki, Łódź
- 2007 - "Święto kobiet" - Galeria Manhattan, Łódź; "Spojrzenia 2007" - Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa; "Odczarowanie" - BWA, Zielona Góra; BWA, Wrocław (2008); "Miejsce do mieszkania; miejsce do kochania" - Galeria BWA, Zielona Góra
- 2008 - "Wenus polska AD 2008" - Kraków; "Odsłoń mnie" - Galeria Arsenał, Białystok; "Dziedzictwo" - Centrum Kultury Zamek, Poznań; "Godzilla kontra neoludzie" - Galeria Sektor I, Katowice; "5 Triennale Młodych" - Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko; "C.D.N." - Festiwal Dialogu Czterech Kultur, Łódź.