Bracia Karamazow, fot. Konfrontacje Teatralne
Kijów będzie pierwszą wschodnią stolicą, którą odwiedzi program prezentacji najciekawszych spektakli lubelskich teatrów współpracujących z festiwalem Konfrontacje Teatralne, opartym na idei zderzenia różnych form i tradycji teatralnych, prezentowania dokonań najciekawszych osobowości teatralnych, odnajdywania nowych sposobów rozumienia teatru.
Podczas festiwalu Dim Chimer, organizowanego przez Akademicki Teatr Młody, odbędą się pokazy "Braci Karamazow" Teatru Provisorium, "Ferdydurke" Teatru Provisorium i Kompanii Teatr, "Głodu Knuta Hamsuna" Lubelskiego Teatru Tańca i Sceny Prapremier InVitro oraz "Turandot" neTTheatre i Grupy Coincidentia.
Poza pokazami spektakli, w stolicy Ukrainy odbędą się także warsztaty improwizacji i technik tańca współczesnego prowadzone przez aktorów lubelskich. Działaniom artystycznym towarzyszyć będą prezentacje projektów współpracy Lublina z krajami sąsiedzkimi i krajami Partnerstwa Wschodniego.
- "Bracia Karamazow" Teatru Provisorium, 3 września, godz. 18:00
Artyści Teatru Provisorium biorą na warsztat powieść "Bracia Karamazow", historię ukazującą konflikty wartości i spory światopoglądowe prowadzone przez XIX-wieczną rosyjską inteligencję. W wybranych wątkach tekstu twórcy spektaklu odszukali pytania, które pozostały aktualne we współczesnym dyskursie odnoszącym się do zagadnień ludzkiej moralności, pokazując, że dylematy XIX-wiecznych Rosjan stały się pytaniami kolejnych pokoleń światowej inteligencji. Sceniczna adaptacja "Braci Karamazow" powstała w głębokiej świadomości, że XXI-wieczne spojrzenie na tekst sprzed 130 lat wymaga odniesienia najsłynniejszych dialogów metafizycznych do współczesności, zderzenia rzeczywistości wykreowanej przez Dostojewskiego z twardą rzeczywistością dnia dzisiejszego i współczesnymi realiami teatralnymi. Przy tworzeniu spektaklu autorzy współpracowali z profesorem Cezarym Wodzińskim, wybitnym analitykiem twórczości Dostojewskiego, autorem książek "Święty Idiota" oraz "Trans, Dostojewski, Rosja, czyli o filozofowaniu siekierą". Sztukę wyreżyserował Janusz Opryński. Obsada: Tomasz Bazan, Anastazja Bernad, Jacek Brzeziński, Romuald Krężel, Mariusz Pogonowski, Karolina Porcari, Magdalena Warzecha, Adam Woronowicz, Marek Żerański, Łukasz Lewandowski.
Teatr Provisorium uznawany jest za jedną z najważniejszych grup wywodzących się z legendarnej sceny teatru alternatywnego lat 70. i 80. Provisorium istnieje nieprzerwanie od 1976. W różnych składach aktorskich teatr zrealizował ponad 20 spektakli. Obecnie tworzą go Janusz Opryński i Jacek Brzeziński, którzy przy realizacji kolejnych przedstawień współpracują z różnorodnymi środowiskami teatralnymi z Lublina i Polski. W poszukiwaniach twórcy Provisorium od zawsze sięgali do najwybitniejszych tekstów światowej literatury, w tym Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Witolda Gombrowicza, Wiktora Jerofiejewa, Roberta Musila Fiodora Dostojewskiego. Teatr Provisorium (wraz z Kompanią "Teatr", z którą zrealizowanych zostało 6 spektakli) jest laureatem wielu prestiżowych nagród teatralnych, w tym Fringe First na Fringe Festival (Edunburg/Szkocja),Grand Prix na Festiwalu Małych Form Teatralnych (Rijeka/Chorwacja), zbiorowej nagrody aktorskiej na Festiwalu "Biała Wieża" (Brześć/Białoruś), Grand Prix na Festiwalu KONTRAPUNKT (Szczecin/Polska), Grand Prix na Konfrontacji Teatralnych "Klasyka Polska" (Opole/Polska). Oba teatry za wspólne realizacje otrzymały także nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Nagrodę Artystycznej Prezydenta Lublina.
- "Ferdydurke" Teatru Provisorium i Kompanii Teatr, 4 września, godz. 16:00
Ferdydurke, fot. Konfrontacje Teatralne
Spektakl w reżyserii Janusza Opryńskiego i Witolda Mazurkiewicza zachowuje gombrowiczowską dyscyplinę konstrukcji przy jednoczesnym rozpisaniu ją na teatralne rytmy i znaki. Podobnie jak powieść awangardowa przemawia głównie formą, tak spektakl formę tę wykorzystuje czerpiąc z Gombrowicza. Znaków jest kilka: ścieśnienie – ławka, na której brakuje miejsca, bliski kontakt ciał, podporządkowanie ciała impulsom biologicznym, powtarzające się w swym stylu zachowania rodem z Rabelaise’a, zawężona do granic absurdu przestrzeń sceniczna. W sztuce człowiek jest złapany w pułapkę formy bardziej dosłownie niż u Gombrowicza, na każdym kroku wpada w niewolę narzuconych mu ról. "Ferdydurke" zachowuje rytmiczność konstrukcji, nie przenosi ciągów fabularnych powieści, zamyka ją w powracających całościach tworząc duszny kosmos. Silnie ograniczona przestrzeń, kumulacja czasu, bardzo "cielesna" gra aktorska w połączeniu z precyzją ruchową i rytmiczną doprowadzoną do perfekcji. Wszystko to buduje najwyższe emocje i trzyma widza w napięciu. Spektakl niejako odkrywa nowy typ aktorstwa – aktorstwa biologicznego, które wydaje się najbliższe postaciom Gombrowicza. Niezaprzeczalnym walorem adaptacji jest jej komizm, który przybiera charakter okrutnego i dzikiego, tak jak okrutna bywała sama twórczość pisarza. W spektaklu występują: Jacek Brzeziński, Witold Mazurkiewicz, Jarosław Tomica, Michał Zgiet.
Kompania "Teatr" została utworzona we wrześniu 1995 roku przez trzech absolwentów Wydziału Lalkarskiego warszawskiej PWST: Witolda Mazurkiewicza, Jarosława Tomicę i Michała Zgieta. Aktorów połączyło wspólne myślenie o teatrze oraz znużenie jego współczesnym obliczem i formą, którego doświadczyli w czasie dziesięcioletniej pracy w teatrze państwowym. Wybrali drogę odejścia od skostniałej estetyki sceny repertuarowej. Ich pierwszy samodzielny spektakl, "Czerwony Kapturek", spotykał się z ciepłym przyjęciem zarówno ze strony najmłodszych widzów, jak i ich opiekunów. Kolejna realizacja Kompanii Teatr, "Celestyna" według Fernando De Rojasa w reżyserii Miro Prohazki, otrzymała wysokie oceny od krytyków. W latach 1996-2009, wspólnie z Teatrem Provisorium, Kompania Teatr zrealizowała 6 wysoko ocenianych spektakli. Natomiast w 2010 roku powróciła do własnych produkcji przygotowując przedstawienie "Idź w noc, Margot", oparte na kontrowersyjnej powieści Michała Witkowskiego. Za swoje indywidualne spektakle Kompania zdobyła nagrody na Łomżyńskich Spotkaniach Teatru w Walizce (Łomża/Polska), wyróżnienie podczas Biennale Teatrów Lalkowych (Florencja/Włochy) oraz na Festiwalu Małych Zderzeń Teatralnych (Kłodzko/Polska).
- "Głód Knuta Hamsuna" Lubelskiego Teatru Tańca, Sceny Prapremier InVitro i norweskiego Drammens Teater, 4 września, godz. 20:00
Głód Knuta Hamsuna, fot. Maciek Rukasz
Sztuka w reżyserii Ryszarda Kalinowskiego i Łukasza Witta-Michałowskiego powstała w oparciu o wypowiedzi Knuta Hamsuna umieszczone w dwóch powieściach ("Na zarośniętych ścieżkach" i "Głód"), a także w powieści "Mamut" Tankreda Dorsta. Słowa autora zostały wplecione w scenerię i porządek dnia panujący w klinice psychiatrycznej w Vindern, gdzie Hamsun był osadzony w latach 1945/1946. Osią spektaklu jest własna obrona Hamsuna wobec zarzutów zdrady ojczyzny i kolaboracji z okupantem faszystowskim. Opowieść odbywa się w trakcie zabiegów i eksperymentów medycznych, mających na celu wykazanie choroby psychicznej, która usprawiedliwiłaby fascynację autora hitlerowskimi Niemcami. Pod wpływem "terapii" starzec zaczyna widzieć postaci wykreowane przez niego w "Głodzie", sam zaś staje się jej protagonistą – jako stary człowiek kroczy ponownie ulicami Chrystianii błagając tym razem nie o publikację własnych fantazmatów, ale artykułu tłumaczącego jego postawę w czasie napaści niemieckiej na Norwegię. W sztuce występują: Jacek Brzeziński, Barbara Czajkowska, Ryszard Kalinowski, Wojciech Kaproń, Beata Mysiak i Anna Żak.
Lubelski Teatr Tańca powstał w 2001 roku z inicjatywy Hanny Strzemieckiej, Anny Żak, Ryszarda Kalinowskiego i Wojciecha Kapronia. Z biegiem lat wypracował swój własny styl tańca, rozpoznawalny zarówno w Polsce, jak i za granicą. Kształt artystyczny spektakli powstaje w ścisłej współpracy wszystkich członków Teatru, którzy wspólnie pracują nad tworzeniem własnej formy wypowiedzi opartej na fizyczności ciała tancerza oraz eksponującej jego indywidualną ekspresję. Oprócz działalności stricte teatralnej, grupa podejmuje także liczne inicjatywy artystyczne i edukacyjne promujące tę dziedzinę sztuki. Środowisko Lubelskiego Teatru Tańca jest także organizatorem Międzynarodowych Spotkań Teatrów Tańca – jednego z najbardziej prestiżowych i rozpoznawalnych w Polsce festiwali, poświęconemu teatrowi tańca i tańcu współczesnemu. Teatr otrzymał nagrody i wyróżnienia m.in. na Międzynarodowym Festiwalu Współczesnej Choreografii (Witebsk/Białoruś), Łódzkich Spotkaniach Teatralnych (Łódź/Polska), X Międzynarodowych Prezentacjach Współczesnych Form Tanecznych (Kalisz/Polska), Festiwalu Teatru Tańca "Opozycja" (Sopot/Polska), VII Międzynarodowym Konkursie Tańca Współczesnego "Best German Dance Solo" (Lipsk/Niemcy).
Scena Prapremier InVitro działa od 2007 roku tworząc alternatywną propozycję teatralną adresowaną do osób poszukujących innowacyjnego, nowoczesnego teatru. Jest profesjonalną sceną funkcjonującą poza organizmami teatrów instytucjonalnych, dzięki współpracy z najciekawszymi reżyserami młodego pokolenia, dramaturgami i aktorami, którzy w Lublinie pracują nad prapremierowymi dramatami. Scena Prapremier InVitro została uhonorowana licznymi nagrodami, w tym główną nagrodą na II Wiosennym Festiwalu Teatralnym (Bielsko-Biała/Polska), Grand Prix, na XLIII Przeglądzie Teatrów Małych Form KONTRAPUNKT (Szczecin/Polska), pierwszą nagrodą specjalną na X Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Niezależnych (Ostrów Wielkopolski/Polska), 2 nagrodami na XV Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej (Warszawa/Polska), nagrodą na VIII Festiwal Prapremier (Bydgoszczy/Polska).
- "Turandot" neTTheatre i Grupy Coincidentia, 5 września, godz. 19:00
Turandot, fot. M. Jadczak
Spektakl w reżyserii Pawła Passiniego zawiera odniesienia do ostatniej, niedokończonej opery Giacomo Pucciniego pod tym samym tytułem, mającej biograficzne odniesienia do życia kompozytora. Inspiracje librettem traktującym o chińskiej księżniczce Turandot uśmiercającej zalotników, którzy nie potrafią odpowiedzieć na jej przewrotne zagadki, stały się tylko jednym z wątków spektaklu. W narrację wplecione zostają również losy samego Pucciniego, który pojawia się pod postacią ekscentrycznego księcia Kalafa. Puccini, okrzyknięty w Nowym Jorku najsławniejszym człowiekiem na świecie, właściciel 17 samochodów i majątek szacowany na kilkaset milionów dolarów wie, że umiera na raka krtani. Świadomość zbliżającej się śmierci przywołuje duchy przeszłości. Artysta przez lat żył z traumą wspomnień o Dorii Manfredi – służącej, która otruła się w konsekwencji posądzenia o romans z mistrzem. Od czasów tego wydarzenia w twórczości Pucciniego zaczęły pojawiać się prostytutki, gejsze i niewolnice, które z nieznośnie wzruszającym śpiewem na ustach, uśmiercają się, aby oszczędzić honor swój lub swego ukochanego. Tak też staje się w spektaklu Passiniego, w którym ostatnia aria niewolnicy Liu jest równocześnie ostatnią arią napisaną przez maestro. Po niej obudzi się w Chinach, gdzie nie słychać jego muzyki, a językiem urzędowym jest język migowy. W królestwie Turandot okrucieństwo i czas liczy się inaczej, a w krzyku torturowanych księżniczka i Puccini szukają formuły miłosnego akordu. W sztuce występują: Dagmara Sowa, Katarzyna Tadeusz, Iga Załęczna, Paweł Chomczyk, Mariusz Laskowski.
"Turandot" to spektakl doceniony m.in. na tegorocznej edycji edynburskiego festiwalu The Fringe, gdzie otrzymał dwie prestiżowe nagrody: Total Theatre Award oraz Bank of Scotland Herald Angel. Sztuka wspierana jest przez Instytut Adama Mickiewicza.
neTTheatre to pierwszy na świecie teatr internetowy, prezentujący swoje spektakle zarówno w przestrzeni rzeczywistej, jak też wirtualnie, pozwalając widzom współtworzyć ich warstwę dźwiękową i wizualną, eksplorując sferę interaktywności teatru. Jednak neTTheatre nie powinien być rozumiany tylko jako nowe, fascynujące terytorium ekspresji, ale także jako sposób rozumienia teatru jako przestrzeni rzeczywistego spotkania, podczas którego akt twórczy dokonuje się w pełnej jawności, w czasie rzeczywistym, "na oczach" widza. W tym celu zespół rozwija techniki improwizacji z zakresu ruchu i gestu, a także warstwy tekstowej. Aktorzy i tancerze często posługują się językami zawierającymi nieistniejące słowa i zwroty, a spektaklom towarzyszy grana na żywo muzyka elektroakustyczna, improwizowana, często wykorzystująca przetworzony głos aktorów. Obszar poszukiwań neTTheatre obejmuje także próby stworzenia nowego języka artystycznego nawiązującego do współczesnych form komunikowania. Na scenie widzowie spotykają się z przekazem równoległym, wielopłaszczyznowym, niesformatowanym – bliskim naszej rzeczywistości, zdominowanej przez chaos informacji i bodźców. Tym samym spektakle stają się próbą zrozumienia kondycji współczesnego człowieka, świadomie i nieświadomie uwikłanego w gąszcz znaków i komunikatów. Z tego powodu w kolejnych przedsięwzięciach Teatru w Sieci Powiązań pojawiły się najnowsze technologie, wielokrotnie w teatrze wykorzystywane po raz pierwszy. Wśród nagród i wyróżnień przyznanych za spektakle neTTheatre znalazły się m.in. nagroda Kaliskich Spotkań Teatralnych (Kalisz/Polska), nagroda na Festiwalu KONTRAPUNKT (Szczecin/Polska), Grand Prix Festiwalu Prapremier (Bydgoszcz/Polska), wyróżnienie na Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej (Warszawa/Polska), nagroda na Festiwalu Sztuki Reżyserskiej (Katowice/Polska).
Grupa Coincidentia to niezależny teatr ożywionej formy, założony we wrześniu 2009 przez Dagmarę Sowę i Pawła Chomczyka. Grupa ma w swoim dorobku sześć spektakli: "Murdas. Bajka", "Bez Podłogi", "Szopka polska", "Trzecie Imię Kota", "Turandot" oraz "Krabat". Aktorzy Coincidentii poszukują nowych form łącząc różne dyscypliny sztuki: teatr lalek, dramat, wokalistykę, plastykę, muzykę.
Czas: 3-5 września 2011, podczas festiwalu DimChimer.
Miejsce: Akademicki Teatr Młody, ul. Proreznaja 17, Kijów.
Organizator: Towarzystwo Edukacji Kulturalnej.
Partnerzy: Konfrontacje Teatralne, Miasto Lublin, Art Factory, Festiwal Theart.
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.