Musik Fabrik, fot. Klaus Rudolph
54 edycja "Warszawskiej Jesieni" będzie w dużej mierze poświęcona dziełom, których twórcy zabierają głos w sprawach społecznych, politycznych, dotyczących współczesnej cywilizacji i kultury
"W ramach 54. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień będziemy chcieli przedstawić muzykę, która nie jest jedynie skupiona na sobie, lecz która otwiera się na otaczający świat, komentuje go, pragnie go zmieniać. Chodzi o rzeczywistość wokół nas i o postawy kompozytorów, którzy zabierają głos w sprawach społecznych, politycznych, dotyczących współczesnej cywilizacji i kultury.
Usłyszymy szereg dzieł o charakterze dokumentalnym. Na przykład w koncercie inauguracyjnym kompozycję "Strange News" Rolfa Wallina z tekstem Josse de Pauwa, przeznaczoną na orkiestrę, aktora i projekcję wideo i poruszającą problem dzieci-żołnierzy w Afryce. Tekst i warstwa wideo wykorzystują materiał reportażu telewizyjnego zrealizowanego w 2006 roku Ugandzie i Kongu.
Sopranistka Pia Freund oraz Plus Ensemble przedstawią monodram Lotty Wennäkoski "Le le le". Autorką warstwy wizualnej – zdjęć i filmu wideo – jest Elina Brotherus. W warstwie słownej kompozytorka wykorzystała autentyczne wypowiedzi kobiet uprowadzonych z Europy Wschodniej i sprzedanych na Zachód w celach prostytucji. W dziele Philla Niblocka "The Movement of People Working" tematem jest praca ludzkich rąk, jej powtarzalność, uporczywość, magia. Kompozycja ma formę koncertu-instalacji i wykorzystuje przestrzenną projekcję dźwięku elektronicznego oraz filmy prezentowane na trzech ekranach. W wykonaniu Neue Vocalsolisten zobaczymy "Freizeitspektakel" Daniela Koettera i Hannesa Seidla na głosy, elektronikę i instalację wideo, którego treścią jest zjawisko czasu wolnego we współczesnej kulturze.
Inną relację do rzeczywistości odnajdujemy na przykład w "Missa pro nobis" Romana Bergera, na solistów, chór i orkiestrę; jest to dramatyczny sprzeciw wobec barbarzyństwa i cynizmu współczesnej cywilizacji. Jeszcze inną – w superprodukcji "Songs of Wars I Have Seen", muzyczno-teatralnym dziele Heinera Goebbelsa do dzienników "Wars I Have Seen" Gertrudy Stein (1945) – relacji z prozy życia codziennego, toczącego się jednak w atmosferze grozy wojny (koncert London Sinfonietty).
A jak w kontekście muzyki zaangażowanej w dziś zabrzmi emblematyczne "Il Canto Sospeso" Luigiego Nono, które przedstawimy w koncercie finałowym? Pierwszy i jedyny raz słyszeliśmy je w Polsce dokładnie pół wieku temu (Warszawska Jesień 1961).
Dzieła wykorzystujące środki sceniczne i multimedia to także "Hellhörig" Caroli Bauckholt, "Luna Park" na głos, flety, perkusję, projekcję wideo i elektronikę Georgesa Aperghisa (wspólne zamówienie Warszawskiej Jesieni i ośrodka IRCAM/Centre Pompidou) oraz – podobnie jak u Niblocka – koncert-instalacja "Sandglasses" młodej Litwinki Juste Janulyte (cztery wiolonczele, dźwięki elektroniczne i światła). Muzycy grają wewnątrz swego rodzaju piaskowych zegarów-klepsydr, uzyskanych za pomocą projekcji wideo.
Ponadto koloński zespół musikFabrik przedstawi 7 nie wykonywanych jeszcze w naszym kraju kompozycji ze słynnego cyklu "Klang" Karlheinza Stockhausena. Prawykonane zostaną: skomponowana w 1975 roku, lecz nigdy dotąd niewykonana monumentalna "I Symfonia" przedwcześnie zmarłego Andrzeja Krzanowskiego, jednego z najważniejszych kompozytorów pokolenia stalowowolskiego oraz utwory zamówione przez Warszawską Jesień u polskich kompozytorów młodszej generacji: Agaty Zubel, Pawła Hendricha i Aleksandra Nowaka. Natomiast na koncercie inauguracyjnym – słynne orkiestrowe "Scontri". To hołd dla postaci zmarłego niedawno Henryka Mikołaja Góreckiego.
54. edycja festiwalu w pewnym sensie będzie premierowa – w tym roku ogłaszamy Małą Warszawską Jesień! Zachęceni powodzeniem ubiegłorocznych instalacji, odwiedzanych chętnie przez dzieci, zaplanowaliśmy koncert, instalację i warsztaty specjalnie z myślą o młodszych słuchaczach. Chcemy, aby Mała Warszawska Jesień była stałą częścią festiwalu.
Wśród wydarzeń towarzyszących na plan pierwszy wybija się konferencja na temat "Muzyka i polityka", organizowana przez Polskie Centrum Informacji Muzycznej."
Tadeusz Wielecki - Dyrektor Festiwalu
Organizator Związek Kompozytorów Polskich
www.warszawska-jesien.art.pl/11
Wydarzenie jest wpisane w kalendarz Krajowego Programu Kulturalnego Polskiej Prezydencji 2011