Scena z przedstawienia "Po ptakach", fot. Pola Matuszewska
Grupa istnieje od 2004 roku. Nazwę zapożyczyła od starogreckiego terminu oznaczającego trójjednię muzyki, słowa i gestu ciała. Do głównych celów Chorei należy prowadzenie za pomocą teatru badań nad sztuką dawnej Grecji, odnajdywanie w niej uniwersalnych impulsów, wciąż żywych w dzisiejszych formach teatralnych.
"Antyk jest jak lustro, dzięki któremu przyglądamy się najbardziej dotkliwym sprawom naszej współczesności ze zbawiennym dystansem" – mówią członkowie stowarzyszenia.
Ich poszukiwania są konsekwencją wcześniejszych doświadczeń. Chorea powstała z połączenia Orkiestry Antycznej i zespołu Tańców Labiryntu – formacji, które wzięły swój początek w Ośrodku Praktyk Teatralnych Gardzienice.
Trzon grupy tworzą Tomasz Rodowicz i Dorota Porowska. Stowarzyszenie prowadzi trzy programy: dydaktyczny (Paideia), na który składają się przede wszystkim lekcje warsztaty poświęcone antycznej muzyce i tańcowi, badawczy (Zetezis) obejmujący różne dyscypliny, od filozofii po historię sztuki, a wreszcie artystyczny (Choreia) polegający na przygotowaniu i prezentacji przedstawień.
Chorea ma w dorobku kilkanaście spektakli. Część z nich powstała przy współudziale innych zespołów i twórców: walijskiego Earthfall Dance Company, neTTheatre Pawła Passiniego, mistrza butō Kana Katsury i Teatru Kana ze Szczecina. Twórcy czerpali z różnych tradycji teatralnych. Przedstawienie Wiatr w sosnach w reżyserii Igi Załęcznej (2006) powstało na motywach klasycznego dramatu teatru nō, elementy butō można było zobaczyć w Tańcu lasu - widowisku powstałym w wyniku współpracy Rodowicza i Kana Katsury, autora choreografii (2006, koprodukcja z Teatrem Limen). Po tematy związane z polskimi twórcami i ich legendą sięgał Paweł Passini. W przedstawieniu Sczeźli (2007) inspirował się twórczością Tadeusza Kantora i Brunona Schulza.
Postać Stanisława Wyspiańskiego i jego dzieło urastające do rangi mitu stały się podstawą scenariusza Odpoczywania, spektaklu w reżyserii Passiniego, przygotowanego wspólnie z krakowską Łaźnią Nową (2007). Tomasz Rodowicz próbował z kolei przyjrzeć się jednemu z największych dwudziestowiecznych reformatorów teatru i jego dziedzictwu w spektaklu Grotowski - próba odwrotu (2010). Poezję Zbigniewa Herberta na nowo czytał w widowisku Gry (w) Pana Cogito (2008).
W początkowych latach pracy główny nurt działalności zespołu stanowiły spektakle skupiające się wokół antycznego teatru. Wyrazem fascynacji jego harmonią łączącą w całość różne środki wyrazu były pierwsze inscenizacje grupy z 2004 roku: Hode Galatan Jessiki Cohen, Jima Ennisa, Tomasz Rodowicza (w koprodukcji z walijskim zespołem Earthfall) oraz Tezeusz w labiryncie w reżyserii Doroty Porowskiej i Elżbiety Rojek.
W kolejnych realizacjach Chorea śmiało zderzała formy archaiczne z nowoczesnymi, przyglądała się współczesnym przemianom cywilizacyjnym i diagnozowała lęki dzisiejszego człowieka biorąc na warsztat teksty i tradycję antyczną. Powstały spektakle przygotowane wspólnie z Earthfall i tworzące, wraz z wcześniejszym Hode Galatan, trylogię – Bakkus na motywach Bachantek Eurypidesa (2006) - obie realizacje w reżyserii Cohen, Ennisa i Rodowicza oraz Śpiewy Eurypidesa w reżyserii Rodowicza (2007). W 2005 roku we współpracy z Earthfall powstał również spektakl Po ptakach według Ptaków Arystofanesa. Przy okazji przedstawienia Po ptakach Joanna Wichowska pisała:
"Mieszają się tu różne konwencje. Precyzyjnie skomponowana choreografia – szczególnie grupowa – i klaunada. Tańce jak z dancingu i elementy akrobatyki. Gesty realistyczne i symboliczne. Estetyka kiczu i estetyka dzisiejszej ulicy: płaszcze, garnitury i ptasie piórka na czapce. Zrekonstruowane z dwutysiącletnich papirusów pieśni greckie i ich hiphopowe remiksy. Organy, jazzująca trąbka i wiejskie dudy (kozioł lubuski). Bach. DJ i ludowa pieśń weselna. (...) Elementy z różnych porządków estetycznych nie tylko zdradzają wielość inspiracji i bogactwo doświadczeń twórców przedstawienia. Ich połączenie odzwierciedla zarazem stan współczesnej kultury i stan umysłu ludzi, którzy w niej uczestniczą." ("Didaskalia" 2006, nr 71).
W 2009 roku Porowska przygotowała z kolei Antygonę, w której próbowała podążać ręka w rękę z autorem. Chóry Sofoklesa odtworzone w spektaklu w wersji możliwie najbliższej oryginałowi zderzyły się ze współczesną muzyką Tomasza Krzyżanowskiego. Do innej, głęboko zakorzenionej w Europie tradycji sięgnął Paweł Passini w przedstawieniu Tehillim/Psalmy (2008, w koprodukcji z neTTheatre). Księgę Psalmów Starego Testamentu reżyser czytał przez pryzmat dwudziestowiecznych artystycznych radykałów, między innymi Antonina Artauda, Francisa Bacona czy Witolda Gombrowicza, aby w ten sposób zastanawiać się nad współczesną wrażliwością.
Podsumowaniem i próbą nowego spojrzenia na własną pracę jest przygotowany przez Choreę w 2010 roku spektakl-koncert Antyk/Trans/Formacja, w którym dotychczas opracowywany materiał został pokazany w innym ujęciu - antyczne pieśni zaprezentowano w nowoczesnych aranżacjach. Muzyce towarzyszył taniec, którego inspiracją stały się motywy ikonograficzne zaczerpnięte z greckiego malarstwa wazowego.
W 2007 roku Teatr Chorea wraz z Łódź Art Center stworzył Fabrykę Sztuki, miejsce artystycznych zdarzeń. Można tu m.in. oglądać prace grupy, a także spektakl firmowany przez Choreę Upadek, Psycho-Somatic Gaym - monodram Janusza Adama Biedrzyckiego według scenariusza i w reżyserii Magdaleny Paszkiewicz (2010, w koprodukcji z Teatrem Tańca Pro) opowiadający o poszukiwaniu tożsamości i mierzeniu się z własną męskością.
Monika Mokrzycka-Pokora
marzec 2011
Stowarzyszenie Teatralne Chorea
ul. Tymienieckiego 3
90-365 Łódź
Województwo łódzkie
Tel: (+48 42) 646 88 65
(+48) 506 103 207
(+48) 502 108 803
WWW: www.chorea.com.pl