Gmach główny Biblioteki Narodowej, fot. Bożena Wojtas
Centralna polska biblioteka, jedna z najstarszych i największych polskich książnic, pod względem charakteru i uniwersalności zbiorów można uznać ją za najbardziej znaczącą dla kultury narodowej. Jest również jedną z najnowocześniejszych i najbardziej aktywnych placówek w Polsce, jeśli chodzi o działalność edukacyjną, badawczą i wydawniczą oraz współpracę międzynarodową. Stanowi nie tylko główne archiwum piśmiennictwa, ale też centralny ośrodek informacji bibliograficznej. Prowadzi działalność informacyjną, wydaje bibliografie (m.in. "Przewodnik Bibliograficzny. Urzędowy Wykaz Druków Wydawanych w Rzeczypospolitej Polskiej"), przekazuje dane bibliograficzne do światowych serwisów informacyjnych. Od roku 1950 tworzona jest także retrospektywna bibliografia narodowa.
Bibliotekę Narodową utworzono w 1930 roku (organizowano od 1919), jej tradycje sięgają jednak jeszcze XVIII wieku, kiedy powstała pierwsza w Polsce duża biblioteka publiczna - Biblioteka Załuskich. To właśnie jej zbiory, wraz z księgozbiorem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswillu i zbiorami Biblioteki Wilanowskiej włączono w księgozbiór powstającej Biblioteki Narodowej. Duża część zbiorów spłonęła w 1944 roku.
Prawo do bezpłatnego egzemplarza wszystkich druków wydawanych na terenie państwa polskiego przyznano bibliotece już w momencie utworzenia, od 1996 do biblioteki Narodowej trafiają po dwa egzemplarze wszelkiego rodzaju druków: od książek i czasopism poprzez nuty, atlasy, mapy, aż do druków ulotnych, takich jak plakaty, katalogi, ulotki etc. Rocznie wpływa do biblioteki około 120 tys. różnego rodzaju dokumentów. Obecnie księgozbiór liczy około 7 mln jednostek, wśród których znajduje się kilka milionów jednostek zbiorów specjalnych. Wśród zbiorów jest m.in. ponad 160 tys. woluminów druków wydanych przed 1801 rokiem, około 25 tys. jednostek rękopiśmienniczych (w tym 6.645 rękopisów muzycznych), ponad 160 tys. druków muzycznych, prawie 400 tys. rycin, fotografii i innych dokumentów ikonograficznych, około 80 tys. atlasów i map, 1,7 mln jednostek dokumentów życia społecznego oraz ponad 2 mln książek i 700 tys. woluminów czasopism XIX i XX-wiecznych.
Najstarszym rękopisem w zbiorach biblioteki jest TESTAMENTUM NOVUM z przełomu VIII i IX wieku. Biblioteka posiada także najcenniejsze zabytki polskiego piśmiennictwa, takie jak PSAŁTERZ FLORIAŃSKI z końca XIV wieku, KAZANIA ŚWIĘTOKRZYSKIE z połowy XIV w., czy ROZMYŚLANIA PRZEMYSKIE z XV wieku. W jej zbiorach są również bezcenne zabytki piśmiennictwa europejskiego, m.in. iluminowane kodeksy rękopiśmienne, takie jak EWANGELIARZ ANASTAZJI z XI wieku, ROMAN DE LA ROSE z XIV wieku czy jedna z najwcześniejszych COSMOGRAPHII z XV wieku.
Biblioteka posiada także największe w Polsce zbiory mikrofilmów (około 170 tys.), prowadzi również specjalistyczne pracownie konserwatorskie, w których restaurowane i zabezpieczane są wszelkiego rodzaju druki, zarówno te najstarsze, jak i współczesne wymagające odkwaszania i zabezpieczania przed starzeniem.
Swoje zbiory biblioteka udostępnia w doskonale wyposażonych czytelniach; czytelnicy mają do dyspozycji zarówno tradycyjny katalog kartkowy jak i katalog w wersji elektronicznej, dostępny również on-line. Biblioteka prowadzi również szeroko zakrojoną działalność kulturalną i edukacyjną, organizując wystawy (również wirtualne), koncerty, seminaria, dyskusje i spotkania autorskie.
Biblioteka Narodowa
al. Niepodległości 213
02-086 Warszawa
Województwo mazowieckie
Tel: (+ 48 22) 608 29 99 lub 452 29 99 (centrala)
Fax: (+ 48 22) 825 52 51
WWW: www.bn.org.pl
Email: e-mail: biblnar@bn.org.pl