"Sonata fortepianowa" należy do najwcześniejszych utworów Witolda Lutosławskiego i w wyraźny sposób nawiązuje do muzyki francuskiej początku XX wieku.
"Sonata fortepianowa" należy do najwcześniejszych utworów Witolda Lutosławskiego. Powstała w 1934 roku, podczas studiów kompozytora w Konserwatorium Warszawskim. Lutosławski nie opublikował "Sonaty" za życia, bowiem traktował utwór raczej jako świadectwo swych możliwości kompozytorskich w czasie studiów, niż dojrzałą kompozycję.
"Sonata" w wyraźny sposób nawiązuje do muzyki francuskiej początku XX wieku - głównie Claude'a Debussy'ego i Maurice'a Ravela. Wpływ impresjonistów widoczny jest przede wszystkim w charakterystycznym kształtowaniu linii melodyczno-harmonicznej, bazującej w większości na rozłożonych akordach. Ponad dwudziestominutowa kompozycja, zachowuje tradycyjny podział na trzy części - szybka-wolna-szybka (I. Allegro, II. Adagio ma non troppo, III. Andante-Allegretto-Andantino). "Sonata" jest swego rodzaju świadectwem umiejętności pianistycznych Lutosławskiego, komponował ją bowiem z myślą o sobie jako wykonawcy. Po raz pierwszy "Sonata" została wykonana publicznie w 1935 roku, na popisie uczniów Konserwatorium, zyskując pochlebne recenzje.
Piotr Rytel ("Gazeta Warszawska", 16 lutego 1935) o "Sonacie" pisał:
W dziele tym widzimy przejaw niezmiernie sympatycznego, na szlachetnym podłożu opartego talentu twórczego. W 'Sonacie' uderza przede wszystkim skłonność do kontemplacji, szczerość wysłowienia się i - rzecz nader charakterystyczna - zupełny brak uganiania się za efektami natury zewnętrznej; zwłaszcza starannie zdaje się unikać Lutosławski wszelkich brzmień masowych, w osnowie swej pospolitych.
Utwór został opublikowany 10 lat po śmierci Lutosławskiego przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
Polskie Centrum Informacji Muzycznej, Związek Kompozytorów Polskich, styczeń 2005.