"Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów", reż. Eugen Illés
Pod koniec roku 1916 Pola Negri wyjechała z Warszawy do Berlina, by grać na scenie Deutsches Theater pod kierunkiem Maksa Reinhardta. Polecił ją Ryszard Ordyński, asystent wielkiego reżysera i reformatora teatru.
Negri podpisała jednocześnie kontrakt z wytwórnią filmową Saturn, co stało się powodem kontrowersji pomiędzy nią a Aleksandrem Hertzem, właścicielem warszawskiego studia Sfinks, który wiązał z młodziutką gwiazdą spore nadzieje. Urażony w swych ambicjach producent wytoczył Saturnowi proces, ale szybko musiał skapitulować. Saturn został wchłonięty przez największe studio Projektions-A.G. Union, które wkrótce przekształciło się w sławną wytwórnię UFA, największe filmowe studio ówczesnej Europy.
W teatrze Reinhardta Pola Negri poznała aktora i gwiazdę berlińskich kabaretów Ernsta Lubitscha, którego prawdziwą pasją okazało się kino. Zanim jednak doszło do spotkania Negri z Lubitschem na planie filmowym, aktorka zagrała w kilku innych filmach. Jednym z nich jest "Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów" (1918) w reżyserii pochodzącego z Węgier Eugena Illesa. "Mania" to klasyczny melodramat - z fabułą typową dla tamtego okresu kina.
Oto piękna robotnica z fabryki tytoniu zostaje wybrana na modelkę do plakatu reklamowego. W pracowni malarza, który przygotowuje jej portret, Mania spotyka kompozytora Hansa van den Hofa, w którym zakochuje się od pierwszego wejrzenia. Jej uczucie spotyka się ze wzajemnością, ale dziewczyna jest tak atrakcyjna, że wpada w oko także innemu - milionerowi i mecenasowi sztuki Morellemu. Mania odrzuca jego awanse, zwłaszcza że Hans pisze dla niej operę. Niestety, jej wystawienie w Berlinie zależy od przychylności Morellego, a ten stawia okrutne warunki. Aby doszło do premiery, Mania zostaje kochanką bogacza. Zawiedziony w swych uczuciach kompozytor nie chce zrozumieć takiego poświęcenia i odtrąca dziewczynę. Mania zakrada się za kulisy, zamyka w garderobie tancerkę i w jej kostiumie wychodzi na scenę. W finale opery amant ma strzelać do swej partnerki, ale śpiewający tę partię śpiewak nie wie, że trzyma w ręce nie rekwizyt, ale prawdziwy rewolwer. Strzał będzie śmiertelny...
Spośród filmów, jakie Pola Negri nakręciła w Berlinie w latach 1918-19, "Mania" nie wyróżnia się niczym szczególnym - to nie film zadecydował o losach aktorki, lecz rezultaty współpracy z Ernstem Lubitschem: "Oczy mumii Ma", "Sumurun", "Madame Dubarry" i - zwłaszcza - "Carmen". Co nie znaczy, że "Mania" nie spotkała się z życzliwością krytyków i widowni.
"W kinach nadzwyczajny sukces odnosi tragedia 'Mania'; film, który w całości i we wszystkich swych szczegółach wykazuje wyczucie i umiejętności jego twórców - pisał recenzent tygodnika "Der Film" (nr 45/1918). - Wśród aktorów znacznie wyróżnia się Pola Negri, która swoją rolę zagrała z siłą i miłością i bez reszty jej się to udało. Warto zauważyć, że każdy kolejny film tej rasowej artystki pokazuje wielki rozwój jej talentu. Dlatego z napięciem należy oczekiwać jej następnej roli, jaką będzie Carmen."
Styl wyświetlania galerii
wyświetl slajdy
Przez lata film uważany był za zaginiony. W 2006 roku kolekcjoner z Czech zaoferował Filmotece Polskiej wczesny film z Polą Negri: była to właśnie "Mania". Wyniki kwerendy przeprowadzonej w archiwach filmowych całego świata każą przypuszczać, że jest to jedyna zachowana kopia filmu. "Mania" została poddana cyfrowej restauracji - przy użyciu najnowocześniejszych technologii, wykorzystywanych w procesie restauracji kopii filmowych - ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach 11. Priorytetu "Kultura i dziedzictwo kulturowe" Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. W okresie polskiej Prezydencji w Unii Europejskiej (druga połowa 2011 roku) film zostanie zaprezentowany publiczności Berlina, Paryża, Londynu, Madrytu oraz Kijowa na pokazach z udziałem orkiestry Leopoldinum Filharmonii Wrocławskiej pod batutą Jerzego Maksymiuka, który skomponował nową partyturę do filmu.
- "Mania. Die Geschichte einer Zigarettenarbeiterin" ("Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów"), Niemcy 1918. Reżyseria: Eugen Illes, scenariusz: Hans Brennert, zdjęcia: Eugen Illes, muzyka [nowa]: Jerzy Maksymiuk, scenografia: Paul Leni. Występują: Pola Negri (Mania Walkowska, pracownica fabryki papierosów), Wener Hollmann (Morelli, mecenas sztuki), Arthur Schroder (Hans van der Hof, kompozytor), Ernest Wendt (Heinz Alex, malarz). Produkcja: Projektions-AG Union. Czas trwania: 55 min. Film miał premierę kinową 8 listopada 1918 roku.
Autor: Konrad J. Zarębski, kwiecień 2011
[{"nid":"5683","uuid":"da15b540-7f7e-4039-a960-27f5d6f47365","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Jak by\u0107 autorem - w kinie?","field_introduction":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. Wyj\u0105tki te by\u0142y rzadkie w przesz\u0142o\u015bci, dzi\u015b s\u0105 nieco cz\u0119stsze, ale i dobrych film\u00f3w dzi\u015b mniej ni\u017c to kiedy\u015b bywa\u0142o.","field_summary":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. ","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259606\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:5:\u0022#film\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:11:\u0022\/temat\/film\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=dDrSUPHB","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=X4Lh2eRO","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=J0lQPp1U","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=sh3wvsAS","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=9irS4_Jn","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"266","cover_width":"470","cover_ratio_percent":"56.5957","path":"pl\/node\/5683","path_node":"\/pl\/node\/5683"}]