Powstał w 1976 roku, początkowo działał jako scena impresaryjna. Pierwszą własną premierę przygotował w 1977 roku, była to ZEMSTA Aleksandra Fredry w reżyserii Aleksandra Berlina. Wkrótce skompletowano zespół aktorski i pokazano DROGĘ DO CZARNOLASU Aleksandra Maliszewskiego w reżyserii Zygmunta Wojdana (1978). Wojdan został powołany na stanowisko dyrektora radomskiej sceny, którą kierował przez trzynaście lat, do 1991 roku. W teatrze grano wówczas przede wszystkim klasykę polską, powstawały także przedstawienia na podstawie dramatu współczesnego. Reżyserował głównie Wojdan, który pokazał m.in. HORSZTYŃSKIEGO (1983) i KORDIANA Juliusza Słowackiego (1985), WESELE Stanisława Wyspiańskiego (1987) oraz SZEWCÓW Witkacego (1988), KUSZENIE Vatzlava Havla (1990) i MEIN KAMPF Georga Taboriego (1991). Przygotował także ciekawą adaptację SZTUKMISTRZA Z LUBLINA Isaaka Bashevisa Singera (1985). Sporo miejsca w repertuarze zajmowała dramaturgia Mrożka, Wojdan zrealizował ZABAWĘ i KAROLA (1979), DRUGIE DANIE (1980) oraz EMIGRANTÓW (1982), Wowo Bielicki wystawił SZCZĘŚLIWE WYDARZENIE (1984), Alicja Choińska pokazała POLICJĘ (1987). Z teatrem współpracowali także m.in. Krystyna Meissner, autorka scenicznej adaptacji WYZWOLENIA Wyspiańskiego (1980) i Teresa Żukowska, która przygotowała JADZIĘ WDOWĘ - wodewil Ryszarda Ruszkowskiego (1980). W teatrze radomskim wodewile stały się uzupełnieniem ambitnego repertuaru, grano także ŻOŁNIERZA KRÓLOWEJ MADAGASKARU Juliana Tuwima (reż. Wojdan, 1986) i ROMANS Z WODEWILU Władysława Krzemińskiego (reż. Józef Para i Barbara Fijewska, 1978).
W latach 1991-1998 Teatrowi Powszechnemu prężnie szefował Wojciech Kępczyński. Od 1991 roku scena działała już w nowym gmachu teatralnym wybudowanym na Placu Jagiellońskim. Kępczyński ruszył z produkcją musicali. Przygotował JÓZEFA I CUDOWNY PŁASZCZ SNÓW W TECHNIKOLORZE Andrew Lloyda Webbera (1996) i FAME Jose Fernandeza (1997). Często realizowano sztuki z Broadway'u i West Endu, pokazano m.in. HOTEL WESTMINSTER Raya Cooneya w reżyserii Józefa Skwarka (1992) i SEKSUALNE PERWERSJE W CHICAGO Davida Mameta w reżyserii Marcina Sławińskiego (1992). Na radomskiej scenie powstawały ciekawe spektakle, z teatrem współpracowali Jacek Zembrzuski - autor scenicznej adaptacji PANNY JULII Augusta Strindberga (1993), Zbigniew Brzoza, który zrealizował tu ANTYGONĘ Sofoklesa (1994) i Jan Maciejowski - twórca inscenizacji WIECZORU TRZECH KRÓLI Szekspira (1995). Pracowano nad Witoldem Gombrowiczem. Brzoza wystawił ZBRODNIĘ Z PREMEDYTACJĄ (1993), Waldemar Śmigasiewicz wyreżyserował KOSMOS (1995), a Krzysztof Warlikowski TANCERZA MECENASA KRAYKOWSKIEGO (1997). Wszystkie te inscenizacje okazały się artystycznymi sukcesami. W 1993 roku w Radomiu zorganizowano pierwszą edycję Międzynarodowego Festiwalu Gombrowiczowskiego. Impreza odbywa się co dwa lata.
Kępczyński prowadził otwartą działalność teatralną, zapraszał wiele zespołów z kraju, pokazywał inscenizacje teatrów instytucjonalnych i alternatywnych. W Radomiu gościł m.in. Stary Teatr z Krakowa, Wrocławski Teatr Pantomimy, teatry warszawskie - Studio, Ateneum, i Powszechny, Scena Plastyczna KUL, Teatr Ósmego Dnia. Dyrektor powołał do życia kolejne festiwale - Radomski Tydzień Teatralny oraz Dni Fredrowskie - Konfrontacje Ogólnopolskie.
Po odejściu Kępczyńskiego, w 1998 roku, zastąpił go Linas M. Zaikauskas, który prowadził radomską scenę do 2001 roku. Nadal konstruowano eklektyczny repertuar, jednak tym razem zabrakło w nim ciekawych artystycznie spektakli. Zaikauskas wyreżyserował tutaj m.in. KRÓLA LEARA Szekspira (2000) i TRZY SIOSTRY. KILKA LAT PÓŹNIEJ Antoniego Czechowa (2000).
Od 2001 roku szefem Teatru im. Kochanowskiego jest Adam Sroka. Rok później ruszyła pierwsza edycja Festiwalu Premier "Radom Odważny". Na festiwalu w formie spektakli, projektów i prób czytanych prezentowane są najnowsze polskie dramaty.
"Jeśli chcemy, by widz nas szanował, jesteśmy zobowiązani do okazywania tego samego publiczności" - mówił Sroka. - "Jako twórca jestem niepokorny, przewrotny, moje spektakle nie są tradycyjne, czasem może nie dla szerokiej widowni, ale z drugiej strony traktuję widza bardzo poważnie, zależy mi na jego opinii. Stąd nie myślę o widzach jako o tych, co niczego nie rozumieją i można im podsuwać np. rzeczy niedoskonałe." ("Gazeta Wyborcza - Radom" 13.04.2004)
Na radomskiej scenie gra się przede wszystkim polską dramaturgię współczesną. Jarosław Tochowicz przygotował tu NAJWIĘCEJ SAMOBÓJSTW ZDARZA SIĘ W NIEDZIELĘ Anny Burzyńskiej (2004), Karolina Szymczyk pokazała swój tekst ROZMOWY NOCĄ (2005) i CAFE TOXIC Moniki Chmielewskiej (2006), a Natalia Babińska KOMÓRKOWE LOVE Jakuba Boryczki (2006). Adam Sroka interpretował POGANIACZY WIATRU Małgorzaty Owsiany (2005). Pracował także nad klasyką, zrealizował KORDIANA CZYLI PANOPTIKUM STRACHÓW POLSKICH wg dramatu Juliusza Słowackiego (2004). Krzysztof Galos reżyserował zarówno dramat współczesny (WARIACJE MAŁŻEŃSKIE NA WIELOGŁOS I KANAPĘ Radosława Dobrowolskiego, 2004), jak i klasykę (BURZA Szekspira, 2006). W Teatrze im. Kochanowskiego nadal pracuje się nad Gombrowiczem, Sroka zrealizował tu ŚLUB-AKT PODRÓŻNY (2002), a Galos TRANS-ATLANTYK. PROJEKT na motywach prozy autora (2002). W repertuarze można znaleźć także komedie i farsy, m.in. ŁÓŻKO PEŁNE CUDZOZIEMCÓW Dave'a Freemana w reżyserii Galosa (2005).
W 2006 roku dużej scenie radomskiego teatru nadano imię Zygmunta Wojdana.
Monika Mokrzycka-Pokora
czerwiec 2006
Teatr Powszechny im. Jana Kochanowskiego w Radomiu
Plac Jagielloński 15
26-600 Radom
Tel: (+48 48) 384 53 06, 384 53 37-41
Tel/Fax: (+48 48) 384 53 07
WWW: www.teatr.radom.pl
