Na zdjęciu Krystyna Janda (Szambelanowa) i Marian Opania (Jowialski) w scenie z przedstawienia "Pan Jowialski" Aleksandra Fredry w reżyserii Anny Polony i Józefa Opalskiego, na scenie Teatru Polonia w Warszawie; fot. Marek Dusza
Prywatna scena założona przez Fundację Krystyny Jandy na Rzecz Kultury. Działa od 2005 roku w dawnym kinie Polonia przy ulicy Marszałkowskiej w Warszawie.
Obecnie dyrektorem teatru jest Katarzyna Błachiewicz. Początkowo przedstawienia grane były tylko na małej scenie Fioletowe Pończochy. Po zakończeniu remontu, w 2006 roku, do użytku oddana została duża scena.
Polonia ma profil komercyjny i aktorski. Gra się tu przedstawienia o tematyce kobiecej, w repertuarze jest wiele tekstów współczesnych. Pierwszą premierą była pastiszowa opowieść o problemach niezamężnej trzydziestolatki "Stefcia Ćwiek w szponach życia" Dubravki Ugrešić w reżyserii Krystyny Jandy (2005). Do specjalności teatru należą kobiece monodramy. Na scenę przy Marszałkowskiej przeniesiono, bijące rekordy popularności, przedstawienie "Shirley Valentine" Willy'ego Russella, monodram Jandy przygotowany przez Macieja Wojtyszkę w 1990 roku w warszawskim Teatrze Powszechnym im. Zygmunta Hübnera.
Inne tony pojawiły się w inscenizowanym i wykonywanym przez Jandę monodramie "Ucho, gardło, nóż" Vedrany Rudan (2006) - wstrząsającej opowieści o samotności i okrucieństwach wojny bałkańskiej. Małgorzata Szumowska przygotowała tu z kolei "Badania terenowe nad ukraińskim seksem" Oksany Zabużko; historię samotnej, uwikłanej w toksyczne związki z mężczyznami kobiety przedstawiła Katarzyna Figura (2006). Kolejny tekst o kobiecie, tym razem pięćdziesięcioletniej i nieco histerycznej to "Skok z wysokości" Leslie Ayvazian w reżyserii i wykonaniu Jandy, zagrany z udziałem widzów (2006). Niedługo potem teatr zaczął się także spotykać z publicznością na ulicy. Na warszawskim Placu Konstytucji zagrano plenerowe: "Lament na Placu Konstytucji" według Krzysztofa Bizio w adaptacji Jandy; rzecz o międzypokoleniowym dialogu (2007) oraz manifest starości - "Starość jest piękna" Esther Vilar w inscenizacji Łukasza Kosa (2008).
Anna Smolar przygotowała w Polonii "Panią z Birmy" Richarda Shannona z Grażyną Barszczewską jako Aung San Suu Kyi, wolnościową działaczką latami przetrzymywaną w areszcie domowym przez reżim w Birmie (2009). Tematy społeczne dawały o sobie znać także za sprawą Przemysława Wojcieszka, który zrealizował tutaj "Darkroom" Rujany Jeger (2006) i swoje autorskie teksty: "Miłość ci wszystko wybaczy" (2008) oraz "Jeszcze będzie przepięknie" (2010). Jednocześnie w repertuarze pojawiała się teatralna klasyka, zagrano między innymi "Grube ryby" Michała Bałuckiego w reżyserii Jandy (2008), "Pana Jowialskiego" Aleksandra Fredry w inscenizacji Anny Polony i Józefa Opalskiego (2010), czy "32 omdlenia" Antoniego Czechowa przygotowane przez Andrzeja Domalika (2011).
Z Polonią współpracowali: Andrzej Seweryn, autor scenicznej interpretacji "Dowodu" Davida Auburna (2008) oraz Piotr Cieplak, który wystawił tutaj "Szczęśliwe dni" Samuela Becketta z Jandą i Jerzym Trelą (2007) oraz "Wątpliwość" Johna Patricka Shanleya (2007). W teatrze nie zabrakło również nurtu poetyckiego - pokazano "Rajskie jabłka" Raszyda Tuguszewa - opowieść o Włodzimierzu Wysockim w reżyserii Żanny Gierasimowej (2007) i "Dancing" Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej z muzyką Jerzego Satanowskiego, w inscenizacji Jarosława Stańka (2008).
Krystyna Janda, jak pisał Łukasz Drewniak:
"Zaproponowała w swojej Polonii klasę i styl rozmowy z publicznością, jakiej nie widziano chyba od czasów Arnolda Szyfmana i jego wcielonej w życie idei warszawskiego Teatru Polskiego. Scenicznego przedsięwzięcia z kapitałem prywatnym i popularnym repertuarem, w którym komercyjne spektakle zarabiały na ambitne tytuły: klasykę, Szekspira, wieszczów. Nabita każdego dnia do ostatniego miejsca mała lub duża scena Polonii świadczą, że Janda znalazła sposób na mądry teatr środka dla klasy średniej." ("Przekrój", 7 listopada 2008).
Na Marszałkowskiej można było ponadto zobaczyć farsę "Boska!" Petera Quiltera z główną rolą Krystyny Jandy jako najgorszej śpiewaczki świata w inscenizacji Andrzeja Domalika (2007), utrzymanego w konwencji stand-up comedy "Ojca polskiego" Michała Walczaka (2009) z brawurową rolą Rafała Rutkowskiego oraz "Jekyll / Hyde" Jakuba Porcari - one-man show w wykonaniu Krzysztofa Globisza (2011), a także wieczory kabaretowe firmowane przez Stanisława Tyma ("Kobieta z widokiem na taras", 2010) i Krzysztofa Maternę ("Dobry wieczór państwu", 2011).
Polonia nadal drąży tematy kobiece. Na afiszu jest sztuka o relacjach matki i córki "Po co są matki?" Hindi Brooks w inscenizacji Roberta Glińskiego (2011) i opowiadający o kobietach w świecie korporacji "Kontrakt" Mike'a Bartletta zrealizowany przez Krystynę Jandę (2011), która rok wcześniej wyreżyserowała tu także "Przygodę", dramat Sándora Máraiego o gorzkiej życiowej porażce (2010).
Teatr Polonia w Warszawie
ul. Marszałkowska 56
00-545 Warszawa
tel.: +48 22 622 21 32, +48 22 621 61 41,
fax: +48 22 892 04 57
e-mail: info@teatrpolonia.pl, k.blachiewicz@teatrpolonia.pl
www: www.teatrpolonia.pl
Prezes Fundacji na Rzecz Kultury: Krystyna Janda
Dyrektor Teatru Polonia: Katarzyna Błachiewicz
Autor: Monika Mokrzycka-Pokora, luty 2012
Opracował: JRK
