Unikatowe zdjęcia, z których większość jest po raz pierwszy publikowana w Polsce, zrobione zostały przez znanych mistrzów obiektywu, między innymi: Adama Lenkiewicza, Zygmunta Goldhammera i Marka Münza. Są na nich kościoły, cerkwie i synagogi – te nadal zdobiące panoramę miasta i te nieistniejące, rzadkie ujęcia zapomnianych przedwojennych kawiarni, kin, pasaży i sklepów. W kadrach uwieczniony został folklor targu Krakidały, pierwszy tramwaj elektryczny, przepych Międzynarodowej Wystawy Krajowej, wyścigi automobilowe o Grand Prix Lwowa, a także zwyczajni lwowianie podczas swych codziennych zajęć lub spacerów – w cylindrach i melonikach, w gorsetach i ze zwiewnymi szalami. Nastrojowy spacer ulicami przedwojennego miasta zawdzięczamy Żannie Słoniowskiej, urodzonej we Lwowie pisarce, dziennikarce i tłumaczce.
Przedwojenny Lwów
Gród został założony w 1256 roku przez Daniela, księcia halickiego. Po zajęciu Rusi polski król Kazimierz Wielki w 1356 roku lokował miasto na prawie magdeburskim. Lwów od zarania dziejów był nazywany "matką bogatą w talenty". Miasto – Zawsze Wierne dla Polaków, Piemont Odrodzenia dla Ukraińców – było ważnym ośrodkiem kultury żydowskiej. Do dziś jest zarówno skarbnicą wspomnień, jak i źródłem wielu inspiracji. Zdjęcie zostało zrobione z wieży ratuszowej. Na pierwszym planie widoczne są kamienice wschodniej pierzei Rynku, między innymi renesansowe Bandinellich, oraz Czarna Kamienica. Nieco dalej widnieje okazała barokowa kopuła kościoła Bożego Ciała i dachy klasztoru Ojców Dominikanów. Zamykają panoramę: kopiec Unii Lubelskiej oraz zielone tereny Kaiserwaldu (niem.: las cesarski) z górą Lwa, nazywaną też Łysą.
Kwiaciarki
Sprzedaż kwiatów i gałązek wierzbowych na Rynku. Każdy z targów miejskich we Lwowie miał swoją specyfikę i obowiązywały go pewne ograniczenia. Na przykład na Rynku koło ratusza można było sprzedawać wyłącznie kwiaty, owoce, warzywa i nabiał.
Batiarzy na fontannie
W 1793 roku w narożnikach placu Rynkowego postawiono cztery fontanny z rzeźbami dłuta Hartmana Witwera: Diany, Neptuna, Amfitryty i Adonisa. Na zdjęciu widzimy postać Diany i prawdopodobnie siedzących wkoło niej słynnych lwowskich "batiarów". Słowo "batiar" jest pochodzenia węgierskiego i znaczy "urwis, łobuz, rozrabiaka". W przedwojennym Lwowie nazywano tak wesołych biedaków z marginesu społecznego.
Lwy pod lwowskim ratuszem
Dwa lwy przed lwowskim ratuszem wyszły spod dłuta rzeźbiarza ormiańskiego pochodzenia Tadeusza Barącza w 1880 roku. Powstały na cześć przyjazdu do miasta cesarza Franciszka Józefa. Lew pojawił się w heraldyce miasta już w XIV stuleciu i od tamtego czasu niezliczona ilość podobizn dumnego zwierzęcia z kamienia i brązu, gipsu i szkła zaczęła zdobić kamienice, kościoły i cmentarze Lwowa.
Katedra Ormiańska
Katedra ormiańska pod wezwaniem Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny została zbudowana w XIV wieku na miejscu wcześniejszej drewnianej budowli. Powstała z ciosów kamiennych na planie krzyża greckiego. Od XV wieku była wielokrotnie przebudowywana i rozbudowywana. Pierwsi Ormianie osiedlili się we Lwowie jeszcze przed lokacją miasta. W 1630 roku biskup Mikołaj Torosowicz zawarł unię z Watykanem – i w ten sposób Lwów, jako jedyne miasto na świecie oprócz Rzymu, stał się stolicą trzech arcybiskupstw: rzymskokatolickiego, greckokatolickiego i ormiańskokatolickiego.
Ulica Krakowska
Fragment ulicy Krakowskiej, po lewej widać kopuły cerkwi Przemienienia Pańskiego (Preobrażeńskiej), zbudowanej pod koniec XIX wieku, największej greckokatolickiej świątyni Lwowa.
Teatr Wielki
Pod zbudowanym w 1900 roku Teatrem Wielkim, nazywanym też Teatrem Miejskim i Operą Lwowską płynie - niczym Bièvre pod paryską Operą Garniera – zasklepiona przez architekta Zygmunta Gorgolewskiego rzeka Pełtew. Mówi się nawet, że muzycy w miejscu przeznaczonym na orkiestrę mogą w czasie przedstawień słyszeć, jak szemrze. W architekturze gmachu przeplatają się elementy odrodzenia i baroku, zewnętrzną loggię ozdabiają dwa ryzality z alegorycznymi rzeźbami Tragedii i Komedii, tympanon wieńczy (na ciemnym zdjęciu praktycznie niezauważalny) Geniusz Sławy, który trzyma złotą gałązkę wawrzynu. Wewnątrz – najbardziej reprezentacyjna kurtyna pędzla Henryka Siemiradzkiego przedstawiająca górę Parnas.
Franciszkanki w okopach
Gdy w 1939 roku zbliżała się wojna, siły obrońców miasta początkowo składały się ze służb pomocniczych oraz cywilów, którzy wzorem Orląt zgłaszali się do pomocy. Na zdjęciu – franciszkanki z Rodziny Maryi kopią rowy na Wałach Mościckiego, sierpień 1939.
Żanna Słoniowska
"Przedwojenny Lwów. Najpiękniejsze fotografie"
Wydawnictwo RM, Warszawa 2013
wymiary: 210 x 260 mm
oprawa: twarda
liczba stron: 104
ISBN: 9788377730539
www.rm.com.pl