Tom zawiera krytyczne wydanie, w opracowaniu Janusza Deglera i Lecha Sokoła, dwóch najważniejszych książek Stanisława Ignacego Witkiewicza (1885-1939) dotyczących teorii sztuki i estetyki: Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia (Warszawa 1919) i Szkice estetyczne (Kraków 1922).
Wybitny dramatopisarz, prozaik, filozof, teoretyk sztuki, malarz i rysownik wykłada w nich swój system poglądów filozoficznych i estetycznych oraz formułuje podstawowe kategorie teorii Czystej Formy. Szczegółowo rozważa takie zagadnienia, jak piękno, forma, kompozycja, kolor, deformacja świata przedstawianego. Wiele z tych pojęć znalazło później odniesienie do Witkiewiczowskiej teorii teatru, na zasadzie, którą sam autor nazwał "analogią z malarstwem". Podejmuje w nich również polemikę z krytykami, aby wyjaśnić powody licznych nieporozumień związanych z nowymi kierunkami w sztuce współczesnej.
W Nowych formach w malarstwie Witkacy przedstawia także swe idee historiozoficzne, kreśląc katastroficzną wizję rozwoju społecznego, który wprawdzie zapewni ludzkości szczęście, ale unicestwi religię, filozofię i sztukę. W doskonale zorganizowanym i zmechanizowanym społeczeństwie zaniknie potrzeba doznawania uczuć metafizycznych i zapanuje całkowita uniformizacja. Te koncepcje historiozoficzne znalazły rozwinięcie w jego późniejszych dramatach (m.in. Szewcy, Oni, Mątwa, Wariat i zakonnica) i powieściach (Pożegnanie jesieni, Nienasycenie).
Źródło: Państwowy Instytut Wydawniczy
-
Stanisław Ignacy Witkiewicz
Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia. Szkice estetyczne
Seria: "Dzieła zebrane", tom 8
Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2002
format 130 x 203, ss. 416, oprawa twarda
ISBN 83-06-02173-8