Sześć "Pieśni księżniczki z baśni op. 31" do tekstów siostry Szymanowskiego - Zofii, której są także dedykowane, powstało w 1915 roku. Krótkie, aforystyczne wiersze posłużyły kompozytorowi do stworzenia miniatur niezwykle barwnych i różnorodnych pod względem wyrazu - o nastroju lirycznym (nr 1 "Samotny księżyc", nr 3 "Złote trzewiki" i nr 5 "Pieśń o fali"), orientalnym (nr 2 "Słowik"), a także pełnym ekspresji (nr 3 "Taniec" i nr 6 "Uczta"). Egzotyki i baśniowej aury dodają im ornamentalne wokalizy, wprowadzone na początku każdej, z wyjątkiem ostatniej, pieśni. Nad śpiewem dominuje jednak rozbudowana partia fortepianu, w której na pierwszy plan wysuwa się złożona harmonika - liczne brzmienia ostinatowe, następstwa skomplikowanych współbrzmień.
W 1933 roku Szymanowski powrócił do cyklu "Pieśni księżniczki z baśni", z którego wybrał trzy miniatury - "Samotny księżyc", "Słowik" i "Taniec" - by opracować je na głos i orkiestrę. W tej wersji kompozycja została zaprezentowana podczas koncertu w Polskim Radiu w Warszawie dnia 7 kwietnia tego samego roku w interpretacji Ewy Bandrowskiej-Turskiej i Orkiestry Filharmonii Warszawskiej pod batutą Grzegorza Fitelberga. "Pieśni księżniczki z baśni" po raz pierwszy ukazały się drukiem w 1926 roku nakładem Universal Edition w języku polskim, francuskim i niemieckim. Wersja orkiestrowa trzech wybranych utworów wydana została w 1952 roku przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
Obie wersje kompozycji Szymanowskiego cieszą się dużą popularnością wśród wykonawców, o czym świadczą także liczne rejestracje fonograficzne tak znanych artystek, jak Jadwiga Gadulanka (Polskie Nagrania [zob. "Karol Szymanowski. Dzieła", Polskie Nagrania 1990] i Marco Polo), Izabella Kłosińska (Koch-Schwann / Musica Mundi), Iwona Sobotka (EMI i Channel Classics) czy Dorothy Dorow (Etcetera [zob. "Karol Szymanowski - Lieder", Etcetera 1990] / Helikon).
Autor: Anna Iwanicka-Nijakowska, wrzesień 2007.
