Film animowany w reżyserii Waleriana Borowczyka i Jana Lenicy z 1957 roku.
Eksperyment formalny: czy i w jakim stopniu można dowolnie zmieniać układy i zależności, nadawać życiem prostym formom graficznym, prowokować dramaty wynikające z przeciwstawiania sobie form kontrastowych?
Andrzej Kossakowski w "Historii Filmu Polskiego", (T. 4, Warszawa 1974) pisał:
Obaj autorzy zawsze byli dalecy od wszystkiego, co potocznie można by nazwać "formalizmem". Całą ich dotychczasowa, bogata intelektualnie twórczość pełna była treści, forma zaś byłą jedynie przekazującym je językiem. Tak więc i filmowa igraszka formą, zdawałoby się tak obca mentalności Borowczyka i Lenicy, w rzeczywistości podporządkowana została głębszym podtekstom myślowym. Film "Był sobie raz" porusza problemy samotności i alienacji, ale czyni to w sposób aluzyjny, posługujący się symboliką prostych form graficznych. Film ten odniósł wielki sukces i krytyka uznała go ze "eksperymentalny", co było zarówno wyrazem uznania, jak i dowodem braku właściwych kryteriów oceny.
- "Był sobie raz...", Polska 1957. Scenariusz i reżyseria Walerian Borowczyk, Jan Lenica, zdjęcia Edward Bryła, muzyka Andrzej Markowski. Produkcja ZF Kadr, WFD, Czas 7 min.
Nagrody:
- Srebrny Lew Św. Marka w kategorii filmu eksperymentalnego na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji w 1957;
- Syrenka Warszawska - nagroda polskiej krytyki filmowej za najlepszego filmu krótkometrażowego 1957 roku;
- III Nagroda na Festiwalu Filmów Animowanych w Warszawie w 1957;
- Złoty Dukat na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Mannheim 1958.