"7 uczuć", reż. Marek Koterski

Marek Koterski urządza dwugodzinny seans psychoterapii i zabiera widzów w szalenie zabawną, a zarazem dojmująco smutną wycieczkę do czasów dzieciństwa. Jego "7 uczuć" to nie tylko znakomita komedia, ale też jeden z najodważniejszych polskich filmów ostatnich lat.

W "7 uczuciach" Adaś Miauczyński ląduje na kozetce. Znów znalazł się na zakręcie, ale zamiast za sobą samym z "Dnia świra" powtarzać: "nie udało mi się życie, zmarnowałem", próbuje zrozumieć, dlaczego wciąż nie potrafi ułożyć sobie relacji z bliskimi i światem. Udaje się więc w podróż do czasów dzieciństwa, by poznać praprzyczyny swojego emocjonalnego kalectwa.

Przyglądając się historii Adasia (tym razem grany przez Michała Koterskiego), Koterski opowiada o piekle dorastania. Dzieciństwo widziane jego oczami jest czasem wielkich oczekiwań, których nie potrafimy spełnić, i wielkich nadziei, które rozbijają się o mur rzeczywistości. Gorącym młodzieńczym miłościom towarzyszą bolesne odrzucenia, a nauczycielska musztra zabija w dzieciach resztki wiary w siebie. Idylliczny czas młodości u Koterskiego jest okresem walki o ocalenie siebie – przed presją narzucaną przez rodziców, natłokiem sprzecznych uczuć, których nie sposób zrozumieć, i brutalnością rówieśników.

Video embed

7 UCZUĆ - teaser nowego filmu MARKA KOTERSKIEGO

Koterski demitologizuje dzieciństwo. Nie wierzy w jego wyidealizowany obraz, który tworzymy jako dorośli. Nawiązując do Gombrowicza, kreśli obraz młodości jako mierzenie się formą – czas narzucania społecznych ról, szufladkowania i presji cudzych oczekiwań. W jego opowieści każdy może rozpoznać fragment swojego dzieciństwa. Bo największy mizantrop rodzimego kina znów stawia przed nami lustro i każe uważnie przyjrzeć się odbiciu. Ale tym razem jest to o wiele trudniejsze niż choćby w "Dniu świra".

Wszystko za sprawą filmowej konwencji, w której komedia nonsensów spotyka się z dramatem o dojrzewaniu, a role dziecięcych bohaterów grają dorośli aktorzy. Ubrani w szkolne mundurki i przykrótkie spodenki wracają w szkolne ławy, by raz jeszcze wziąć udział w spektaklu upokarzających szkolnych rytuałów.

To, co początkowo wydać się może dziwaczne i manieryczne, wkrótce nabiera głębokiego sensu. Koterski pokazuje bowiem swych młodych bohaterów jako małych-dorosłych. Nie chce, byśmy patrzyli na nich pobłażliwie i z poczuciem wyższości, z jakim patrzy się na dzieci. Domaga się dla nich równego traktowania. I pokazuje, że każdy dorosły niesie ze sobą bagaż formujących go dziecięcych doświadczeń.

Format wyświetlania obrazka

standardowy [760 px]

Kadr z filmu "7 uczuć" Marka Koterskiego, na zdjęciu Robert Więckiewicz i Michał Koterski, fot. Kino Świat

Obrazek

kadr_z_filmu_7_uczuc_marka_koterskiego_na_zdjeciu_michal_koterski_i_robert_wieckiewicz_fot_kino_swiat.jpg

"7 uczuć" to triumf artystycznej odwagi Koterskiego, który nie boi się radykalnych formalnych rozwiązań. Kiedy w otwierającej film sekwencji o życiu rodzinnym Miauczyńskich narratorka głosem Krystyny Czubówny komentuje życie bohaterów, jakby odczytywała ścieżkę dialogową filmu przyrodniczego, wydawać się to może banalne i wtórne. Ale po chwili ten zabieg zaczyna działać. Koterski ma umiejętność obracania słabości na swoja korzyść. Ironicznie puenty Czubówny i żartobliwe nawiązania do formuły telewizyjnego scripted docu z czasem wywołują salwy śmiechu.

Ale nie tylko one są u Koterskiego źródłem komizmu. W "7 uczuciach" nawet obsadowe wybory okazują rodzajem intertekstualnego dowcipu i budulcem dodatkowych znaczeń. Nie jest przecież przypadkiem, że w klasową piękność i niespełnioną miłość Adasia wciela się Katarzyna Figura, obiekt westchnień kilku pokoleń polskich mężczyzn i niezapomniana Gosia z "Ajlawiu". Że w roli klasowego rozrabiaki świetnie bawi się Marcin Dorociński czyli Anioł Zła z "Wszyscy jesteśmy Chrystusami", w nowego kolegę Adasia wciela się Andrzej Chyra – kumpel-alkoholik z tego samego filmu, zaś adoratorkę Adasia gra Małgorzata Bogdańska, prywatnie żona reżysera.

Koterski sięga po swoich ulubionych aktorów i wykorzystuje ich emploi oraz artystyczną przeszłość do budowania symbolicznych znaczeń. Wchodząc na plan jego filmu, aktorzy wnoszą ze sobą postaci, które wcześniej grali, i wartości, z którymi są kojarzeni. W filmowego brata nieprzypadkowo wciela się więc Robert Więckiewicz, a w ojca – Adam Woronowicz, pamiętna dwójka z filmu "Baby są jakieś inne". Znakomitą aktorską stawkę dopełniają Andrzej Mastalerz grający klasowego głupka i Tomasz Karolak jako Gruby.

Format wyświetlania obrazka

standardowy [760 px]

Kadr z filmu "7 uczuć" Marka Koterskiego, na zdjęciu Izabela Dąbrowska, Adam Woronowicz i Maja Ostaszewska, fot. Kino Świat

Obrazek

kadr_z_filmu_7_uczuc_marka_koterskiego_na_zdjeciu_izabela_dabrowska_adam_woronowicz_maja_ostaszewska_fot_kino_swiat.jpg

Ale film kradnie dla siebie Gabriela Muskała jako klasowa kujonka. Muskała ma w sobie tyle żaru, dowcipu i aktorskiej energii, że zawłaszcza sceny, w których się pojawia. Przy okazji tworzy tragikomiczną postać dziewczyny ze wsi, która próbuje realizować marzenia swoich rodziców i płaci za to wysoką cenę. Podczas 43. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, gdzie film miał swoją premierę, nie było chyba bardziej spektakularnego drugoplanowego występu.

Zabawny i błyskotliwy film Koterskiego nie jest pozbawiony słabości. Najważniejszą z nich jest finałowa sekwencja, w której groteskowa komedia przeradza się w pogadankę o wychowaniu, potrzebie szacunku wobec dzieci i o tym, że jako dorośli nie mamy prawa obciążać ich swoim bagażem. Koterski wypowiada ją ustami jednej z bohaterek, jakby nie wierzył, że widz sam zrozumiał jego opowieść.

Nie zmienia to faktu, że "7 uczuć" to wielki sukces reżysera i dowód na to, że jest on najlepszym psychoterapeutą, jakiego kiedykolwiek miało polskie kino. Takim, który na ekranie obnaża samego siebie, a przy okazji – nas wszystkich.

"7 uczuć", scenariusz i reżyseria: Marek Koterski, zdjęcia: Jerzy Zieliński. Występują: Michał Koterski, Marcin Dorociński, Małgorzata Bogdańska, Robert Więckiewicz, Maja Ostaszewska, Adam Woronowicz, Andrzej Chyra, Katarzyna Figura, Andrzej Mastalerz, Gabriela Muskała.

43 festiwal polskich filmów fabularnych w Gdyni