Top 7 luksusowych produktów z Polski

miod_wosk_en.jpg, default, Top 7 luksusowych produktów z Polski, Miód prosto z ula, fot. Adam Staskiewicz/East News

Francuzi mają foie gras, ostrygi i trufle. A co luksusowego do jedzenia można kupić w Polsce? Oto nasza selekcja najbardziej ekskluzywnych polskich produktów żywnościowych.

1. Kawior z jesiotra

Kawior Antonius Caviar, fot. materiały producenta

Polacy i kawior ? Niemożliwe? A jednak. Choć kawior to nie polski przysmak narodowy, to już w polskich książkach kucharskich sprzed wieków podawano przepisy nie tylko na jego przyrządzenie, lecz także na wyprodukowanie. A dziś dawny przysmak arystokracji powstaje także nad Wisłą, a właściwie na czystych ekologicznie terenach Warmii, w regionie zwanym "zielonymi płucami Polski", objętym programem Natura 2000. Firma Antonius Caviar produkuje świeży i niepasteryzowany kawior bardzo wysokiej jakości z samic dwóch gatunków jesiotra: rosyjskiego i syberyjskiego. Co w nim specjalnego? Jest przygotowywany tradycyjną rosyjską metodą "Malossol" z dodatkiem niewielkiej ilości soli. Proces hodowli i selekcji samic jest rygorystyczny. Dopiero po 7 latach osiągają wiek rozrodczy, a ikra może być pozyskiwana od jeszcze starszych, między 8 a 10 rokiem życia. Kawior z jesiotra syberyjskiego ma intensywny aromat i kolor od czerni po jasny brąz. Najbardziej ceniony – sześciogwiazdkowy – pochodzi od najstarszych samic i charakteryzuje się dużą średnicą ziarenek. Z kolei kawior z jesiotra rosyjskiego pod względem ceny plasuje się za najdroższym na świecie kawiorem z bieługi. Smak ma lekką nutę orzechową, a kolor od szarego, przez brąz i oliwkę.

2. Kawior ze ślimaka

Jaja ślimaka Helix Aspersa, fot. Wikipedia

W Polsce produkuje się także wyjątkowy, bardzo drogi kawior z jajek ślimaka Helix Aspersa. Ślimaczy kawior pochodzi z hodowli, a te są w Polsce coraz bardziej popularne. Każdy ślimak znosi raz w roku jedynie około 100 jaj – to jest około 5 gramów. Istotne jest, by każde ślimacze jajeczko (które ma średnicę około 3–4 mm) zostało zebrane z najwyższą delikatnością i precyzją. Do wyprodukowania kilograma ślimaczego kawioru potrzeba około 26 tysięcy jajeczek. Ważny jest ich kolor i struktura: najlepiej, by były białe i jedwabiste. Gdy zostaną już zebrane, należy je odpowiednio posortować, wyczyścić, umyć i przenieść do specjalnej solanki, w której nabierają smaku. Robi się to ręcznie, co uzasadnia bardzo wysoką cenę – nawet i kilku tysięcy złotych za kilogram. A jak smakuje ? Koneserzy twierdzą, że to połączenie deszczu, lasu i grzybów. Kawior ze ślimaka można zaserwować do wódki, dań, przystawek, a nawet do deserów – na przykład z czekoladą. Ten wyjątkowy produkt nie tylko wyśmienicie smakuje, ale też zawiera dużo białka, fosfolipidów, soli mineralnych, fosforu, cynku, magnezu, wapnia, krzemu i jodu; witaminy A, D i E oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych.

3. Szynka dylewska dojrzewająca

Szynka dylewska, fot. wzgorza-dylewskie.pl

Dojrzewająca szynka dylewska bardziej aromatyczna niż Serrano? To możliwe! Polska nie kojarzy się z wędlinami dojrzewającymi wysokiej jakości, lecz warto przełamać ów stereotyp, ponieważ i tu powstają perełki. I to o bogatej tradycji. Wyjątkowa szynka dylewska figuruje na Liście Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i jest laureatką wielu konkursów kulinarnych. Jak powstaje ? Wpierw jest moczona w solance i mieszance ziół. Potem schnie, a na koniec jest przewędzana zimnym dymem z drzew owocowych i dojrzewa. Proces dojrzewania trwa rok. Szynka cechuje się bardzo wysokimi walorami smakowymi – niektórzy twierdzą, że lepsza jest od hiszpańskiej Serrano.

Tradycja wytwarzania dojrzewających szynek na ziemiach polskich to żadna nowość. Wspominają o nich stare zapisy i wiele starszych książek kucharskich, zwłaszcza pisanych przez autorki, które mieszkały na terenach Wielkiego Księstwa Litewskiego. We wschodniej części dawnej Polski peklowano wędliny na sucho, po czym poddawano dojrzewaniu. O takiej wzmiankowała też najsłynniejsza polska pisarka kulinarna XIX wieku, Lucyna Ćwierczakiewiczowa, podając w "Jedynych praktycznych przepisach wszelkich zapasów spiżarnianych oraz pieczenia ciast" następujący przepis na szynkę dojrzewającą:

Szynki od czterech do sześciu tygodni mogą leżeć w soli stosownie do ich wielkości, wyjąć je wtedy z soli, osuszyć na powietrzu przez 24 godzin, a potem powiesić w wędzarni na tydzień. Uwędzone szynki powiesić w miejscu suchem, przewiewnem, w cieniu... Soląc same szynki, na każde dwa funty soli wsypać ćwierć funta miałkiego cukru, przez co nadzwyczaj kruszeją szynki. Ułożone szczelnie mięso, przykrywa się denkiem, przyciska kamieniami i stawia na jeden lub dwa dni w niezbyt chłodnem miejscu tak, aby się sól rozpuścić mogła; następnie wynosi do piwnicy lub w lecie do lodowni, jeżeli kto ją posiada; co tydzień najmniej raz należy zajrzeć, przewrócić i przekonać się, czy sos słony dostatecznie pod mięso podchodzi, w przeciwnym razie należy sztuki z wierzchu włożyć na spód, a ze spodu na wierzch i tak często zmieniać.

4. Kumpiak podlaski

Kumpiak podlaski to z kolei solona i suszona na wolnym powietrzu szynka wieprzowa z Podlasia. Wytwarzano ją tutaj od wieków: naturalnymi metodami i bez wędzenia. Oryginalny smak zawdzięcza naturalnemu procesowi dojrzewania, ważny jest także wysokiej jakości surowiec – zwierzęta muszą być żywione tradycyjnie.

Surowe mięso jest nacierane czosnkiem, jałowcem, ziołami, pieprzem. Potem umieszcza się je w drewnianej beczce lub skrzyni z solą. Po dwóch tygodniach wyciąga się je z soli i zawiesza do suszenia. Solenie wyciąga z mięsa wodę i stabilizuje florę bakteryjną. I tak szynka dojrzewa w sąsiedztwie aromatycznych ziół. Dojrzewanie trwa od sześciu miesięcy do roku, a w tym czasie kumpiak przesycha, twardnieje, nabiera aromatu i smaku.

Co ciekawe, w ten sposób na Podlasiu wytwarzano nie tylko szynki, ale również mięsa, kiełbasy, słoniny, a także ser – np. twarogi. Dawniej przechowywano je na strychach w specjalnych koszach z wierzby. Jak czytamy na stronie Ministerstwa Rolnictwa: "na strychach panował mikroklimat, który służył długotrwałemu przechowywaniu produktów – zimą było sucho i przewiewnie, latem zaś – dość chłodno". Dzięki temu szynka mogła być przechowywana bez uszczerbku dla jej wartości odżywczych i smakowych miesiącami, jeśli nie latami. A kiedy smakuje najlepiej? Skrojone od góry cienkie jak pergamin plasterki. Do tego najlepszy czarny wiejski chleb.

5. Starka

Starka: tradycyjna, wytrawna wódka zbożowa, z którego dawniej słynęła Polska... I rzeczywiście, im starsza, tym lepsza i oczywiście droższa; 50-letnia kosztuje nawet kilka tysięcy. Pod warunkiem, że w ogóle się ją dostanie – to prawdopodobnie jedyny polski alkohol, na który trzeba się zapisać, a gdy zjawia się na rynku, za butelkę trzeba zapłacić nawet 1000 zł. Historia starki liczy kilkaset lat. Była alkoholem weselnym, produkowanym na tę wyjątkową okazję. Proces zaczynał się w chwili narodzin syna na szlacheckim dworze. Dębową beczkę z alkoholem zakopywano w ziemi. Tam leżakowała do dnia, w którym młodzieniec się żenił. Dopiero wówczas można było starką poczęstować gości. Współcześnie starkę produkuje Szczecińska Fabryka Wódek STARKA. Robi się ją ze spirytusu nierektyfikowanego, po fermentacji żyta. Dojrzewa w starych dębowych beczkach z dodatkami liści lipowych lub jabłkowych – minimum 10 lat. Nabiera bukietu, koloru i wyjątkowego smaku. Proces produkcji podobny jest do tego stosowanego przy whisky czy koniaku. Nad procesem produkcji czuwa grupa specjalistów i technologów: wystarczą bowiem minimalne wahania temperatur czy wilgotności, a starka traci na jakości. Metody klarowania są strzeżoną tajemnicą, podobnie jak składniki, z których zrobiony jest ten wspaniały gatunek alkoholu.

6. Wódka młody ziemniak

Wódka Młody Ziemniak, fot. Polmos Siedlce

Wyborowa to chyba najbardziej znana polska wódka za granicą, ale to wódka Młody Ziemniak ma wartość kolekcjonerską. Młody Ziemniak jest produktem regionalnym, wytwarzanym z należącej do Polmosu gorzelni Krzesk, mieszczącej się na granicy mazowieckiego i lubelskiego. Jak nazwa wskazuje, wódka Młody Ziemniak jest robiona z młodych bulw jednego gatunku, zbieranych w tym samym czasie na czysto ekologicznym Podlasiu. Na etykiecie podaje się czas i miejsce zbioru, podobnie widnieje na niej podpis pracownika nadzorującego proces produkcyjny, co czyni ją produktem ekskluzywnym. Wódka jest jednokrotnie destylowana, co w efekcie daje odmienną paletę smaków.

Sam producent znany jest z wysokiej jakości wódki Chopin. Podobnie jak w przypadku wina, również przy Młodym Ziemniaku ważny wpływ na finalną jakość produktu mają warunki klimatyczne, w jakich rosły ziemniaki.

7. Wino Johanniter Ultra

Wino z Polski jako wykwintna pamiątka kulinarna? Trudno uwierzyć, a jednak to możliwe! Johanniter Ultra z Domu Bliskowice, według dziennikarzy branżowych to nie tylko niebywałe polskie wino, ale też "nowa jutrzenka winiarskiej braci". Podobno posmakowanie Johannitera to "szok nie tylko smakowy, ale też intelektualny": odwaga winiarza, który przetrzymał szczep Johanniter na skórkach. Koneserzy, którzy twierdzą, że to najlepsze wino w polskiej historii, tak opisują doznania:

Wino lekko pomarańczowe, eksplorujące nowe krajobrazy smakowe, z wyczuwalną esencją mandarynki, ciepłym zachodem słońca nad wiślaną wysoczyzną, końcem lata o słodkim smaku moreli i pikantnym wspomnieniu wypadów na Wschód. Perfekcyjna dojrzałość, zarazem kwasowy wigor jak prysznic pod wodospadem, zarazem elegancja, żadnych pomarańczowych nut szczurzych, utlenienia.

Sama winnica Dom Bliskowice, ulokowana w Małopolskim Przełomie Wisły, to jeden z czołowych polskich producentów wina. Uprawia się tu typowo polskie odmiany hybrydowe: Regenta, Rondo czy Cabernet Cortis. Jednak to biały szczep Johanniter daje najbardziej znane wino.

Język Polish