Schulz, Leuven i "Ogromne kury belgijskie"
#literatura
#culture
Anna Śliwa o konferencji "The World of Bruno Schulz / Bruno Schulz and the World" - Leuven / Liège, Belgia - maj 2007. "Twórczość", wrzesień 2007
Bruno Schulz nigdy nie odwiedził Leuven i z belgijskim miastem na pozór nie łączy go nic. Jak się jednak okazuje, w prozie autora Sklepów cynamonowych możemy odnaleźć wzmiankę o Belgii, o ile oczywiście wykażemy się spostrzegawczością i niezbędną wnikliwością. Pojawia się ona bowiem w najmniej spodziewanym momencie. Przywołajmy znaczące zdanie z opowiadania Ptaki: "Z wielkim nakładem trudu i pieniędzy sprowadzał ojciec z Hamburga, z Holandii, z afrykańskich stacyj zoologicznych zapłodnione jaja ptasie, które dawał do wylęgania ogromnym kurom belgijskim."
Przy tak zawiłym i pokrętnie udowadnianym związku Schulza z Belgią trudno wyobrazić sobie lepsze miejsce na organizację konferencji, w której za główny cel przyjęto zbadanie granic porównywalności dzieł Schulza. Tym samym to właśnie Leuven na dwa dni (25-26 maja 2007 roku) stało się przestrzenią rozmów slawistów z całego świata (Belgia, Dania, Hiszpania, Japonia, Niemcy, Polska, Szwajcaria, USA, Wielka Brytania) o twórczości wciąż popularnego polskiego prozaika, rysownika i grafika.
Konferencję, zatytułowaną The World of Bruno Schulz / Bruno Schulz and the World. Influences, Similarities, Reception, zorganizowało dwóch belgijskich schulzologów: Kris van Heuckelom z Katholieke Universiteit Leuven i Dieter de Bruyn z Universiteit Gent. W przygotowania włączyły się także Université Libre de Bruxelles, The Research Foundation - Flanders oraz Polska Ambasada w Brukseli. Obrady, prowadzone w języku angielskim, odbywały się w auli Justusa Lipsiusa, na ósmym piętrze budynku Wydziału Filologicznego (Erasmushuis) Katholieke Universiteit Leuven. Nie zabrakło też okazji do wymiany myśli w trakcie dyskusji kontynuowanych w kuluarach czy podczas uroczystego bankietu urządzonego w Polskiej Ambasadzie w Brukseli.
Problematyka konferencji obejmowała takie zagadnienia, jak bezpośrednie i pośrednie wpływy na twórczość literacką Schulza oraz Schulza - na współczesną literaturę, teatr, film, sztuki plastyczne itp., podobieństwa między dziełami Schulza a pisarstwem innych autorów (intertekstualność i jej granice, pochopnie stwierdzone zależności, które po dokładniejszym zbadaniu okazały się przesadzone itp.) i recepcja dzieł Schulza na świecie (miejsce Schulza w tradycji poszczególnych narodów, problemy związane z tłumaczeniem Schulza).
Kompletna lista porównywanych z Schulzem pisarzy, artystów czy przywoływanych trendów i tradycji układa się w długą i imponującą litanię. W porządku alfabetycznym prezentuje się następująco: Djuna Barnes, Miron Białoszewski, Martin Buber, Sigmund Freud, chasydyzm/judaizm, Tadeusz Kantor, Danilo Kiš, Bolesław Leśmian, realizm magiczny, Thomas Mann, Gabriel García Márquez, masochizm, modernizm/awangarda, Friedrich Nietzsche, Quay Brothers, Rainer Maria Rilke, Leopold von Sacher-Masoch, Arthur Schopenhauer, Skamander, Arnold Słucki, Jewgienij Zamiatin i Ignacio Zuloaga y Zabaleta.
Myliłby się jednak ten, kto uznałby konferencję w Leuven za kocioł z mieszaniną przypadkowo dobranych składników. Wystąpienia konferencyjne podzielono na pięć inspirująco uporządkowanych paneli: Schulz's Fellows (A. Meyer-Fraatz, L. Pánková, A. Śliwa, D. Wojda), Schulz's Fathers (T. Anessi, S. Gorin, J. Schulte, M. Suchańska), Schulz's Faces (J. Augsburger, P. Czapliński, M. Dąbrowski, J. Jarzębski), Schulz's Fetishes (A. Kato, T. Robertson, E. Sánchez-Pardo González, M. Skwara, J. Zieliński) i Schulz's Fans (A. Gall, O. Veretiuk, D. Watt, S.J. Żurek). Oprócz tego przewidziano trzy dłuższe wystąpienia, zawierające myśli przewodnie dla sąsiadujących z nimi paneli (D. Goldfarb, A. Sproede, M.P. Markowski). Co ciekawe, pierwszy, otwierający konferencję wykład Davida Goldfarba z Columbia University (USA) dziwnym zbiegiem okoliczności dotyczył niczego innego jak właśnie Schulzowskich ptaków. Czyżby belgijskie kury-olbrzymy chciały zdominować swoją obecnością również dyskurs naukowy?
Pozostaje oczywiście pytanie, co nowego, oprócz niezwykle zajmujących referatów, nieprzerwanych dyskusji, bogactwa nowych kontekstów, wniosła do schulzologii konferencja w Leuven. Dwa dni rozpoznań pozwoliły zbliżyć się do niestałej tożsamości pisarza z Drohobycza, odsłoniły jego nowe twarze: znawcy miasta, melancholika, ironisty, czy nawet - jak chciał Jerzy Jarzębski - uwodziciela. Schulz objawił się także jako mediator dla kontrowersji i napięć między modernizmem a postmodernizmem, między tradycją a awangardą. To właśnie on w swych skromnych dwóch tomikach prozy przynosi tak potrzebne obecnie narzędzia do interpretacji modernizmu, jak trafnie zauważył Krzysztof Stala. Oto odpowiedź na paradoks niesłabnącej popularności autora Sanatorium pod klepsydrą.
A swoją drogą ciekawe, skąd w wyobraźni Schulza zrodziły się "ogromne kury belgijskie". Jakoś nigdzie nie było ich widać, a te, hodowane w najstarszym w Belgii ogrodzie botanicznym Kruidtuin w Leuven, wielkością niewiele różniły się od polskich.
Anna Śliwa
© by "Twórczość" 2007
Spis treści "Twórczości" 09/2007
bruno schulz
anna śliwa
[{"nid":"15019","uuid":"07c3e695-7eba-40b0-bb9c-3f5ba0181b2a","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Schulz, Leuven i \u0026quot;Ogromne kury belgijskie\u0026quot;","field_introduction":"Anna \u015aliwa o konferencji \u0022The World of Bruno Schulz \/ Bruno Schulz and the World\u0022 - Leuven \/ Li\u00e8ge, Belgia - maj 2007. \u0022Tw\u00f3rczo\u015b\u0107\u0022, wrzesie\u0144 2007","field_summary":"Anna \u015aliwa o konferencji \u0022The World of Bruno Schulz \/ Bruno Schulz and the World\u0022 - Leuven \/ Li\u00e8ge, Belgia - maj 2007. \u0022Tw\u00f3rczo\u015b\u0107\u0022, wrzesie\u0144 2007","path":"\/pl\/artykul\/schulz-leuven-i-ogromne-kury-belgijskie","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259609\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:11:\u0022#literatura\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:17:\u0022\/temat\/literatura\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/2018-04\/logo-placeholder.png?itok=ivQJsNLl","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/2018-04\/logo-placeholder.png?itok=1XxpmzKD","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/2018-04\/logo-placeholder.png?itok=7Q7C0mHX","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/2018-04\/logo-placeholder.png?itok=9vTcKeoM","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/2018-04\/logo-placeholder.png?itok=K37e1Y0r","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"502","cover_width":"320","cover_ratio_percent":"156.875"}]