Konstantin Bogomołow wziął na warsztat literacki bestseller z jego drapieżną i przewrotną wizją dziejów świata po II wojnie światowej. - Pokonałem strach przed Sorokinem - mówi Bogomołow w rozmowie z Culture.pl.
Władimir Sorokin jest tłumaczonym na wiele języków kontrowersyjnym rosyjskim pisarzem, autorem dramatów i scenariuszy; mistrzem stylu, oskrarżanym o demoralizację społeczeństwa oraz szerzenie faszyzmu i pornografii. Po spektakularnych protestach z 2002 r., podczas których proputinowska młodzież zrzeszona w organizacji "Idący razem" wystąpiła przeciwko wystawieniu przez moskiewski Teatr Bolszoj opery z librettem Sorokina, wrzucając podarte na strzępy egzemplarzy jego powieści do ustawionej w samym centrum miasta sedesu. Dyrektorzy teatrów wciąż obawiają się reakcji publiczności na teksty pisarza. Czy polska inscenizacja, o której tak w Moskwie głośno, ma szansę to zmienić?
Zadania podjął się Konstantin Bogomołow, jeden z najważniejszych twórców współczesnej rosyjskiej sceny, znany polskiej publiczności z dwóch spektakli pokazywanych w ubiegłym roku w Warszawie: Transmitowanego na żywo z Moskwy "Idealnego męża" i spektaklu "Lear. Komedia", który uroczyście zakończył święto kultury rosyjskiej w Polsce - organizowany przez Instytut Adama Mickiewicza festiwal "Da!Da!Da!"
"Lód" Konstantina Bogomolowa w Teatrze Narodowym from Culture.pl on Vimeo.
- Nie wiem jakie będą reakcje publiczności, sama estetyka tego spektaklu jest niezwykła i nietypowa dla narodowej sceny. Staram się nie powtarzać tego co robię, ciągle szukam nowych form. Wartościowy jest dla mnie też sam tekst - bardzo trudny do scenicznej adaptacji, złożony stylistycznie, gęsty od znaczeń i niuansów. Praca nad "Lodem"była dla mnie wewnętrznie trudnym procesem, jestem dumny z tego, co wspólnie udało nam się zrobić. Pokonałem strach przed tekstami Sorokina, wkrótce rozpoczynam w Moskwie próby do spektaklu na podstawie jego najnowszego opowiadania - zdradza nam reżyser .
- Sorokin udowadnia, że współczesny system władzy w Rosji nie zmienił sie od czasów Iwana Groźnego - dodaje Agnieszka Lubomira Piotrowska, tłumaczka i znawczyni jego twórczości. - Jest fantastycznym stylistą, bawiącym się językiem, stereotypami, historią. Wymowa jego dzieł jest pesymistyczna, bo dotyka w nich najtrudniejszych spraw nie tylko Rosji, ale także całej Europy. Warszawska premiera, już szeroko w Moskwie komentowana, otwiera Bogomołowi drzwi także do tych scen, które do tej pory były przed nim i Sorokinem zatrzaśnięte - przyznaje. Nie tylko w Rosji nastąpił przełom, coraz więcej nazwisk rosyjskich dramatopisarzy i reżyserów pojawia się także na naszych afiszach. - Cieszę się, że łamiemy stereotypy i przybliżamy polskiej publiczności literaturę i kulturę rosyjską. O to właśnie walczyłam.
W poszukiwaniu utraconego raju
Jak podkreślają krytycy, "Lód" jest szczytowym osiągnięciem w twórczości Sorokina, w której historia europejskich totalitaryzmów łączy się z wizjami rodem z science-fiction. Sam autor mówi raczej, że to reakcja na rozczarowanie współczesnym intelektualizmem, niszczejącą cywilizacją. - Ludzie się zatracają, stają się pionkami w technologii we wszystkim, począwszy od jedzenia, a kończąc na miłości. Odczuwamy tęsknotę za pierwotnością, naturalnością. "Lód" nie jest powieścią o totalitaryzmie, ale powieścią o poszukiwaniu utraconego raju - pisze twórca.
Premiera"Lodu" odbyła się 25 stycznia 2014r. w sali Bogusławskiego Teatru Narodowego w Warszawie. To bez wątpienia jedna z najgorętszych premier tego roku.
Więcej teatralnych rekomendacji można znależć w tekście "Teatralne hity 2014r."
A w "Lodzie" występują: Mariusz Bonaszewski, Dobromid Dymecki, Wiktoria Gorodeckaja, Anna Grycewicz, Waldemar Kownacki, Karol Pocheć, Jerzy Radziwiłłowicz, Mateusz Rusin, Bożena Stachura, Danuta Stenka, Przemysław Stippa, Milena Suszyńska
Spektaklowi, którego koproducentem jests Instytut Adama Mickiewicza towarzyszyć będzie także spotkanie wokół książki Sorokina zatytułowane "Maszyny z mięsa! ". Jego uczestnicy zastanawiać się będą m.in. czym jest "Lód" w rosyjskiej tradycji, jakie są jego źródła literackie i polityczne, jaka jest Rosja i jej społeczeństwo pokazane przez pryzmat powieści. W dyskusji, która odbędzie się 26 stycznia 2014 r., udział wezmą reżyser Konstantin Bogomołow, tłumaczka Agnieszka Lubomira Piotrowska, szef Instytutu Polskiego w Moskwie Marek Radziwon i dziennikarz Paweł Reszka.
źródła: materiały własne, materiały prasowe; oprac. Anna Legierska, wideo: Katarzyna Łuka, Marek Sokołowski