Jego współzałożycielem i pierwszym szefem był Mieczysław Czerwiński. Teatr specjalizuje się przede wszystkim w przedstawieniach dla dzieci i młodzieży, ale w repertuarze znajdują się również tytuły dla dorosłych. Pojawiły się już w latach sześćdziesiątych. Na stałe zagościły w 1995 roku za dyrekcji Krzysztofa Rościszewskiego, który uruchomił repertuarowy program - Scena dla Dorosłych. W olsztyńskim teatrze można obejrzeć produkcje wystawiane w różnych technikach lalkarskich, z udziałem aktorów grających w tak zwanym żywym planie i z zastosowaniem szeroko rozumianego teatru animacji. Placówka kilka razy zmieniała swój adres. Obecnie działa w budynku przy ulicy Głowackiego 17.
Teatr ma dwie sale: widowiskową oraz kameralną, otwartą w 2001 roku. W olsztyńskim teatrze działają dwie sceny: Scena dla Dzieci oraz Scena dla Młodzieży i Dorosłych. Od 1997 roku placówka jest organizatorem Olsztyńskiego Tygodnia Teatrów Lalkowych ANIMA, a od 2002 roku Studenckiej Trzydniówki Teatralnej. Pod opieką teatru wychodzi przygotowywana przez młodzież "Gazeta Teatralna OTL". Działają też Teatralna Rada Nauczycieli i Szkolna Rada Teatralna, której uczestnicy nie tylko opiniują wystawiane przedstawienia, ale i poznają scenę od kulis oraz przygotowują własne artystyczne projekty.
Przez ponad trzydzieści lat teatr w Olsztynie zachowywał charakter klasycznej sceny lalkowej, do której obowiązków należały między innymi regularne występy poza siedzibą. Zdarzały się sezony, kiedy ponad siedemdziesiąt procent przestawień granych było w terenie. Z historią sceny związane jest nazwisko jej długoletniego dyrektora i reżysera Jana Zbigniewa Wroniszewskiego (1961-1981), między innymi autora przedstawień: "Diabelskie pułapki" Mieczysława Antuszewicza (1969), "Jak być odważnym" według "Tygrysa Pietrka" Hanny Januszewskiej (1971) czy "Miłości do trzech pomarańczy" Joanny Walter (1979).
Swoje piętno odcisnęli też późniejsi szefowie artystyczni: Edward Dobraczyński (1981- 1989), który wprowadził na deski teatru przede wszystkim repertuar odwołujący się do rodzimej historii i tradycji i sam wystawił tu między innymi: "O Piaście i Popielu" Anny Świrszczyńskiej (1983) i "Baśń o pięknej Parysadzie" Bolesława Leśmiana (1987) oraz Alicja Chodyniecka-Kuberska (1989-1994); reżyserka i scenografka przygotowująca plastyczny kształt takich przedstawień jak: "Tymoteusz wśród ptaków" Jana Wilkowskiego w reżyserii Luby Zarembińskiej, z muzyką Krzysztofa Dziermy (1989) i "Czarnoksiężnik z Oz" Lymana Franka Bauma w reżyserii Zbigniewa Marka Hassa (1994).
Ciekawie kształtował się repertuar w okresie dyrekcji Krzysztofa Rościszewskiego (1995-2005), który w przedstawieniach dla starszej widowni wystawił na przykład "Historyję o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim" Mikołaja z Wilkowiecka (1997), "Kartotekę" Tadeusza Różewicza (2001), "Wariata i zakonnicę" Stanisława Ignacego Witkiewicza (2002) czy "Emigrantów" Sławomira Mrożka (2003). Z olsztyńskim teatrem współpracował też wybitny scenograf Adam Kilian, który począwszy od 1972 roku zaprojektował dekoracje do sześciu przedstawień, między innymi do "Szopki krakowskiej" Stanisława i Tadeusza Estreicherów w reżyserii Bohdana Radkowskiego (1985) oraz do inscenizacji Bogdana Głuszczaka "O Zwyrtale muzykancie" Jana Wilkowskiego (1996) i "Żywotów świętych" Andrzeja Wowry (2006).
Od 2005 roku olsztyński teatr prowadzi Zbigniew Głowacki. Na scenie można zobaczyć całe spektrum widowisk, począwszy od tak zwanych inicjacyjnych, czyli dla dzieci od pierwszego roku życia ("Od ucha do ucha" w reżyserii Honoraty Mierzejewskiej-Mikoszy, 2010), przez kukiełkowe, czerpiące z tradycji osiemnastowiecznego teatru włoskiego ("Mikołaj Kropielnik z Olsztyna" Marty Guśniowskiej w reżyserii Jarka Cupriaka, 2010), wykorzystujące filmową technikę - montowane przejścia i panoramy ("Piękna i bestia" w adaptacji i reżyserii Olega Żiugżdy, 2009), aż po łączące żywy plan i grę w masce z animacją lalek ("Opowieść wigilijna" według Charlesa Dickensa w reżyserii Krystyny Jakóbczyk, 1995), i czysto aktorskie ("Historia całkiem zwyczajna" Mariji Łado w reżyserii Petra Nosálka, 2009, "Chłopcy z Placu Broni" według Ferenca Molnára w reżyserii Marka Ciunela, 2008).
Dyrektor naczelny i artystyczny - Zbigniew Głowacki
ul. Głowackiego 17
10-447 Olsztyn
tel. +48 89 538 70 30, +48 89 538 70 38
tel. / fax: + 48 89 538 70 40
Autor: Monika Mokrzycka-Pokora, czerwiec 2011