Obrazy na nowe czasy. Najlepsze teledyski 2021 roku
Po roku 2020, zdominowanym przez pandemię COVID-19, w 2021 powróciły z wielką mocą bieżące problemy społeczne. Kryzysy, którymi żyli ludzie, znalazły swoje odbicie również w klipach muzycznych.
Przeglądając teledyski z mijającego roku, miałem wrażenie, że gwarancją komercyjnego sukcesu ma być sentyment. Twórcy klipów niezwykle chętnie wracają do scenografii z okresu PRL i wczesnych lat 90. Obejrzałem wiele pokoi w blokach, domków letniskowych i mniej lub bardziej udanych nawiązań do czasów szkolnych – mundurków, szkolnych korytarzy i oczywiście imprez. Przygotowując poniższe zestawienie starałem się unikać tego typu klisz. Choć pojawiają się one np. w teledysku Kacperczyka, to jednak służą tam do rozliczenia z przeszłością, a nie są jedynie pustą dekoracją.
Znacznie ciekawsze od powrotów do przeszłości wydają mi się próby nawiązań do aktualnie toczonych dyskusji społecznych. W poniższym zestawieniu umieściłem twórców, którzy odważyli się poszukać formy do zilustrowania m.in. problemu pedofilii, doświadczenia wojny czy katastrofy klimatycznej.
Podsumowując mijający rok w teledyskach, nie można pominąć problemów zgłaszanych przez pracowników branży. W październiku aktywista Jan Śpiewak opublikował wiadomości przesłane do niego anonimowo przez osoby pracujące na planach filmowych. Można w nich było przeczytać o realiach współpracy z największymi domami produkcyjnymi. Wiele osób zwracało uwagę na pracę wykonywaną za darmo, często jedynie za wpis do portfolio lub mglistą obietnicę późniejszego zatrudnienia. Poruszano w nich również problem nienormowanego czasu pracy i braku posiłków dla statystów. Miejmy nadzieję, że rozpoczęcie tej dyskusji pozwoli w przyszłości uniknąć podobnych sytuacji, a wielotysięczne budżety zapewnią odpowiednie warunki pracy wszystkim osobom obecnym na planach filmowych.
10. Mela Koteluk & Kwadrofonik - Drzewa
Mela Koteluk śpiewa w tym utworze wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Jego fragment zdaje się dobrze tłumaczyć to, co oglądamy w teledysku:
A nocą w sen zagięci -
- w warczący wir pamięci
zobaczą drwale w lęku,
przykuci nocy ręką,
idące na nich prosto
topory sosen ostre.
Zdjęcia do teledysku powstały na terenie Puszczy Karpackiej. Głównym bohaterem teledysku jest jeden z drwali, który zmienia się pod wpływem niby-żywicy wypuszczonej przez drzewo.
Reżyseria: Andrzej Stepouois
Zdjęcia: Marcin Gołąb
9. Krzysztof Zalewski - Na apatię
Jeszcze kilka lat temu teledysk, w którym istotną rolę odgrywa odnawialne źródło energii byłby pewnie czymś bardzo zaskakującym. Odkąd skutki zmian klimatu zaczynają być odczuwalne i zauważalne, nie może dziwić, że tematyką emisji CO2 interesują się gwiazdy muzyki. Teledysk do utworu Krzysztofa Zalewskiego powstał na terenie farmy wiatrowej w pomorskim Szymankowie – i trzeba przyznać, że wielkie wiatraki okazały się wyjątkowo fotogeniczne. Ta sceneria jest miejscem zmagań Zalewskiego z widmem nadciągającej katastrofy.
Reżyseria i zdjęcia: Adam Romanowski
8. Szczyl - Wielkie Miasta
Wariat, widziałem wielkie miasta, nie ma w nich miejsc
Co dla ludzi co pragną żyć jak ja
W wideo pokazane są głównie sceny z życia mieszkańców miasta. Z bliska obserwujemy tu twarze, gesty i fragmenty ciał. To mieszanka intensywnych kolorów i faktur. Klimatu dopełnia tu golenie na łyso i pulsujące serce.
Reżyseria: Andrzej Stepouois i Jagoda Żmudzińska
Zdjęcia: Nadia Szymańska
7. Kacperczyk - Kryzys wieku wczesnego
Klip zaczyna się od przejazdu kamery po poimprezowym krajobrazie. Akcja dzieje się w przydomowym ogrodzie. Jest noc lub wczesny poranek. Główny bohater, kulejący i zakrwawiony, zmierza do sceny zaaranżowanej przed dmuchanym zamkiem dla dzieci. Tam zaczyna swój muzyczny występ. Garnitur ma przyozdobiony dziecięcym rysunkiem – domem z kominem pod błękitnym niebem. W tle przewijają się czirliderki i człowiek w przebraniu królika. Te imprezowe powidoki ilustrują trudności towarzyszące dorastaniu i wczesnej dorosłości.
Reżyseria: Ernest Lorek
Zdjęcia: Jan Cisiecki
6. KARAŚ/ROGUCKI - Jutro Spróbujemy Jeszcze Raz
W tym tajemniczym i niedosłownym klipie oglądamy kilka scen z życia pewnej pary. Kamera towarzyszy im na różnych etapach związku. Reżyser teledysku w krótkim komentarzu na YouTube dodał, że wideo przedstawia jego autobiograficzną historię.
Chciałem napisać historię uniwersalną, w której każdy może odnaleźć siebie. Zwyczajną drogę relacji dwojga ludzi w związku i tego co się w nim pojawia. Poświęcenia, nadziei i ekscytacji.
Reżyser klipu zmuszony był pracować na materiale demo, bez pełnego tekstu i aranżacji. Mimo że działał intuicyjnie, to zdaniem autorów muzyki, trafił w dziesiątkę.
Reżyseria: Bartek Fic
Zdjęcia: Ola Kamińska
5. Krzysztof Zalewski - Zabawa
Krzysztof Zalewski śpiewa, że "życie to nie zabawa", a realizatorzy klipu odpowiadają mu: a śmierć? Akcja teledysku rozgrywa się w prosektorium. Początkowo jedynym żywym jest pracownik tego miejsca, jednak z czasem okazuje się, że chętnych do podrygiwania w rytm muzyki jest więcej. Gdy emocji przybywa, główny bohater zatraca się w tańcu, by na końcu samemu wylądować w worku na zwłoki. Wyróżnienie za czytelne środki, które prowadzą do nieoczywistych metafor.
Reżyseria: Marcin Kluczykowski
Zdjęcia: Mateusz Kucharski
4. Rosalie. ft. Król - Potrzeba skał
W teledysku można odnaleźć nawiązania do filmów "Na srebrnym globie" Andrzeja Żuławskiego i "Siódma pieczęć" Ingmara Bergmana. Zdjęcia powstały na terenie Puszczy Noteckiej i Borów Tucholskich, przez które kilka lat temu przeszła nawałnica. W tym nietypowym musicalu rozgrywającym się w scenografiach rodem z niskobudżetowego kina sci-fi warto zwrócić uwagę na choreografię opracowaną przez Bartłomieja Gąsiora.
Reżyseria: Dawid Misiorny i Tymon Nogalski
Zdjęcia: Basia Kaniewska
3. Daria Zawiałow - Kaonashi (カオナシ)
To czarno-biała wypowiedź o problemie przemocy domowej, poważnym i trudnym temacie, który nie kojarzy się z muzyką pop. Mimo to, twórcom udało się stworzyć spójny i przekonujący obraz młodego małżeństwa, w którym dochodzi do napaści. Doświadczająca przemocy kobieta marzy o metaforycznym locie w kosmos – ucieczce od swojego oprawcy. W klipie obserwujemy jej zmagania i przygotowania do niezwykle trudnej misji. Na końcu widzimy, jak resztkami sił, decyduje się opuścić dom.
Reżyseria: Daniel Jaroszek
Zdjęcia: Michał Dąbal
2. Maria Peszek feat. OSKAR83 - BARBARKA
Twórcy tego teledysku nie mieli łatwego zadania. Jak pokazać przedwcześnie utraconą niewinność? Czy klip do muzyki to w ogóle odpowiednie miejsce na mówienie o problemie pedofilii? Jego autorom udało się znaleźć odpowiednią formę.
Wideo otwiera kilka sekund całkowitej czerni, po której obserwujemy biegnącego mężczyznę. Czarno-biały obraz zostaje przerwany płonącymi kwiatami w wazonie. Kolejno przyglądamy się sytuacji przy rodzinnym stole – posiłek grupy osób zakłócany jest silnym wiatrem z otwartego okna. Ten wiatr, podobnie jak późniejsze zanurzenie w jeziorze, jest próbą oczyszczenia z bolesnych wspomnień. Całość kończą nieme krzyki dzieci. Obserwujemy je, jak ubrane w piżamy, stoją w miejscach publicznych, a ich twarze wykrzywia grymas bólu.
Reżyseria: Grajper
Zdjęcia: Igor Połaniewicz
1. Hania Rani & Dobrawa Czocher - Malasana
Oglądając ten teledysk, niemal od razu przypomniały mi się nie tylko niektóre filmy Jana Jakuba Kolskiego, ale i "Róża" Wojciecha Smarzowskiego. Bohaterami tej historii jest grupa dzieci i ojciec-żołnierz. To właśnie odejścia i powroty tego ostatniego wyznaczają tu rytm życia. Klip bardzo subtelnie nawiązuje do doświadczenia wojny i problemu uchodźstwa. Twórcom udało się uniknąć publicystyki i dosłowności, wyczuwalny jest za to brak i strata.
W krótkiej notce pod klipem jego reżyser napisał, że:
Moment, w którym dzieci zapytały, kto zagra ojca, był momentem, w którym uświadomiłem sobie, tak dobitnie, że nie ma czegoś takiego jak uniwersalna, pozbawiona kontekstu opowieść o wojnie.
Piękne krajobrazy zostały uchwycone w Bilwinowie na Suwalszczyźnie. Warto zwrócić uwagę na kostiumy przygotowane przez Charlotte Tomaszewską i kolorystykę opracowaną przez Piotra Sasima.
Scenariusz i reżyseria: Mateusz Miszczyński
Zdjęcia: Jakub Stoszek
[{"nid":"5683","uuid":"da15b540-7f7e-4039-a960-27f5d6f47365","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Jak by\u0107 autorem - w kinie?","field_introduction":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. Wyj\u0105tki te by\u0142y rzadkie w przesz\u0142o\u015bci, dzi\u015b s\u0105 nieco cz\u0119stsze, ale i dobrych film\u00f3w dzi\u015b mniej ni\u017c to kiedy\u015b bywa\u0142o.","field_summary":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. ","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259606\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:5:\u0022#film\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:11:\u0022\/temat\/film\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=dDrSUPHB","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=X4Lh2eRO","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=J0lQPp1U","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=sh3wvsAS","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=9irS4_Jn","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"266","cover_width":"470","cover_ratio_percent":"56.5957","path":"pl\/node\/5683","path_node":"\/pl\/node\/5683"}]