Trzecia odsłona fotografii ulicznej Europy Wschodniej po raz kolejny udowadnia, że niemożliwe staje się możliwe. Barwna mozaika utworzona przez setki osób chowających się pod parasolami, płatki śniegu spadające "w górę", samoloty lecące wprost do paszczy dinozaura. Są momenty zabawne, ale i pełne grozy. Romantyczne, bajkowe, liryczne, czasem prozaiczne. Wszystko to uzyskane dzięki oryginalnej kompozycji, niebanalnej perspektywie, efektownemu światłu, przykuwającemu uwagę kontrastowi. I fotografom, którzy patrzą, kadrują i utrwalają ten unikalny fragment rzeczywistości, na co dzień niedostrzegalnej (lub przeciwnie – tak oczywistej, że mijamy ją obojętnym wzrokiem). Wśród ponad 60 łowców kadrów pochodzących z m.in. Grecji, Ukrainy, Rosji, Rumunii, Mołdawii, Turcji, a nawet Włoch, Niemiec czy Stanów Zjednoczonych znalazło się 15 Polaków.
Wschód kontra Zachód
Bruce Gilden, amerykański fotograf agencji Magnum, powiedział, że fotografia uliczna jest nią wtedy, gdy "patrząc na zdjęcie, czujesz zapach ulicy". Unikalny moment, niepozowane, spontaniczne ujęcie, człowiek bądź jego ślad w przestrzeni publicznej – tylko one wyznaczają granice gatunku. Polski projekt o międzynarodowym charakterze poszedł nieco dalej, dookreślając miejsce. Jednak Europa Wschodnia jest tutaj rozumiana szeroko, mile widziane są także kraje bałkańskie, południowo-wschodniej części kontynentu i byłe republiki radzieckie.
Nasuwa się pytanie o różnice między fotografią uliczną ze Wschodu i z Zachodu. W przeciwieństwie do ruchliwych, pełnych energii ulic Paryża czy Nowego Jorku wschodnioeuropejskie prowincje, lasy, jeziora budują przestrzeń bardziej intymną, swojską. Pozwalają odnaleźć paradoksy z dala od gwaru miejskiej dżungli. Na wystawie doskonale został uwypuklony kontrast nie tylko wizualny, lecz także ideowy, związany z burzliwą historią regionu, odmienną kulturą. Mimo iż każdy z przedstawionych 18 krajów jest inny, to tworzą one pewną zróżnicowaną, ale jednak całość. Ten uniwersalizm został podkreślony poprzez brak informacji o autorze zdjęcia, miejscu czy dacie wykonania. Anonimowe prace, prezentowane w dodatku w różnych formatach, można zidentyfikować dzięki publikacji dostępnej jedynie podczas wernisaży.
Polską odsłonę projektu można zobaczyć do 31 lipca 2015 roku w Warsztatach Kultury w Lublinie. Jednak Eastreet nie zamyka się w czterech ścianach galerii, ale "wychodzi do ludzi" - jak na fotografię uliczną przystało. Kilka wielkoformatowych wydruków wkomponowanych zostało w krajobraz Starego Miasta, gdzie nawet przypadkowy przechodzień może sięgnąć po wizualny dokument naszych czasów.
Z Lublina ekspozycja powędruje w inne miejsca na świecie. Poprzednie edycje zostały zaprezentowane na festiwalu Kolga w Gruzji, we Francji, w Belgii, a także jako slideshow w Tajlandii i na Angor Photo w Kambodży. Dzięki temu entuzjaści fotografii (i nie tylko) z odległych zakątków mogą dostrzec urok i potencjał przestrzeni Europy Wschodniej. Eastreet to tragikomedia wystawiana w teatrze życia codziennego, pełna improwizacji i nieoczekiwanych zwrotów akcji, która rodzi więcej pytań niż odpowiedzi. A przez to inspiruje do własnych poszukiwań.
Autorka: Agnieszka Warnke, lipiec 2015
Eastreet 3 – fotografia uliczna Europy Wschodniej
10 – 31 lipca 2015, Warsztaty Kultury w Lublinie
6 sierpnia 2015, Tipografia 5, Kiszyniów, Mołdawia (prezentacja fotografii trzech edycji)
Lista fotografów biorących udział w wystawie: Ana Alexandrescu, Julia Autz, Siarhei Balai, Norman Behrendt, Marek M. Berezowski, Aliaksei Bibikau, Maciej Biedrzycki, M. Scott Brauer, Maksym Chychynskyi, Paolo Ciregia, Paulina Czarnecka, Michał Czarnecki, Tomasz Desperak, Anargyros Drolapas, Nikolay Dutkin, Garry Efimov, David Gaberle, Maciej Gapiński, Emil Gataullin, George Gavrilakis, Florin Ghebosu, Reinis Hofmanis, Julie Hrudová, Eleni Ioannidou, Mikhail Izopeskov, Jadwiga Janowska, Adrian Jaszczak, Evgeny Kamenev, Christos Kapatos, Athanasios Karatzas, Zisis Kardianos, Andreas Katsakos, Ertugrul Kilic, Ivan Kleymenov, Evgeniya Kurtina, Monika Łopacka, George Marazakis, Galia Nazaryants, Maria Novoselova, Paul Osipoff, Oguz Ozkan, Haris Panagiotakopoulos, Marina Paulenka, Aleksandra Perović Mihajlovic, Serge Poliakov, Anton Polyakov, Sergey Poteryaev, Kateryna Radchenko, Marta Rybicka, Juliya Skorobogatova, Stavros Stamatiou, Magdalena Świtek, Karol Szymkowiak, Hajdu Tamas, Denis Taraskin, Vasile Catalin Tomoiaga, Darya Trofimova, Vladimir Troyan, Aleksey Tudakov, Andrey Tulnov, Balázs Varga, Lukas Vasilikos, Tomasz Wiechnik, Natalia Wierzbicka, Krzysztof Wójcik, Yauhen Yerchak, Vadim Zamirovski, Spiros Zervoudakis, Maxim Zhuravko.