"Biała siła, czarna pamięć" w reż. Piotra Ratajczaka w Teatrze Dramatycznym w Białymstoku
Czy Białystok to stolica antysemityzmu i kibolskich porachunków czy wielokulturowa Perła Wschodu? "W teatrze nie powinno być łatwych pytań ani tym bardziej łatwych odpowiedzi" - mówi reżyser spektaklu "Biała siła, czarna pamięć". Premiera spektaklu inspirowanego zbiorem reportaży Marcina Kąckiego odbyła się 16 kwietnia 2016 w Teatrze Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku.
Jak mówią twórcy, nie jest to adaptacja, wierne przeniesienie bohaterów i sytuacji zebranych w książce przez dziennikarza. - W spektaklu inspirujemy się historiami i ludźmi. Nie przedstawiamy ich jeden do jednego. Uruchamiamy wyobraźnię. Tworzymy nowe osoby i nowe możliwe lub niemożliwe zdarzenia.Co my powiedzielibyśmy młodemu neofaszyście malującemu na murze ten dziwny znak, o którym miejscowy prokurator napisał "symbol szczęścia"?- zastanawia się reżyser Piotr Ratajczak
"Naturalne jest to, że mieszkańcy Białegostoku będą odczytywali to jako historię ludzi stąd, mimo, że w spektaklu nie pada nazwa miasta – dodaje Ratajczak – równie dobrze moglibyśmy rozmawiać na temat patologii w Rzeszowie czy Warszawie, bo to, co opisuje autor, jest szerszym problemem. W spektaklu dzielimy się swoim niepokojem dotyczącym historii, która cały czas ciąży. Staje się ważna w życiu politycznym, nieustannie wykorzystywana do celów politycznych, a my się z tą historią jako poszczególne miasta, jako państwo nie do końca rozliczyliśmy. Z drugiej strony jest to poruszający obraz tkanki miejskiej. To wizja miasta gdzie tkankę rządzącą stanowi pewna "grupa trzymająca władzę".
Białostocką scenę reprezentują: Justyna Godlewska-Kruczkowska, Aleksandra Maj, Bernard Bania, Rafał Olszewski i Piotr Szekowski. Scenografię i kostiumy do spektaklu zaprojektowała Matylda Kotlińska, a za ruch sceniczny odpowiada Arkadiusz Buszko. Na scenie zobaczymy pojawiającego się gościnnie Pawła Pabisiaka oraz Michała Tokaja (Teatr Powszechny w Warszawie).
Spektakl " Biała siła, czarna pamięć" budził kontrowersje jeszcze przed premierą. O odwołanie go apelowali do władz niektórzy politycy PiS i kilkanaście organizacji katolickich. Przed teatrem protestowała ok. sześćdziesięcioosobowa grupa działaczy Młodzieży Wszechpolskiej.
"Jedni na spektakl czekali, inni chcieli jego odwołania. I oto jest. Poruszający, mocny, nieprawdopodobnie rezonujący z tym, co dzieje się w Białymstoku, w Polsce, na bieżąco, tu i teraz. Życie skleiło się ze sztuką, a ta w sposób brawurowy wyszła poza ramy reportażu Marcina Kąckiego. Na kilka godzin przed premierą w Teatrze Dramatycznym spektaklu "Biała siła, czarna pamięć" ulicami butnie maszerowała biała siła, przed teatrem przeciw sztuce protestowali wszechpolacy. Kilka godzin później - sceny te oglądaliśmy w wersji teatralnej (...)
Bardzo żywy (w słowie i geście) - tekst na scenie iskrzy, buzuje, nieustannie zmienia tempo. Widzowie dostają konglomerat rozmaitych historii, które układają się w groteskową spójną opowieść o mieście, a więc i o nas samych. O milczeniu bądź przyzwoleniu władz w sytuacjach, w których powinny reagować. O faszyzmie na ulicach i strachu. O układach i powiązaniach. O zaniechaniu i niepamięci wobec naszej przeszłości. O tym, jak wiele - my wszyscy - mamy jeszcze do załatwienia i przerobienia. Wreszcie o tym, że miasto, kreowane na wielokulturowe, okazuje się wydmuszką" - czytamy w "Gazecie Wyborczej".
źródło: PAP, Gazeta Wyborcza, materiały prasowe, oprac. AL
[{"nid":"5683","uuid":"da15b540-7f7e-4039-a960-27f5d6f47365","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Jak by\u0107 autorem - w kinie?","field_introduction":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. Wyj\u0105tki te by\u0142y rzadkie w przesz\u0142o\u015bci, dzi\u015b s\u0105 nieco cz\u0119stsze, ale i dobrych film\u00f3w dzi\u015b mniej ni\u017c to kiedy\u015b bywa\u0142o.","field_summary":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. ","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259606\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:5:\u0022#film\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:11:\u0022\/temat\/film\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=dDrSUPHB","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=X4Lh2eRO","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=J0lQPp1U","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=sh3wvsAS","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=9irS4_Jn","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"266","cover_width":"470","cover_ratio_percent":"56.5957","path":"pl\/node\/5683","path_node":"\/pl\/node\/5683"}]