Baśniowa opera grozy w warszawskiej operze
Jolanta
Z ''Jolantą'' Mariusz Treliński (dyrektor artystyczny Teatru Wielkiego-Opery Narodowej) pracował już wcześniej, wystawiał ją w petersburskim Teatrze Maryjskim razem z Valerym Gergievem. Czas komponowania "Jolanty" był dla Piotra Czajkowskiego traumatyczny, oskarżano go publicznie o homoseksualizm (co w XIX wieku wiązało się ze środowiskowym bojkotem i śmiercią cywilną); kompozytor trzykrotnie podejmował próby samobójcze.
O "Jolancie" niesłusznie się mówi, że to beztroska bajka - mówi Mariusz Treliński w wywiadzie z Jackiem Cieślakiem - dla mnie głównym tematem jest odszczepienie, alienacja, tęsknota. Ale jest tam też inicjacja seksualna. Tak jak w wielu baśniach, które traktuję bardzo serio, rodzic – najczęściej zazdrosny ojciec – separuje dziecko od złego świata, chcąc je zachować tylko dla siebie. Często tym miejscem odseparowania jest falliczna wieża.
Opery Czajkowskiego i Bartóka różni pochodzenie twórców, wyznawane przez nich ideały estetyczne i epoka, w której powstawały - ''Jolanta'' została napisana ponad 20 lat wcześniej niż ''Zamek Sinobrodego''. Spektakle połączyły silne postaci kobiet, kluczowe dla obydwu oper: tytułowa Jolanta i Judyta żona Sinobrodego.
Styl wyświetlania galerii
wyświetl slajdy
Zamek Sinobrodego
''To jest spektakl najbardziej radykalny, jeżeli chodzi o zatarcie granic pomiędzy kinem i operem'' - opowiada w radiowej Dwójce o ''Zamku Sinobrodego'' reżyser - ''spektakl szalenie wizualny, ciągle zmieniający swoje perspektywy. W ciągu godziny będzie kilakanaście zmian dekoracji, jest to szalenie ciężkie dla ekipy Teatru Wielkiego''.
Bartók pisał ''Zamek Sinobrodego'' w 1917 roku, w czasie, w którym Europę pustoszyła krwawa I wojna światowa, a umysły europejskich intelektualistów - głównie dzięki freudowskiej psychoanalizie - zaczęły dostrzegać o tym jak ważne w ich myśleniu jest to, co nieświadome. Głównymi bohaterami wymienionymi w libretcie (napisanym przez Bélę Balázsa, reżysera i jednego z pierwszych teoretyków filmu, jego teorie wpłynęły na twórczość Siergieja Eisensteina i radzieckiej awangardy) oprócz Judyty i Sinobrodego jest Zamek - przestrzeń, w której rozgrywa się spektakl.
"Zamek Sinobrodego" to mój autorski wybór, jedna z pierwszych fascynacji operowych - mówi Treliński w Rzeczpospolitej - ten tytuł zaproponowałem dyrektorowi Waldemarowi Dąbrowskiemu tuż po przyjściu do Teatru Wielkiego, jeszcze przed "Madame Butterfly".
Styl wyświetlania galerii
wyświetl slajdy
Przestrzeń zamku
Autorem scenografii jest Boris Kudlička, artysta nazywany przez Polaków jednym z najwybitniejszych scenografów polskich, a przez Słowaków wybitnym scenografem słowackim. Współpracujące z Mariuszem Trelińskim od 14 lat, razem przygotowywali "Madame Butterfly", ich inscenizacja do dzisiaj nie schodzi z teatralnych afiszów. O pracy nad scenografią do spektaklu ''Jolanta | Zamek Sinobrodego'' opowiadał we wrześniu Jackowi Marczyńskiemu:
Mamy domek istniejący w wyobraźni, zaznaczony jedynie kilkoma kreskami, a umieszczony w lesie. To świat Jolanty, w który możemy wniknąć. "Zamek Sinobrodego" w ujęciu Mariusza to z kolei thriller, ale również pewna kontynuacja losów Jolanty. Opieramy się na stałych obrazach, ale przenosimy się też do kolejnych zakamarków wewnętrznego świata Sinobrodego.
Wszystkim pokieruje wybitny rosyjski dyrygent Valery Gergiev (przedstawienia wystawiane 13 i 15 grudnia), na zmianę z Bassem Akikim (17 i 19 grudnia). Libretto opracował stały współpracownik Trelińskiego Piotr Gruszczyński.
Źródło: Polskie Radio, ''Rzeczpospolita'', materiały własne, grudzień 2013
[{"nid":"5683","uuid":"da15b540-7f7e-4039-a960-27f5d6f47365","type":"article","langcode":"pl","field_event_date":"","title":"Jak by\u0107 autorem - w kinie?","field_introduction":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. Wyj\u0105tki te by\u0142y rzadkie w przesz\u0142o\u015bci, dzi\u015b s\u0105 nieco cz\u0119stsze, ale i dobrych film\u00f3w dzi\u015b mniej ni\u017c to kiedy\u015b bywa\u0142o.","field_summary":"Polskie warto\u015bciowe artystycznie kino i kino autorskie - to niemal synonimy. Niewiele znale\u017a\u0107 mo\u017cna wyj\u0105tk\u00f3w, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby t\u0119 regu\u0142\u0119. ","topics_data":"a:2:{i:0;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259606\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:5:\u0022#film\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:11:\u0022\/temat\/film\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}i:1;a:3:{s:3:\u0022tid\u0022;s:5:\u002259644\u0022;s:4:\u0022name\u0022;s:8:\u0022#culture\u0022;s:4:\u0022path\u0022;a:2:{s:5:\u0022alias\u0022;s:14:\u0022\/temat\/culture\u0022;s:8:\u0022langcode\u0022;s:2:\u0022pl\u0022;}}}","field_cover_display":"default","image_title":"","image_alt":"","image_360_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/360_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=dDrSUPHB","image_260_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/260_auto_cover\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=X4Lh2eRO","image_560_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/560_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=J0lQPp1U","image_860_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/860_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=sh3wvsAS","image_1160_auto":"\/sites\/default\/files\/styles\/1160_auto\/public\/field\/image\/machulski_1.jpg?itok=9irS4_Jn","field_video_media":"","field_media_video_file":"","field_media_video_embed":"","field_gallery_pictures":"","field_duration":"","cover_height":"266","cover_width":"470","cover_ratio_percent":"56.5957","path":"pl\/node\/5683","path_node":"\/pl\/node\/5683"}]