Franciszek Krzywda-Polkowski (1881-1949)
Gdy Zachód opanował modernizm, a sztuką ogrodową zajmowali się architekci z prawdziwego zdarzenia, w Polsce bez entuzjazmu wcielano w życie nowe zasady komponowania zieleni. W zawodzie zdominowanym przez ogrodników wyróżniał się wielbiciel detalu, Franciszek Krzywda-Polkowski. Dyplom architekta obronił w Moskwie, urbanistyki uczył się w Londynie. Pracę dydaktyczną podjął w krakowskiej ASP, gdzie parokrotnie obejmował stanowisko dziekana Wydziału Architektury Wnętrz. Dokształcał się w Bostonie i Nowym Jorku. Po powrocie do kraju zorganizował i prowadził pionierski Zakład Architektury Krajobrazu i Parkoznawstwa w Skierniewicach. Spełniał się w projektowaniu krajobrazu, a jego najsłynniejszą realizacją jest park w Żelazowej Woli, którym zajmował się do końca życia.
Alina Scholtz (1908-1996)
W pierwszych zajęciach prof. Krzywdy-Polkowskiego w skierniewickiej placówce wzięła udział Alina Scholtz. Miesięczna praktyka w zakładzie szkółkarskim koło rodzinnego Lublina rozbudziła w niej pasję, dla której porzuciła zamysł o studiowaniu historii sztuki. Podczas pobytu w Anglii przyglądała się rozwiązaniom z dziedziny planowania krajobrazu. Już w Polsce uzyskała tytuł inżyniera ogrodnika. Została członkiem-założycielem międzynarodowej organizacji skupiającej architektów krajobrazu (IFLA). Opracowała m.in. koncepcję terenów zieleni Toru Wyścigów Konnych na Służewcu i kopca Piłsudskiego w Krakowie; współprojektowała ogrody przy Ambasadzie PRL w Pekinie i Phenianie. Zawdzięczamy jej model ogrodu przydomowego, czyli popularnego dziś trawnika otoczonego tujami.
Gerard Ciołek (1909-1966)
Rewaloryzacja zabytkowych ogrodów była oczkiem w głowie Gerarda Ciołka. Nieborów, Arkadia, Rogalin – to tylko niektóre z listy ponad stu projektów rekonstrukcji wykonanych pod jego nadzorem. W 1937 r. otrzymał dyplom honorowy na wystawie w Paryżu za realizację mapy zasięgu gotyku w Europie. Współtworzył także Polską Politechnikę w Brukseli. Kochał góry i architekturę ludową. Jako niespełna 20-latek wystawił swoje prace olejne – górskie krajobrazy. Zginął w Tatrach. Pozostawił ogromny dorobek naukowy, zgromadzony w tzw. Tekach Ciołka.
Władysław Niemirski (1914-2001)
W kręgu zainteresowań Niemirskiego – podobnie jak u jego mistrza Krzywdy-Polkowskiego – leżały urbanistyka i projektowanie terenów zieleni. Wśród wielu zrealizowanych koncepcji króluje 640-hektarowy Śląski Park Kultury i Wypoczynku w Chorzowie. Projekt ten zdobył uznanie na zagranicznych sympozjach i wystawach. Niemirski czuwał nad powstaniem książki "Kształtowanie terenów zieleni", wówczas podstawowego podręcznika dla studentów architektury krajobrazu. Na emeryturze oddał się malarstwu, tworząc głównie pejzaże i wizerunki drzew.
Longin Majdecki (1925-1997)
"Studiowanie historii ogrodów kształtuje smak artystyczny" - pisał wybitny znawca tej dziedziny, a pasją zarażał innych. Majdecki jest autorem wielu książek i artykułów, publikowanych przez czasopisma polskie i zagraniczne. Stworzył ponad 350 projektów, większość zrealizowanych: Centralny Park Kultury na Powiślu czy Podzamcze w Warszawie, rewaloryzacja parków w Opinogórze, Sokołowie, Rozalinie, Radziejowicach i wiele innych.
Janusz Bogdanowski (1929-2003)
Mówiono o nim, że był "bezkompromisowo i całkowicie oddany ochronie ojczystego kraju" oraz "obrońcą dzieł natury i kultury". Bogdanowski w swoim dorobku ma blisko tysiąc publikacji naukowych, kilkadziesiąt projektów z urbanistyki, architektury krajobrazu, konserwacji i rewaloryzacji oraz jedną, oryginalną metodę oceny jednostek i wnętrz architektoniczno-krajobrazowych (JARK-WAK). W uproszczeniu polega ona na świadomym kształtowaniu krajobrazu, przypisaniu wartości jego zasobom. Przestrzeń natury należy traktować jako zwierciadło kultury – wpływając na nią, zmieniamy siebie.
Autorka: Agnieszka Warnke
Źródła: "Pionierzy polskiej architektury krajobrazu" opr. red. A. Böhm, W. Kosiński [w:] "Czasopismo Techniczne – Architektura", z. 5A/2007; R. Marcinek, Z. Myczkowski, "Wspomnienie o prof. Januszu Bogdanowskim".