Ostatnie lata należą do malarza Andrzeja Wróblewskiego. Najpierw, w 2012 i 2013 roku, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zorganizowało seminarium badawcze i międzynarodową konferencję poświęcone temu twórcy. W 2014 Fundacja Andrzeja Wróblewskiego zainicjowała wydanie obszernej monografii "Unikanie stanów pośrednich", podejmującej próbę odczytania twórczości artysty z uwzględnieniem różnych aspektów jego działalności – nie tylko malarza, ale także jako historyka sztuki, krytyka, recenzenta krakowskich wystaw i komentatora ówczesnego życia artystycznego.
W lutym tego roku z kolei w Warszawie, a na jesieni w Museo Reina Sofia w Madrycie, otworzą się duże solowe wystawy Wróblewskiego, przygotowane przez francuskiego badacza i dyrektora Villa Medici w Rzymie, Érica de Chassey.
Andrzej Wróblewski (1927–1957) jest jednym z najważniejszych polskich artystów XX wieku. Autor eksperymentów formalnych z pogranicza abstrakcji, przeżył zarówno fascynację, jak i rozczarowanie estetyką socrealizmu. Dziś znany jest z przedstawionej w obrazach sugestywnej wizji wojny i upadku człowieczeństwa. Mimo przedwczesnej śmierci w wieku 30. lat Wróblewski pozostawił po sobie zróżnicowaną formalnie i tematycznie twórczość, odzwierciedlającą nastrój czasów, w których żył.
Wystawa "Andrzej Wróblewski: Recto / Verso. 1948–1949, 1956–1957" skupia się na dwóch momentach jego twórczości: na samym jej początku, kiedy artysta wymyśla dopiero swój język malarski (1948-1949) i na samym jej końcu, kiedy, po okresie wiary i dobrowolnego podporządkowania się wytycznym stalinowskiego socrealizmu, próbuje swój język zdefiniować na nowo (1956–1957).
Narracja wystawy została zbudowana w oparciu o dwustronne prace Andrzeja Wróblewskiego, które dotąd były najczęściej eksponowane jednostronnie. Prymat jednej z nich ustalany był każdorazowo decyzjami właścicieli obrazów i kuratorów. Jednak używanie przez artystę obu stron płótna lub papieru trudno uznać za przypadek, zbieg okoliczności czy wybór czysto ekonomiczny. Uważne spojrzenie na te prace pozwala czytać dwustronność jako swoisty program twórczości Andrzeja Wróblewskiego: artysta każe się im uzupełniać, podważać i wzajemnie komplikować. Tego rodzaju współobecność dwóch, najczęściej skrajnie różnych, wypowiedzi to też przewrotny sposób stawiania widza przed wyborem preferowanej strony dzieła, uznając jednocześnie istnienie obu obrazów. To również wyraz przekonania, że artysta jest aktywnym uczestnikiem rzeczywistości, a zadaniem jego sztuki jest proponowanie tymczasowych rozwiązań.
"Wystawa jego prac w Muzeum Sztuki Nowoczesnej stawia sobie dwa cele. Po pierwsze – pokazać owo rozdarcie Wróblewskiego, które jest tak bardzo współczesne. Dlatego też narracja wystawy skupia się na obrazach dwustronnych. Po drugie – sprawdzić, czy twórczość i biografia Andrzeja Wróblewskiego mogą być zrozumiane przez publiczność międzynarodową. Wróblewski jest już chyba ostatnią z gwiazd polskiej sztuki powojennej, która pozostaje w zasadzie nieznana poza Polską" – mówi Joanna Mytkowska, dyrektor Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
Współorganizatorem wystawy "Andrzej Wróblewski: Recto / Verso. 1948-1949, 1956–1957" jest Muzeum Narodowe – Centrum Sztuki im. Królowej Zofii w Madrycie przy współpracy z Fundacją Andrzeja Wróblewskiego i Instytutem Adama Mickiewicza / Culture.pl.
Éric de Chassey – badacz malarstwa powojennego, od 2009 roku dyrektor Akademii Francuskiej w Rzymie – Villa Medici oraz profesor historii sztuki nowoczesnej w École Normale Supérieure w Lyonie. Jest autorem publikacji poświęconych europejskiej i amerykańskiej sztuce powojennej – jego badania zostały zebrane na przełomowej wystawie "STARTING FROM SCRATCH, as if painting had never existed before" ("ZACZYNAJĄC OD ZERA, tak jakby malarstwo nigdy nie istniało") zorganizowanej na przełomie 2008 i 2009 roku w Musee des beaux arts w Lyonie.
"Andrzej Wróblewski: Recto / Verso. 1948-1949, 1956–1957"
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, 12.02 – 17.05.2015
Museo Reina Sofia, Madryt, listopad 2015
Kurator: Eric de Chassey
Współpraca kuratorska: Marta Dziewańska
Kuratorka części archiwalnej: Dorota Jarecka
Źródło: Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, mat. własne, oprac. AS, 3.02.2015