Scena z musicalu "Ziemia obiecana" według powieści Władysława Stanisława Reymonta w reżyserii Wojciecha Kościelniaka; fot. Piotr Kubic / Teatr im. Juliusza Słowackiego
Powieść o zderzeniu marzeń i wysiłków chętnych do szybkiej kariery młodych ludzi, z brutalnymi regułami gry kapitalistycznej gospodarki, zaadaptował na scenę Wojciech Kościelniak.
Sceniczna wersja powieści Władysława Stanisława Reymonta została wzbogacona o muzykę, piosenki i taniec. Reżysera Wojciecha Kościelniaka krytyka uznaje za mistrza muzycznych adaptacji klasyki polskiej i obcej. Ma w dorobku udane musicale powstałe z inspiracji tekstami utworów: "Ferdydurke" Witolda Gombrowicza, "Lalka" Bolesława Prusa czy "Śuby panieńskie" Aleksandra Fredry.
Bohaterami musicalu "Ziemia obiecana" są trzej młodzi mężczyźni, którzy postanawiają założyć w Łodzi wspólny interes włókienniczy. Zakupują nowoczesne maszyny do fabryki. Chcąc wygrać z konkurencją, muszą osiągnąć natychmiastowe zyski. Zdobywa się je jednak tylko za cenę utraty własnej godności. Żądza pieniądza z wolna zaczyna im przesłaniać cały świat. Okazuje się, że w nowej, wczesnokapitalistycznej rzeczywistości nie ma już miejsca na przyjaźnie i prawdziwą miłość.
"Nasz musical według Reymonta opowiada o naszym, tu i teraz - mówi reżyser Wojciech Kościelniak. - Dziś rządzą nami bardzo podobne mechanizmy jak w czasach Reymonta. W gnającej rzeczywistości, krwawej, brutalnej, gdzie trzeba biec, by zdążyć, właściwie żaden światopogląd, żaden sposób myślenia nie chroni do końca. W 'Ziemi obiecanej' bardzo nieliczne osoby są szczęśliwe, większość przegrywa, bo zgodzili się funkcjonować w Łodzi. Mam wrażenie, że ta Reymontowska Łódź jest synonimem współczesnego świata. Okropnego świata, w którym nie chcemy żyć. Ale on jest, więc pokazanie mechanizmów jego działania i pułapek, które na nas zastawia, godne jest zainteresowania."
Główny bohater Karol Borowiecki (Rafał Szumera) przechodzi znaczącą przemianę. Wszelkie zasady etyczne i moralne, w jakich został wychowany, pójdą w zapomnienie. W bezwzględnym kapitalistycznym świecie, którym rządzi rodzący się z wyzysku pieniądz, Karol - potomek porządnej szlacheckiej rodziny - staje się przebiegłym graczem. Dla osiągnięcia celu - uruchomienia własnej fabryki - nie waha się zrezygnować z prawdziwych uczuć do narzeczonej Anki (Anna Terpiłowska / Karolina Kazoń), na rzecz lukratywnego romansu z Lucy Zucker (Katarzyna Zawiślak-Dolny), a w końcu małżeństwa z tak zwanego rozsądku - z Madą Müller (Barbara Garstka), córką fabrykanckiego potentata.
"Miłość Lucy do Karola jest uczuciem szalonym, a nawet patologicznym, które kiedy się kończy pochłania ofiarę, w tym przypadku moją bohaterkę - mówi Katarzyna Zawiślak-Dolny, odtwórczyni roli kochanki Borowieckiego. - Lucy jest bowiem od Karola uzależniona i nie potrafi bez niego funkcjonować. Poza tym wyznaje zasadę, że tylko miłość nadaje sens życiu. To dla niej rodzaj energii i siły napędowej. W momencie kiedy zaczyna jej brakować tego uczucia, nie wie, co ma ze sobą począć. Początkowo jej miłość jest dla Karola niesamowicie fascynująca. Po pewnym czasie jednak mężczyzna czuje się nią zmęczony. Lucy nie panuje bowiem nad emocjami. Na przemian śmieje się i wybucha płaczem. Ich związek jest z góry skazany na porażkę, bo brakuje w nim wspólnej płaszczyzny zainteresowań, przyjaźni i intelektualnego porozumienia. Jest tylko chemia. Lucy to jednak nie przeszkadza. Wystarczy jej sama obecność ukochanego. Jednak w pewnym momencie Karol, przerażony intensywnością uczuć kochanki, odrzuca ją."
W kipiącym od emocji przedstawieniu nie zabraknie śpiewanych przez aktorów piosenek spółki: Rafał Dziwisz (autor tekstów) i Piotr Dziubek (kompozytor). Mroczny klimat "Ziemi obiecanej" podkreśla industrialna scenografia Damiana Styrny. Kostiumy są dziełem Katarzyny Paciorek.
"Bardzo szanuję musical, uważam, że jest potrzebny, podobnie jak opera, operetka czy inne muzyczne formy - dodaje inscenizator. - Staram się powołać sceniczny gatunek, który wypełnia istniejącą lukę. To luka pomiędzy teatrem dramatycznym i muzycznym. Ten pierwszy często nie docenia drugiego, ten drugi nierzadko godzi się na zbyt daleko idące uproszczenia. W spektaklach próbuję łączyć różne elementy teatru muzycznego i dramatycznego. Kocham w teatrze magię, która pozwala wierzyć w to, co dzieje się na scenie. To fantastyczne wchodzić w ten świat z wiarą, że on jest właśnie taki. Jeśli podstawą spektaklu jest dobry tekst, to już mamy połowę sukcesu."
"Ziemia obiecana" Władysława Stanisława Reymonta - widowisko muzyczne; adaptacja i reżyseria: Wojciech Kościelniak; teksty piosenek: Rafał Dziwisz; scenografia: Damian Styrna; kostiumy: Katarzyna Paciorek; choreografia: Beata Owczarek i Janusz Skubaczkowski; muzyka: Piotr Dziubek; występują: Hanna Bieluszko, Barbara Garstka (PWST), Karolina Kazoń (PWST), Gabriela Pawłowicz, Julia Siewniak, Anna Terpiłowska (PWST), Marta Waldera, Matylda Wojsznis, Katarzyna Zawiślak-Dolny, Rafał Dziwisz, Maciej Jackowski, Krzysztof Jędrysek, Dawid Kartaszewicz, Marcin Kątny (PWST), Aleksander Kopański, Grzegorz Łukawski, Sławomir Rokita, Rafał Sadowski, Wojciech Skibiński, Feliks Szajnert, Rafał Szumera (gościnnie), Karol Śmiałek (gościnnie), Jerzy Światłoń, Błażej Wójcik, Tomasz Wysocki, Tadeusz Zięba; premiera: 24 września 2011.
Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
pl. Św. Ducha 1, 31-023 Kraków
dyrektor naczelny i artystyczny: Krzysztof Orzechowski
tel. (+48 12) 424 45 00, 424 45 11 (centrala)
www.slowacki.krakow.pl
dział promocji: tel. (+48 12) 424 45 25, tel./fax (+48 12) 422 40 22
Źródło: informacje prasowe, www.slowacki.krakow.pl