Joan Miró, bez tytułu, po 1934 (na fotografii: Jan Brzękowski), fot. dzięki uprzejmości Instytutu Polskiego w Berlinie
"Kilométrage - Jan Brzękowski und seine Künstlerwelten" to tytuł prezentacji awangardowych publikacji i grafik tego twórcy.
Jan Brzękowski (1903-1983) był przede wszystkim poetą i pisarzem. Debiutował w 1925 roku tomikiem "Tętno". W 1928 wyjechał do Paryża, gdzie nawiązał znajomości z wieloma artystami, przyczyniając się w ten sposób do powstania nowych związków między wschodnio- i zachodnioeuropejską awangardą.
Brzękowski miał także swój udział w budowaniu kolekcji dopiero powstającego Muzeum Sztuki w Łodzi. To m.in. dzięki jego kontaktom udało się pozyskać dla muzeum obrazy czołowych twórców kubizmu, futuryzmu, neoplastycyzmu, surrealizmu i dadaizmu. Brzękowski przyjaźnił się z twórcami skupionymi wokół stowarzyszenia artystów Cercle et Carré, do którego należeli m.in. Michel Seuphor i Joaquín Torres García. Bliskie kontakty łączyły go także z artystami spod znaku Abstraction-Création (Georges Vantongerloo, Theo van Doesburg, Antoine Pevsner, Naum Gabo i Auguste Herbin).
W 1969 roku Jan Brzękowski wraz z żoną Suzanne ofiarowali Muzeum Narodowemu w Krakowie cenny zbiór prac malarzy związanych z międzynarodowym środowiskiem artystycznym Paryża pierwszej połowy XX wieku (czytaj więcej…).
Brzękowskiemu udało się pozyskać dla własnych projektów wielu znanych twórców. W efekcie powstała awangardowa publikacja, w której jego poezję dopełnia piękna typografia, a ilustracje stworzone zostały przez artystów-przyjaciół. "Kilométrage de la peinture contemporaine 1908-1930" ukazała się oryginalnie w 1931 roku w paryskim wydawnictwie Fischbacher i stanowiła rodzaj "pomiaru" współczesnej sceny artystycznej, subtelnego manifestu nowoczesnego malarstwa. Ta cienka książeczka (48 stron, 30 ilustracji) z obwolutą zaprojektowaną przez Hansa Arpa, wydaje się z dzisiejszej perspektywy ciekawym kontrapunktem wobec natłoku manifestów pamfletów, programów, wystaw i pism ukazujących się w Paryżu lat 1920. i 1930.
Na wystawie w Instytucie Polskim w Berlinie prezentowane są efekty pracy Brzękowskiego nad książkami - rzadkie bibliofilskie wydania, grafiki - oraz prace na papierze zaprzyjaźnionych z nim twórców, takich jak Hans Arp, Sophie Taeuber-Arp, Fernand Léger, Pablo Picasso, Henri Matisse, Alberto Giacometti, Kurt Schwitters, Max Ernst.
Podczas ekspozycji pokazywany jest także film "A Woman and Circles" Bruce'a Chechefskiego (2010), powstały na podstawie nigdy nie zrealizowanego scenariusza Jana Brzękowskiego.
Przy okazji wystawy Instytut Polski w Berlinie oraz Sammlung Marzona przygotowały również album "Kilométrage - Jan Brzękowski und seine Künstlerwelten" poświęcony awangardowej publikacji Brzękowskiego z tekstami Michaela Lailacha i Piotra Rypsona. Książka ukazuje się nakładem wydawnictwa Walther König.
Otwarcie: 8 września 2011, godz. 19:00.
Wystawa czynna do 10 listopada 2011.
Instytut Polski w Berlinie
Burgstrasse 27
10178 Berlin
Źródło: http://berlin.polnischekultur.de/