Słoweńskie Muzeum Etnograficzne jest muzeum "o ludziach, dla ludzi". To instytucja, która przechowuje i prezentuje rozmaite artefakty tożsamości kulturowych, powiązań między przeszłością i teraźniejszością, różne przejawy materialne i niematerialne kultury tradycyjnej i współczesnej, środowiska naturalnego i cywilizacji.
Prezentowany na wystawie unikatowy serwis obiadowy powstał w Ćmielowie – jednej z najstarszych fabryk ceramicznych Polsce. Fabryka, założona w 1790 roku, od 1838 roku zajmuje się produkcją porcelany.
Na wystawie, obok delikatnej zastawy stołowej o tradycyjnych dla polskiego stołu formach, lecz ozdobionej nowoczesnym kobaltowym wzorem, znajdą się fotografie warsztatu pracy i zdjęcia pracowników fabryki podczas wykonywania serwisu – anonimowych twórców kruchych filiżanek, waz i bulionówek. Pozwalają one całkowicie zmienić odbiór zgromadzonych na wystawie pięknych przedmiotów, które z obiektów pożądania i symboli statusu stają się częścią opowieści o kunszcie i codziennym trudzie ludzi, którzy są ich twórcami.
Gładka, lśniąca porcelana kojarzy się z czystością i doskonałością. Kiedy palce czy wargi pozostawią na filiżance ślad, chcemy go wytrzeć, usunąć, przywrócić porcelanie doskonałość i ukryć dowody kontaktu z niedoskonałą ludzką cielesnością. Nie chcemy wiedzieć, kto i ile razy dotknął przed nami kubka. Zestaw stołowy został wyprodukowany na linii produkcyjnej, przez robotników pracujących w rękawiczkach, których palce zanurzono w solach kobaltu. Ślad ich dotyku pozostaje prawie niewidoczny aż do czasu wypału, gdy kobalt staje się ciemnoniebieski. W ten sposób porcelana stołowa zachowuje dotyk rąk pracownika, ujawniając rolę "czynnika ludzkiego" w produkcji przemysłowej
– mówi Ewa Klekot, kuratorka wystawy.
Projekt łączy badania antropologiczne z krytycznym podejściem do dizajnu. W skład zespołu projektowego wchodzą Ewa Klekot, antropolożka z Uniwersytetu Warszawskiego, oraz Arkadiusz Szwed, artysta ceramik, wykładowca School of Form w Poznaniu. Projekt jest finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki.
Kuratorzy:
Ewa Klekot – antropolożka sztuki, Uniwersytet Warszawski i School of Form w Poznaniu.
Arkadiusz Szwed – artysta ceramik, School of Form w Poznaniu.
Projekt wystawy: Jarek Hulbój
Instytut Adama Mickiewicza jest współorganizatorem wydarzenia wraz ze Słoweńskim Muzeum Etnograficznym.
Źródło: materiały prasowe, oprac. PB, maj 2018