Robert Kuśmirowski, projekt "Humanbomber",
2011, fot. materiały prasowe
Seria czterech wystaw, pod wspólnym hasłem "pomiędzy realnością i metaforą", ukazuje w nowym świetle dokonania dwóch lubelskich artystów.
Zestawienie twórczości Mikołaja Smoczyńskiego i Roberta Kuśmirowskiego - artystów reprezentujących dwa pokolenia - ujawnia zasadnicze kontrasty w sztuce współczesnej. Twórców tych dzieli niemal wszystko: odwołują się do różnych tradycji artystycznych, posługują się odmiennymi mediami, tworzą różne artystyczne przesłania. Z jednej strony (Smoczyński) przywołują autentyzm i źródłowość doświadczenia estetycznego, z drugiej zaś (Kuśmirowski) podkreślają jego fikcyjny, polegający na imitacji, charakter. Przygotowane w Lublinie wystawy pokazują jednak głębszy, wspólny wymiar artystycznych poszukiwań. Uzmysławiają, że podstawowym obszarem odniesienia dla ich twórczości jest realność przedmiotu, nieustannie przekształcanego, ukazywanego w niecodziennych zestawieniach, oderwanego od zwyczajowych odniesień.
Na wystawę Roberta Kuśmirowskiego w Warsztatach Kultury w Lublinie składają się zupełnie nowe, autonomiczne instalacje powiązane ze sobą wspólnym motywem. Artysta konstruuje w jednej, ogromnej przestrzeni kilka obiektów, imitujących różne sfery życia człowieka. Wśród nich znajdą się miejsca o charakterze mieszkalnym, militarnym, penitencjarnym, symbolicznym.
"Do ułożenia wystawy 'Humanbomber' zebrałem pomieszczenia, kontenery, różne budy i kanciapy o przeznaczeniu socjalnym i penitencjarnym - opowiada artysta. - Budowane lub przerabiane pomieszczenia nie odróżniają się od pozostałych budynków z otoczenia, raczej wydają nam się normalne lub całkowicie opuszczone przez ludzi.
Wymienione zabudowy zostały umieszczone w jednej, głównej hali (nigdy nie oddanych do produkcji) Zakładów Zbrojeniowych w Lublinie przy ul. Róży Luxemburg 5 (obecnie ul. ks. Jerzego Popiełuszki). Całość została zaprojektowana i przygotowana do budowy w połowie lat 50. XX w. W roku 1956 budynek oddano w zarząd Zespołowi Szkół Mechanicznych przy Al. Długosza, z przeznaczeniem na prowadzenie warsztatów, niezbędnych by kształcić kadry w podobnym charakterze, w razie zagrożenia bezpieczeństwa państwa.
W latach 1988-1990 odbywałem tu praktyki zawodowe we wszystkich działach obróbki skrawaniem, budowy maszyn i mechaniki precyzyjnej. Zaliczyłem też magazyny, kontrolę jakości oraz większość filmów instruktażowych również z naleciałością zbrojeniową. Zamówienia do zadań dla uczniów były realizowane również z ramienia państwa. Praca była dwuzmianowa i częściowo płatna. Na wystawie umieszczony zostanie młotek oraz plombownica razem z dokumentacją techniczną przedmiotów, jakie musieliśmy wykonać, by móc przejść do dalszych działów. Moment podprogowego działania i cichego wprowadzania nas w machinę zbrojeniową, bez wcześniejszego informowania, uważam za punkt bazowy tej wystawy.
Tak powstały konglomerat budynków do wystawy, nie powinien być obciążony szkolną narracją i nie będzie 'opowiedziany' wprost. Będzie pozbawiony wszystkich naleciałości i wyższych idei, jakie mogłyby ciążyć na odbiorcy. Wolę zmuszać do badań nad zasianą już głuszą i do formowania wiedzy pod własnym, przez lata ułożonym, przekonaniem. Podczas mojej pracy nad wystawą skupiam się nad samym procesem jej budowania oraz detalem - szczegółem często niewidocznym dla widza podczas pierwszego spojrzenia na obiekt, a dostrzeganym dopiero przy dokładniejszym i uważniejszym oglądzie. Moment ukończenia oraz jej finalny kształt - już mnie nie interesuje."
Z kolei wystawa twórczości Mikołaja Smoczyńskiego została pomyślana tak, żeby wyeksponować różnorodne formuły wypowiedzi artystycznej, zaprezentowane w trzech lubelskich galeriach (Warsztaty Kultury, Galeria Lipowa 13 oraz Galeria Labirynt). Pokaz obejmuje zarówno wielkoskalowe obrazy-obiekty, jak i dokumentację działań in situ. Odrębne miejsce poświęcone jest obszernemu działowi twórczości artysty, związanemu z praktyką fotograficzną.
Wystawy realizowane podczas projektu "Mikołaj Smoczyński i Robert Kuśmirowski - pomiędzy realnością a metaforą":
Robert Kuśmirowski "Humanbomber"
Warsztaty Kultury w Lublinie
Lublin, ul. Popiełuszki 5
3 czerwca - 31 lipca 2011
Mikołaj Smoczyński "Retrospektywnie - W stronę przestrzeni"
Warsztaty Kultury w Lublinie
Lublin, ul. Popiełuszki 5
26 sierpnia - 25 września 2011
Mikołaj Smoczyński "Retrospektywnie - Na granicy widzialnego"
Galeria Lipowa 13 (LTZSP)
Lublin, ul. Lipowa 13
16 września - 23 października 2011
Mikołaj Smoczyński "Retrospektywnie - Wobec obiektu"
Galeria Labirynt
Lublin, ul. Grodzka 5a
7 - 28 października 2011
Źródło: informacja prasowa