Data rozpoczęcia i zakończenia
-
Podsumowanie
Prezentacja około 140 prac powstałych w latach 1905 - 1912.
Zawartość
Renia w drzwiach
Kalwaria 1908-1909
Piękno do mnie przyszło... Wojciech Weiss. Malarstwo białego okresu 1905-1912
"Biały okres w malarstwie Wojciecha Weissa, zamyka się w ramach czasowych od około 1905 do 1912 roku. Nastąpił on nieomal bezpośrednio po epoce młodopolskiej, intensywnie nasyconej dekadentyzmem i katastrofizmem przełomu stuleci. W ciągu niespełna paru lat nastąpiło u artysty zdecydowane odejście od modernistycznego symbolizmu ku hedonistycznej filozofii kultu natury, zaś w samej technice malarskiej, od tkwiącej w dziewiętnastowiecznych tradycjach techniki obrazowania świata ku nowoczesnej autonomizacji barwnej materii płótna. W białym okresie rodzi się Weiss kolorysta. Jego zdecydowane odejście od młodopolskiej nastrojowości wiąże się nierozerwalnie z fascynacją plenerem kalwaryjskim rozciągającym się wokół domu zakupionego przez rodziców artysty w 1904 roku. Wiąże się również z powrotem w krąg najbliższej rodziny, po okresie studiów i stypendialnych wyjazdów do Paryża, Florencji i Rzymu oraz pojawieniem się w jego życiu kobiety - Ireny, którą obdarzył wielką miłością, która stała się jego najwdzięczniejszym modelem i muzą dla rodzącej się nowej sztuki.
Towarzyszące Weissowi wcześniej niepokoje, związane z okresem dojrzewania, oscylowanie wokół krańców - narodzin i śmierci, teraz wypełnia refleksyjna kontemplacja skromnego i prostego rytuału codzienności oraz estetyczne delektowanie się powolną zmiennością świateł i barw w otaczającej go naturze. Topografia malarstwa białego okresu zawęża się zatem do dwóch przestrzeni, wspomnianego już ogrodu i domu kalwaryjskiego oraz do pracowni artysty na Podzamczu w Krakowie, gdzie po raz pierwszy spotkał Irenę, swoją uczennicę i przyszłą towarzyszkę całego życia. Dom, jego zamknięte wnętrze, zaczyna być coraz wyraźniej odbierane przez artystę jako przestrzeń intymna i nienaruszalna. W ciszy wieczoru zasiadają przy stole jego rodzice. Portretuje ich w złotawym blasku światła lampy naftowej, której odbicia błąkają się w szybach okien i mebli; profil Reni zwielokrotniony refleksami nakłada się na gwiaździste światła lamp rozjaśniających nocne Planty.
Renia w szarej sukni
Kalwaria 1905
W Krakowie miasto obserwowane jest przez artystę jedynie z okna jego pracowni; dystansuje się on od wielkomiejskiego gwaru, celebruje ciszę i dystans, który daje mu pracowniane poddasze. W Kalwarii bujna roślinność ogrodu zostaje jakby zaproszona do uczestnictwa w misterium domowego ogniska. Szeroko otwarte okna pozwalają rozkładać się we wnętrzu promieniom słonecznym. Doniczkowe kwiaty, wystawione na parapety, rywalizują swoją barwą z błękitem nieba, żona artysty w tęsknocie za ciepłem dnia siada na oknie, rodzice wypoczywają pod białą ścianą domu. Tematem obrazów staje się każdy nieomal element tej całości - pnie starych jabłoni, oplatające się wokół ganku caprifolium, pędy winorośli, rosnące na grządce kępy pierwiosnków. Interesującymi dla artysty są motywy tak banalne jak podcienie domu ociekające strugami wiosennego deszczu czy bramka w płocie otaczającym dom. Światło słoneczne zawsze intensywne prześwietla niejako otoczenie artysty, odejmując mu prawo do brzmienia pełnią chromatyki. Obrazy stają się nienaturalnie jasne, komponent bieli jest czytelny szczególnie w studiach plenerowych. Biały okres bierze swoją nazwę od tego właśnie szczególnego zjawiska interpretacji światła w obrazie."
Zofia Weiss-Nowina Konopka
Róża ze szklaną kulą
Kalwaria 1905
Wystawa przygotowana przez
Muzeum Pałac w Wilanowie; prezentowana była tam od kwietnia do czerwca 2007. Na prezentację złożyło się około 140 prac użyczonych przez Rodzinę Wojciecha Weissa, prywatnych kolekcjonerów oraz instytucje: Fundację Muzeum Wojciecha Weissa,
Muzeum Narodowe w Krakowie,
Muzeum Narodowe w Warszawie,
Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu,
Muzeum Mazowieckie w Płocku. Wystawa czynna od 4 lipca do 29 sierpnia 2007 w Ratuszu Staromiejskim.
Kuratorzy: Wiesław Maławski (Muzeum Pałac w Wilanowie), Zofia Weiss-Nowina Konopka (Fundacja Muzeum Wojciecha Weissa), Anna Ziemlewska (Muzeum Okręgowe w Toruniu).