Alina Szapocznikow "Sculpture-Lamp III (Fetish IX)", 1970, fot. dzięki uprzejmości Instytutu Polskiego w Tel Awiwie
Dzieła Aliny Szapocznikow dopiero niedawno stały się szerzej znane, a jej wybitny dorobek jest odkrywany 40 lat po śmierci autorki. Po zeszłorocznym sukcesie wystaw artystki w Nowym Jorku, Los Angeles, Brukseli i Paryżu prace Szapocznikow trafiają do Izraela. Wystawa "Body Traces" w Tel Aviv Museum of Art jest kolejnym etapem odkrywania polskiej rzeźbiarki żydowskiego pochodzenia oraz prezentowania jej twórczości w międzynarodowym kontekście.
Przeczytaj więcej o wystawie Szapocznikow w Centrum Pompidou w Paryżu oraz o wystawie w MoMA w Nowym Jorku
Przeczytaj najciekawsze fragmenty recenzji zagranicznej prasy po wystawie w MoMA w Nowym Jorku
"Eksplozja zainteresowania sztuką Aliny Szapocznikow to ‘wydarzenie’ w bardzo szerokim znaczeniu tego słowa. Z jednej strony to fascynujący przykład tego, jak ciągle zaskakującą może być historia (jeśli ‘przeoczyła’ taką artystkę, co jeszcze skrywa?) i materialny przykład tego, jak bardzo dynamiczna i wielowarstwowa jest to struktura. Z drugiej zaś, wydarzenie, bo sztuka ta wydobyta z przeszłości nie daje się po prostu 'wspomnieć' jak wspomina się minione postaci, historie czy przedmioty. Tu nie tylko zaciera się granica między przeszłością a teraz, ale sztuka ta niejako dzieje się na nowo, a tym dzianiu - wychyla się w przyszłość." – pisze w tekście do katalogu Marta Dziewańska, kuratorka MSN w Warszawie, która przygotowała retrospektywy Szapocznikow w Stanach i Belgii.
W Tel Awiwie zostaną pokazane rzeźby, rysunki i fotografie z lat 60. i początku 70. XX wieku, czyli najbardziej interesującego i eksperymentalnego okresu twórczości artystki, która w tym czasie mieszkała w Paryżu (wcześniej, w Polsce, Szapocznikow była włączona w nurt sztuki socrealistycznej). Na wystawie znajdą się rzeźby przedstawiające zdeformowane i rozczłonkowane ciało lub ciało zamienione w przedmioty użytkowe – odlewy ust i brzuchów w formie lamp i poduszek. Będą także prace wykonane z użyciem fotografii zatopionej w żywicę.
"(…) momentem, w którym artystka zawiesza całą swoją wcześniejszą drogę jest gipsowy odlew nogi z 1962 r., który pokazuje, po raz pierwszy, potencjał tkwiący w odlewie, odcisku ciała, jako geście prostym, intymnym, a ze swej natury otwartym na przypadek. Jednocześnie, jest to pierwszy gest fragmentaryzacji ciała, jego cięcia i kawałkowania, a także podjęcie problematyki ready-mades z indywidualną, autobiograficzną nutą – tak charakterystycznymi dla twórczości Szapocznikow" – pisze dalej Marta Dziewańska.
Alina Szapocznikow "Noga", 1962, fot. dzięki uprzejmości Instytutu Polskiego w Tel Awiwie
Sztukę Aliny Szapocznikow wpisuje się w różne konteksty: uważa się ją za proto-feminisyczną, post-surrealistyczną, neorealistyczną, związaną z pop-artem. Jedni w rzeźbach Szapocznikow widzą zmaganie się z traumą z młodości (artystka przeżyła Holocaust), inni – z nieuleczalną chorobą nowotworową. Raz ciało w pracach artystki jest traktowane z ironią, gdy buduje z niego lampy i popielniczki, innym razem jest wyniszczone, naturalistycznie zmienione chorobą.