Na czym polega dziś wizjonerstwo? Na analizie ekonomicznych mechanizmów, bowiem rzeczywistością społeczną zawładnęła metafora świata jako rynku. Jego ramy wyznaczają głodujący robotnicy i właściciele rzeźni. Rytm ich pracy dyktują wahania na giełdzie światowej, strategia prowadzenia konkurencji, bilans zysków i strat. Skuteczność i sprawne zarządzanie to oblicze ładu, w którym nie ma miejsca na etykę. Liczy się opłacalność.
Trzy lata temu Jarosław Tumidajski wyreżyserował "Świętą Joannę szlachtuzów" w Teatrze Miejskim w Gdyni. Jest przekonany, że teraz tekst Brechta zabrzmi jeszcze mocniej.
"Tematy wypalania się neoliberalnej ideologii i kryzysu ekonomicznego są dziś szerzej uświadamiane - mówi reżyser. - Moja próba czytania Brechta dziś brzmi radykalniej."
W starciu pewną rolę odegra jednak Bractwo Czarnych Kapeluszy: "zbawicielka" świata Joanna Dark i cyniczny szef bractwa Snyder.
"Mamy pewnego rodzaju porządek, pewien system i ideologie, w które wierzymy- wyjaśnia reżyser Jarosław Tumidajski. - I nagle to zaczyna się walić, porządek wyczerpuje się, a po nim następuje chaos - mówi reżyser. Chcemy otrzymać rodzaj antymoralitetu, opowieści o świecie, w którym nie można być dobrym i z nią chcemy skonfrontować widza."
Sztuka zaadaptowana została dla ośmiu aktorów, którzy grać będą po kilka antagonicznych ról. Warstw muzyczna sztuki pozostała, choć songi Brechta zostały usunięte. Rolę kontrapunktu stanowić mają projekcje wideo.
"Nie rezygnujemy z V-effektu, choć nie realizujemy wzorcowo poetyki Brechta - tłumaczy Tumidajski. - Raczej próbujemy ją czytać przez doświadczenie pracy nad spektaklem. Polski teatr realizuje trzy sztuki Brechta na krzyż. To za mało, bo czego by o Brechcie nie myśleć, to zbyt dobry autor i zbyt mocny myśliciel, by się z nim nie mierzyć."
Joannę zagra gościnnie Magda Biegańska, aktorka Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy.
"Cechuje ją wrażliwość trochę nie na nasze czasy. Wierzę, że będzie wiarygodna jako jednoosobowa kontra wobec cynicznego świata, który pokazujemy" - uważa inscenizator.
Jarosław Tumidajski - rocznik 1980 - studiował teatrologię na Uniwersytecie Jagiellońskim, jest absolwentem Wydziału Reżyserii Dramatu krakowskiej PWST. Zaczęło być o nim głośno po premierze "Nocnego autobusu" Michała Walczaka (Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, 2005), podczas pierwszej odsłony Intermedialnego Forum Teatru Baz@rt. Wyreżyserował między innymi: "Grupę Laokoona" Tadeusza Różewicza (Teatr Wybrzeże w Gdańsku, 2007), "Barbarę Radziwiłłównę z Jaworzna-Szczakowej" Michała Witkowskiego (Teatr Śląski im. Stanisław Wyspiańskiego w Katowicach, 2008), "Świętą Joannę szlachtuzów" (Teatr Miejski w Gdyni, 2008), "Disneyland" Stanisława Dygata (Teatr Ludowy w Krakowie, 2009), "Trans-Atlantyk" Witolda Gombrowicza (Wrocławski Teatr Współczesny im. Edmunda Wiercińskiego, 2010), "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza (Teatr Wybrzeże w Gdańsku, 2011) oraz "Solaris" Stanisława Lema (Teatr Śląski im. Stanisław Wyspiańskiego w Katowicach, 2011).
"Święta Joanna szlachtuzów" ("Die heilige Johanna der Schlachthöfe") Bertolta Brechta; przekład: Roman Szydłowski, Witold Wirpsza; opracowanie tekstu, opracowanie muzyczne i reżyseria: Jarosław Tumidajski; scenografia i wideo: Mirek Kaczmarek; występują: Magda Biegańska (gościnnie), Katarzyna Żuk, Paweł Audykowski, Przemysław Dąbrowski, Łukasz Gosławski, Dymitr Hołówko, Mateusz Janicki, Sławomir Sulej; premiera (Mała Sala): 30 września 2011.
Teatr Nowy im. Kazimierza Dejmka w Łodzi
ul. Zachodnia 93, 90-402 Łódź
dyrektor naczelny: Zdzisław Jaskuła
tel. (+48 42) 633 44 94 (centr.), (+48 42) 633 33 72 (dyr. i sekr.), (+48 42) 636 08 47 (dział promocji), (+48 42) 633 93 53 (dział literacki), (+48 42) 633 81 34 (sekr., fax.)
fax (+48 42) 633 81 34
www.nowy.pl
Źródło: informacje prasowe, www.nowy.pl