Rys. Mirosław Gryń, www.polityka.pl
Redakcja tygodnika "Polityka" ogłosiła nominacje do nagrody "Paszport Polityki 2011". Nominacje w dziedzinie literatury uzyskali: Szczepan Kopyt, Mikołaj Łoziński i Zygmunt Miłoszewski. Ogłoszenie laureata: 17 stycznia 2012. Transmisja TV gali: TVP2 godz. 22:50.
Paszporty "Polityki" przyznawane są artystom w sześciu dziedzinach: film, teatr, sztuki wizualne, muzyka poważna, muzyka rozrywkowa, literatura.
Jako ostatnie, 21 grudnia 2011 ogłoszono nominacje w dziedzinie literatury. Justyna Sobolewska z Działu Kultury w "Polityce" tak charakteryzuje polską scenę literacką Anno Domini 2011:
"W tym roku w literaturze dużo się działo, natomiast niewiele pojawiło się debiutów. Miejmy nadzieję, że mniejsza liczba książek młodych autorów to skutek zmian w planach wydawniczych, a nie objaw jakiejś tendencji.
(...)
Trójka nominowana w tym roku to autorzy, którzy już zostali dostrzeżeni i docenieni. Mamy po raz pierwszy w historii Paszportów nowy gatunek - 'płytomik' Szczepana Kopyta 'Buch', czyli książkę poetycką wydaną razem z płytą. (...) Nie jest to tzw. poezja śpiewana, tylko eksperyment mieszający gatunki muzyczne i dobrze sprawdzający się na koncertach. (...) 'Buch' jest wyrazem buntu przeciwko wyzyskowi i niesprawiedliwości. To pieśń oburzonych, ciekawa literacko i autoironiczna.
O polskiej rzeczywistości opowiada też Zygmunt Miłoszewski w 'Ziarnie prawdy', tyle że w formie opowieści kryminalnej. Okazuje się, że nie w każdej plotce i stereotypie tkwi owo ziarno prawdy. (...) Miłoszewski pokazuje, jak łatwo ożywić w Polsce przesądy antysemickie. Jednocześnie intryga kryminalna i postać prokuratora Szackiego są - tak jak w poprzednim 'Uwikłaniu' - bardzo umiejętnie skonstruowane.
'Książka' Mikołaja Łozińskiego to fikcja oparta na opowieściach rodzinnych, która jest próbą rozplątania zawikłanego węzła rodzinnego. (...) Ta opowieść odrywa się od konkretnej historii i może dotyczyć każdej rodziny. Przeszłość kładzie się cieniem na teraźniejszości, urazy są przekazywane z pokolenia na pokolenie.
Wszystkie trzy książki, choć tak różne, są ciekawą próbą zrozumienia współczesności, odarcia jej ze złudzeń: Miłoszewski próbuje rozprawić się ze stereotypami, Kopyt pokazuje, jak wygląda świat konsumpcji, a Łoziński odkrywa bagaż przeszłości rodzinnej."
Oto nominowani:
- Szczepan Kopyt (ur. 1983) - "za umiejętność wchodzenia w szkodę wszystkim dyskursom i wszczynania rebelii lingwistycznej na każdym polu językowym";
- Mikołaj Łoziński (ur. 1980) - "za niezwykle interesującą i wieloznaczną książkę pod tytułem 'Książka'. Rzecz została zainspirowana historią rodziny pisarza";
- Zygmunt Miłoszewski (ur. 1976) - "Miłoszewski potwierdził po raz kolejny, że powieść kryminalna przestaje być gatunkiem li tylko rozrywkowym".
Nominujący krytycy oceniali nominowanych:
- Szczepana Kopyta - poetę i muzyka, laureata Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Jacka Bierezina w 2004 roku:
"Szczepan Kopyt tworzy kapitalne wiersze zaangażowane i angażujące, dzięki którym poezja na powrót staje się tym, co wspólne. Niczym współczesny aojda zwraca ludziom pieśń, która zbyt długo była trzymana w postmodernistycznych laboratoriach literackich. Nie opiewa bogów, lecz świat przez nich opuszczony. Nie pisze o herosach, lecz o 'bohaterach klasy robotniczej'." (Grzegorz Jankowicz)
"Nominacja za umiejętność wchodzenia w szkodę wszystkim dyskursom i wszczynania rebelii lingwistycznej na każdym polu językowym." (Przemysław Czapliński)
- Mikołaja Łozińskiego - pisarza i fotografika, laureata Nagrody im. Kościelskich w 2007
"Jego 'Książka' to powieść o rodzinnych sekretach; o tym, co sprawia, że ludzie są ze sobą, nie mogą bez siebie żyć, choć robią sobie nieraz rzeczy straszne albo rzeczy, których robić by sobie nie chcieli. Opisany przez Freuda czarny 'romans rodzinny' nie ma w naszej literaturze zbyt wielu inscenizacji. Przenikliwość psychologiczna sąsiadująca z czułością, poczucie humoru, talent literacki zapowiadają kogoś, kto wiele może dokonać." (Marek Zaleski)
"Nominacja za niezwykle interesującą i wieloznaczną książkę pod tytułem 'Książka'. Rzecz została zainspirowana historią rodziny pisarza, a powstała między innymi po to, żeby lepiej zrozumieć przodków i zapytać o własne dziedzictwo." (Dariusz Nowacki)
- Zygmunta Miłoszewskiego - prozaika, dziennikarza, autora scenariuszy, laureata Nagrody Wielkiego Kalibru w 2008 roku:
"Miłoszewski potwierdził po raz kolejny, że powieść kryminalna przestaje być gatunkiem li tylko rozrywkowym. Śledztwo prowadzone przez prokuratora Szackiego jest pretekstem do opowieści o arcypolskich, wstydliwych demonach antysemityzmu. A do tego w ramach bonusu Miłoszewski dodaje w 'Ziarnie prawdy' bardzo smakowity opis Sandomierza." (Robert Ostaszewski)
"Już wydanym przed czterema laty 'Uwikłaniem' udowodnił, że na polskiej bazie historycznej i społeczno-obyczajowej da się oprzeć współczesną powieść kryminalną, która śmiało może stanąć w szranki z najlepszymi produkcjami europejskimi. Opublikowane w tym roku 'Ziarno prawdy' w pełni potwierdziło nie tylko to, że ma doskonały warsztat, jakiego wymaga się od twórców literatury popularnej, ale także wielki literacki talent." (Marta Mizuro)
Ponadto zgłoszeni zostali:
Joanna Bator, Hubert Klimko-Dobrzaniecki, Julia Fiedorczuk, Michał Kalicki, Adam Lipszyc, Kaja Malanowska, Marcin Michalski, Ninette Nerval, Włodzimierz Nowak, Magdalena Parys, Alan Sasinowski, Filip Springer, Marta Syrwid, Mariusz Szczygieł, Wit Szostak, Szczepan Twardoch, Maciej Wasielewski.
Nominowali:
Anna Nasiłowska (Instytut Badań Literackich PAN), Inga Iwasiów (Uniwersytet Szczeciński), Przemysław Czapliński (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza), Robert Ostaszewski (Portal kryminalny, "Dekada Literacka"), Piotr Kofta ("Wprost"), Dariusz Nowacki (Uniwersytet Śląski), Marta Mizuro ("Odra", "Zwierciadło"), Marek Zaleski (Instytut Badań Literackich PAN), Paweł Dunin-Wąsowicz ("Lampa"), Grzegorz Jankowicz ("Tygodnik Powszechny").
Źródło: www.polityka.pl/paszportypolityki/nominacje2011
Nazwiska zwycięzców we wszystkich kategoriach zostaną ogłoszone podczas gali, która odbędzie się w Warszawie, w Operze Narodowej 17 stycznia 2012.
Paszporty są symbolicznym dokumentem tożsamości, zwracającym uwagę na twórców utalentowanych, poszukujących, odważnych, przekraczających granice w sztuce, trafiających nie tylko do krajowego odbiorcy.
Czytaj więcej o Paszportach Polityki 2011 i pozostałych nominacjach na stronach Culture.pl: Paszporty Polityki 2011 - nominacje.