"Czesława Miłosza 'Północna Strona' " - literaturoznawcy z całej Europy spróbują zreinterpretować twórczość Czesława Miłosza w kategoriach "geografii humanistycznej" i geopoetyki w czasie międzynarodowej konferencji, która odbędzie się w stulecie urodzin poety na Uniwersytecie Gdańskim - 21 marca 2011 roku i w Nadbałtyckim Centrum Kultury - 22 marca 2011 roku.
Czym jest dla dzieła i biografii
Czesława Miłosza symbolika romantycznej Północy i klasycznego Południa? Czy autor Rodzinnej Europy i Widzeń nad Zatoką San Francisco kreował raczej opozycję centrum i prowincji, a w pamięci o własnym miejscu i rodowodzie znajdował busolę, z którą "podróżny świata" może orientować się w najdalszych przestrzeniach i zachować tożsamość będąc otwartym na inne wartości?
Warto próbować reinterpretacji wyobraźni Miłosza w kategoriach "geografii humanistycznej" i geopoetyki. Czym pozostały w jego pisarstwie obrazy północno-wschodnich peryferii Europy i przyrody amerykańskiej wobec świata nowoczesnych metropolii? Kim są dla niego Litwini oraz inni Bałtowie? Jak sytuuje się on wobec Rosji, zwłaszcza Dostojewskiego, ale i współczesnych poetów? Inne pytania: Miłosz i Skandynawia; Wiliam Blake w twórczości autora Ziemi Ulro. Do najbardziej fascynujących tematów należy rola Oskara V. Miłosza w twórczości i życiu jego kuzyna-noblisty. Takie - i nie tylko takie - pytania postawią uczestnicy gdańskiej konferencji.
W Gdańsku Czesław Miłosz był zaledwie kilka razy, jednak to miasto ma swoje miejsce na mapie jego biografii. Od Sierpnia 1980 postrzegał je jako symbol polskiego dążenia do wolności. Tu fragment jego wiersza i cytat z psalmu w jego przekładzie widnieją na Pomniku Poległych Stoczniowców. Nieczęsto się zdarza, by słowa poety drukowane na kartkach papieru zostawały wykute z metalu i kamienia. Patos tych wydarzeń jest już częścią przeszłości, ale rocznice mają to do siebie, że o historii trzeba przypominać, choć nie tak, by się w niej zamykać.
W osobistym życiu noblisty okolice Gdańska naznaczone są śladem związanym z jego matką. We wsi Drewnica na Żuławach Weronika Miłoszowa znalazła się tuż po wojnie z falą przesiedleńców z Wileńszczyzny. Zmarła, zaraziwszy się tyfusem od starej Niemki, którą pielęgnowała w chorobie. Jej grób, nieraz odwiedzany przez syna, znajduje się do dziś na cmentarzu w Sopocie. Los obu kobiet jest cząstką życia, które toczyło się na zapleczu historycznej sceny. Z niepamięci wydobywa go to tylko, że jest epizodem z rodzinnych dziejów poety.
Konferencja "Czesława Miłosza 'Północna Strona' " podzielona została na sześć sesji.
21 marca 2011
- Sesja I - "Litwa i Wilno" - Wydział Filologiczny Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Wita Stwosza 55
Wystąpienie inauguracyjne: Tomas Venclova - litewski poeta, eseista i tłumacz, który przyjaźnił się z Miłoszem.
Tematy wykładów tej sesji:- "Prowincjonalne Wilno Miłosza"
- "Trzy wiersze - trzy miasta: Wilno, Paryż, Berkeley"
- "Homo geographicus. Miłosza autobio-geo-grafie (rekonesans)"
- "Miłosz i pogaństwo"
- "Przestrzeń natury i pokusy pogańskie - kilka uwag o 'Dolinie Issy' "
- "Czy istnieje litewska literatura w języku polskim? Perypetie Czesława Miłosza"
- "Topografia. Litwa. Miłosz"
- Sesja II - "Prowincje północno-wschodnie" - Nadbałtyckie Centrum Kultury, Ratusz Staromiejski w Gdańsku - z udziałem Andrzeja Franaszka, autora pierwszej biografii Miłosza w Polsce, która ma się ukazać w maju 2011
Tematy wykładów tej sesji:- "Czesława Miłosza estetyka lokalności (narracje północno-wschodnich prowincji)"
- " 'Mała ojczyzna' w świadomości twórczej Adama Mickiewicza i Czesława Miłosza"
- "Czesław Miłosz i pisarze litewsko-białoruskiego pogranicza: Maria Rodziewiczówna, Józef Weyssenhoff, Włodzimierz Korsak"
godz. 17:00 - otwarcie wystawy "Czesław Miłosz. Powroty" w galerii Nadbałtyckiego Centrum Kultury - dokumentującej związki Miłosza z Pomorzem. Współorganizatorem jest Europejskie Centrum Solidarności; wystawa potrwa do 13 kwietnia 2011.
- "Wędrówka ponad czasem w powieści Czesława Miłosza 'Dolina Issy' "
- " 'Kroniki' Czesława Miłosza - poezja Północy?"
- "Listy wymieniane na północnej półkuli. Czesław Miłosz w korespondencji z Bogdanem Czaykowskim o ludziach i sprawach krajowych"
- " 'Pan Tadeusz' przez Miłosza na nowo odczytany"
- "Miłosz we Włoszech, czyli 'barbarzyńca w ogrodzie' "
22 marca 2011 - Nadbałtyckie Centrum Kultury, Ratusz Staromiejski w Gdańsku
- Sesja III - "Wobec Rosji"
Tematy wykładów tej sesji:- "Miłosz wobec Rosji"
- "Miłosz i 'herezje' Dostojewskiego"
- " 'Walka o oddech'. Noty o poetach rosyjskich - Borysie Pasternaku, Osipie Mandelsztamie, Josifie Brodskim"
- Sesja IV - "Wobec Ameryki" - z udziałem m.in. Renaty Gorczyńskiej, sekretarz Miłosza w latach 1980-84.
Tematy wykładów tej sesji:- "Czesława Miłosza Ameryka dyplomacji i Ameryka imigracji"
- "Wyzwanie rzucone naturze. Obraz amerykańskiej metropolii w twórczości Czesława Miłosza"
- "Amerykańskie źródła 'Rodzinnej Europy' "
- Sesja V - "Dwaj Miłoszowie - Oskar i Czesław", z udziałem Agnieszki Kosińskiej, w latach 1996-2004 osobistej sekretarki Czesława Miłosza, obecnie kustosza mieszkania i archiwum poety w Krakowie oraz opiekunki praw autorskich do jego utworów.
Tematy wykładów tej sesji:- "Oskar i Czesław Miłosz - dwaj dysydenci nowoczesności"
- "Szyfrowanie (w) poezji: Oskar Miłosz i Czesław Miłosz"
- "Północ w sercu Południowca. Oskar Miłosz w twórczości Czesława Miłosza"
- "Czeladnik. O Oskarze Miłoszu w późnej twórczości Czesława Miłosza"
- Sesja VI - "Swedenborg, Blake, Kierkegaard"
Tematy wykładów tej sesji:- "Między 'wyobraźnią religijną' a schizofrenią. Miłosza kłopoty ze Swedenborgiem"
- "Miłosz i Swedenborg"
- "Antystoicyzm. O wspólnocie myśli Sørena Kierkegaarda i Czesława Miłosza"
- "Harmonia Blake'a w sukcesji Tomasza"
- "Realizm metafizyczny. Miłosz i malarstwo holenderskie złotego wieku"
- "Gdzie jest północ? Miłosz o przestrzennych zagubieniach"
- "Miłosz - mady i Perła Bałtyku"
Godz. 19:00 - koncert w Filharmonii Bałtyckiej: poemat Miłosza Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada czytają: Tomas Venclova i
Jerzy Trela.
Kuratorem konferencji jest prof. dr hab. Małgorzata Czermińska, literaturoznawca, profesor zwyczajny Uniwersytetu Gdańskiego.
Głównymi organizatorami dwudniowego seminarium są Uniwersytet Gdański i
Nadbałtyckie Centrum Kultury.
Źródło:
www.nck.org.pl