Instytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku prezentuje międzynarodową konferencję SZTUKA I TEATR TADEUSZA KANTORA (The Art and Theater of Tadeusz Kantor). Konferencja odbędzie się 26 stycznia 2009 w godzinach 14:00-21:00 w Martin E. Segal Theatre Center przy centrum studiów doktoranckich City University of New York (METSC przy CUNY Graduate Center) i obejmie dwie dyskusje panelowe oraz pokaz filmów dokumentalnych.
Międzynarodowa konferencja zakończy serię prezentacji o tym samym tytule rozpoczętą pokazem instalacji
Tadeusza Kantora Ławka (1975), stanowiącej centrum wystawy w Jewish Museum zatytułowanej "Teatry pamięci: Sztuka i Holokaust (Theaters of Memory: Art and the Holocaust)". Drugą odsłoną serii były tygodniowe pokazy zapisów filmowych spektakli Kantora z okresu Teatru Śmierci w teatrze La MaMa.
O twórczości Tadeusza Kantora w perspektywie tak teatru, jak i sztuki dyskutować będą specjaliści, współpracownicy i przyjaciele artysty: Dore Ashton, Marek Bartelik, Monika Fabijańska, Daniel Gerould, David Gothard, Norman Kleeblatt, Michał Kobiałka, Ludmiła Ryba, Richard Schechner, Ellen Stewart, Jarosław Suchan i Natalia Zarzecka. Wyświetlone zostaną również filmy o życiu i twórczości Kantora.
"Seria SZTUKA I TEATR TADEUSZA KANTORA jest pierwszą przekrojową prezentacją dzieła i biografii polskiego 'artysty totalnego' w Stanach Zjednoczonych. Jej celem jest pokazanie Kantora - bezsprzecznie jednego z najwybitniejszych artystów 20. wieku, w USA zaś znanego wyłącznie jako twórcę teatru - zarówno w kontekście sztuk scenicznych, jak i sztuk pięknych. Pretekst dla szerszej prezentacji Tadeusza Kantora dała nam wystawa w Jewish Museum, na której prezentowana jest jego Ławka. Norman Kleeblat, główny kurator Muzeum zdecydował się na jej zakup do kolekcji podczas wizyty w Polsce zorganizowanej przez Instytut i jest to według mojej wiedzy pierwsza poważniejsza praca Kantora w amerykańskich zbiorach muzealnych. Jest to zakup o tyle istotny, że Tadeusz Kantor nie jest znany amerykańskim środowiskom związanym ze sztuką. Konferencja ma na celu przedstawić im twórczość Kantora, z bardzo określoną nadzieją, że jej efektem będzie wystawa jego prac".
Monika Fabijańska, dyrektor Instytutu Kultury Polskiej w Nowym Jorku
"Powiedzieć o Kantorze, iż należy on do grona najwybitniejszych artystów polskich drugiej połowy 20. wieku, to powiedzieć niewiele. Dla sztuki polskiej jest on tym, kim dla sztuki niemieckiej jest Joseph Beuys, a dla amerykańskiej Andy Warhol. Twórca zupełnie osobnej wizji teatru, aktywny uczestnik neoawangardowych rewolucji, oryginalny teoretyk, innowator głęboko osadzony w tradycji, malarz antymalarski, happener-heretyk, ironiczny konceptualista - to tylko niektóre z jego licznych wizerunków. (...) O jego wielkości nie tyle decyduje jego twórczość, ile on sam pojęty jako całość, jako swego rodzaju Gesamtkunstwerk, na który składa się jego sztuka, jego teoria i jego życie".
PROGRAM KONFERENCJI:
14:00-15:30 – Pokaz filmów: Tadeusz Kantor. Natchniony Tyran (Tadeusz Kantor. Inspired Tyrant), dokument, reż. Andrzej Białko, Niemcy/Polska, 1997, 39 min., po polsku z angielskimi napisami, Kantor jest tu (Kantor ist Da), dokument, reż Dietrich Mahlow, Niemcy, 1968, 46 min., po niemiecku z angielskimi napisami
16:00-17:30 - Panel: "Tadeusz Kantor. Sztuka teatru".
Uczestnicy: Daniel Gerould, David Gothard, Michał Kobiałka, Ludmiła Ryba, Richard Schechner, Ellen Stewart
17:30-18:30 - Przerwa
18:30-20:00 - Panel: "Tadeusz Kantor. Teatr sztuki"
Uczestnicy: Monika Fabijańska, Marek Bartelik, Dore Ashton, Norman L. Kleeblatt, Jarosław Suchan, Natalia Zarzecka
20:00-21:00 - Poczęstunek
UCZESTNICY KONFERENCJI:
Daniel Gerould - profesor teatru i literatury porównawczej w centrum studiów doktoranckich City University of New York (CUNY). Autor książki Historia gilotyny: legenda i morał (wyd. polskie 1996), redaktor i tłumacz The Witkiewicz Reader, wydawca zbioru dramatów symbolistycznych Doubles, Demons, and Dreamers: An International Collection of Symbolist Drama. Redaktor 12-tomowego archiwum teatru polskiego i wschodnioeuropejskiego Routledge Harwood Polish and East European Theatre Archive, redaktor Theatre/Theory/Theatre. Gerould jest wybitnym Witkacologiem i propagatorem wiedzy o polskim teatrze w USA.
David Gothard - były kierownik artystyczny Riverside Studios w Londynie, gdzie w pionierskiej pracy z Tadeuszem Kantorem, Dario Fo, Shuji Terayamą, Williamem Forsythem, Andriejem Tarkowskim, Peterem Greenawayem, Solem LeWittem, Robertem Rauschenbergiem i wieloma innymi artystami, łączył sztukę performansu i teatr z tańcem współczesnym, filmem i sztukami wizualnymi. Gothard został zaproszony do Polski do współpracy z Kantorem na wczesnym etapie prób do Umarłej klasy. Riverside Studios było pierwszym miejscem, w którym Umarła klasa została zaprezentowana poza granicami Polski (1976 r.) Od 2007 Gothard współpracuje na stałe z Abbey Theatre w Dublinie. Obecnie przygotowuje spektakl dla Kasser Theatre w Montclair w New Jersey.
Michał Kobiałka - profesor i dziekan wydziału sztuk scenicznych i tańca University of Minnesota. Od 20 lat badacz twórczości Kantora i tłumacz jego pism teoretycznych Prócz publikacji ponad 35 artykułów w amerykańskich i europejskich pismach teatralnych, Kobiałka jest również tłumaczem i redaktorem A Journey Through Other Spaces: Essays and Manifestos, 1944-1990 - pierwszego zbioru esejów Kantora w języku angielskim, autoryzowanego przez samego twórcę.
Ludmiła Ryba - urodzona w Polsce, była aktorką teatru Cricot 2 w latach 1979-92, występując w Polsce i na świecie w spektaklach Wielopole, Wielopole, Niech szczezną artyści, Maszyna miłości i śmierci, Nigdy już tu nie powrócę oraz Dziś są moje urodziny. Wykłada o teatrze Kantora i prowadzi warsztaty teatralne we Włoszech, Francji, Anglii i USA. Od 1995 występuje głównie we Francji z zespołem Compagnie du Singulier. Mieszka we Francji i Włoszech.
Richard Schechner - wykładowca oraz profesor performatyki w Tisch School of Arts na New York University. Wydawca "TDR: The Journal of Performance Studies", redaktor serii Worlds of Performance (Routledge) i współredaktor serii Enactments (Seagull). W jego bogatym dorobku są m.in. książki Environmental Theater, Between Theater and Anthropology, Performance Theory, Przyszłość rytuału (wyd. polskie 2000), Performatyka: Wstęp (wyd. polskie 2007). Założyciel i twórca eksperymentalnego teatru The Performance Group oraz East Coast Artists. Jest honorowym profesorem Shanghai Theatre Academy, gdzie w 2005 roku utworzono Centrum Performatyki im. Schechnera. Znawca polskiego teatru, najwybitniejszy w USA specjalista od twórczości
Grotowskiego.
Ellen Stewart - założycielka i dyrektorka eksperymentalnej sceny nowojorskiej La MaMa Experimental Theatre Club. Dzięki niej Ameryka odkryła takich artystów jak Jerzy Grotowski, Shuji Terayama czy Andrei Serban. Brała pod skrzydła również rodzime talenty, m.in. Roberta de Niro i Sama Shepharda. Była kluczową postacią dla prezentacji spektakli Tadeusza Kantora w USA - w latach 1979-91 zaprezentowała wszystkie spektakle Cricot 2 z okresu Teatru Śmierci. W 1993 jako pierwszy producent Off-Off-Broadway w historii, Stewart została wprowadzona do Broadway Theater Hall of Fame. Otrzymała również Order Sztuki i Literatury Republiki Francuskiej.
Monika Fabijańska – od 2005 roku dyrektor Instytutu Kultury Polskiej w Nowym Jorku. Absolwentka wydziału historii sztuki Uniwersytetu Warszawskiego, była inicjatorem, koproducentem i kuratorem wielu indywidualnych i grupowych wystaw takich artystów jak
Alina Szapocznikow,
Wilhelm Sasnal,
Zbigniew Libera,
Katarzyna Kozyra,
Magdalena Abakanowicz czy
Krzysztof Wodiczko. Za czasów jej dyrekcji, IKP prezentował m.in. spektakl TR Warszawa Krum na prestiżowym festiwalu Next Wave w BAM, za który
Krzysztof Warlikowski otrzymał nagrodę Obie, oraz współprodukował spektakl Przysięga Ireny z Tovah Feldshuh w roli głównej, który w 2009 prezentowany będzie na Broadway'u.
Marek Bartelik - od 1996 uczy historii sztuki w Cooper Union w Nowym Jorku, wykłada również gościnnie w Massachussets Institute of Technology (MIT) i na Yale University. Obecnie sprawuje funkcję prezesa AICA-USA (amerykańskiej sekcji Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki) oraz wiceprezesa AICA International. Regularnie pisuje do "Artforum". Opublikował między innymi The Sculpture of Ursula von Rydingsvard (wspólnie z Dore Ashton i Mattim Meggedem), Early Polish Modern Art: Unity in Multiplicity i POZA: On the Polishness of Polish Art.
Dore Ashton - profesor historii sztuki w Cooper Union w Nowym Jorku, jest jednym z najwybitniejszych amerykańskich krytyków sztuki. Autor, współautor i redaktor ponad 30 książek z dziedziny sztuki i kultury, spośród których wiele przeszło do klasyki amerykańskiej krytyki sztuki, m.in. The Writings of Robert Motherwell, Bonevardi: Chasing Shadows, Fragonard in the Universe of Painting, Out of the Whirlwind: Three Decades of Arts Commentary, About Rothko, American Art Since 1945, Yes, but-: A Critical Study of Philip Guston, A Joseph Cornell Album. Znajomość z Kantorem, podtrzymywana później dzięki jego wizytom w Nowym Jorku, nawiązała podczas kongresu AICA w Krakowie w 1960.
Norman L. Kleeblatt - główny kurator Jewish Museum w Nowym Jorku, gdzie zorganizował m.in. tak głośne wystawy, jak Mirroring Evil: Nazi Imagery/Recent Art (2002), Too Jewish? i Challenging Traditional Identities (1996), a ostatnio Action/Abstraction: Pollock, De Kooning, and American Art, 1940-1976 (Jewish Museum; Saint Louis Art Museum; Albright-Knox Art Gallery, Buffalo, 2008-09). Do swojej najnowszej wystawy Theaters of Memory: Art and the Holocaust włączył Ławkę Kantora (1975), pierwszą pracę artysty, jaka znalazła się w amerykańskiej kolekcji muzealnej.
Jarosław Suchan - od 2006 roku dyrektor Muzeum Sztuki w Łodzi, poprzednio wicedyrektor i główny kurator
CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie. Wśród najważniejszych wystaw w jego dorobku znajdują się dwie poświęcone Tadeuszowi Kantorowi:
Kantor: Interior Imaginacji (
Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa, 2005; współkurator) oraz Tadeusz Kantor. Niemożliwe (
Bunkier Sztuki, Kraków, 2000; CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa, 2001; Ludwig Museum, Budapeszt, 2001). Opublikował wiele tekstów poświęconych zagadnieniom sztuki współczesnej i dwudziestowiecznej. Jest redaktorem tomu Tadeusz Kantor. Niemożliwe (2000).
Natalia Zarzecka - od 2004 roku dyrektor
Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka w Krakowie. Jest menedżerem kultury z dyplomem Uniwersytetu Jagiellońskiego Obecnie pisze pracę doktorską poświęconą programowi florenckiemu teatru Cricot 2.
The Martin E. Segal Theatre Center
The CUNY Graduate Center
365 Fifth Avenue, at 34th Street
New York
Informacja nadesłana