Andrzej Strug, fotografia portretowa, Warszawa, 1927, źródło: NAC
W poniedziałek 28 listopada 2011 roku minęła 140. rocznica urodzin Andrzeja Struga, wybitnego pisarza i publicysty, ważnego działacza ruchu socjalistycznego i niepodległościowego. Z tej okazji odbędzie się szereg wydarzeń upamiętniających postać pisarza.
Andrzej Strug (właściwie Tadeusz Gałecki) urodził się 28 listopada 1871 roku. W roku 1895 był więziony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej, a w 1897 skazany na zesłanie do guberni archangielskiej. W 1905 roku zaangażował się w polski ruch rewolucyjny. Ponownie aresztowany w 1907 roku musiał opuścić granice państwa rosyjskiego i wyjechał do Paryża. Po śmierci Stefana Żeromskiego (1925) uważany za nowe wcielenie "sumienia literatury polskiej".
W swoich powieściach takich jak "Ludzie podziemni" (1908), "Dzieje jednego pocisku" (1910), "Mogiła nieznanego żołnierza" (1922), Strug podejmował temat wojny i walki o idee sprawiedliwości społecznej. Krytykował też współczesny kapitalizm w powieści "Pieniądz" (1914) i trylogii antywojennej "Żółty krzyż" (1932-33).
W Warszawie przy Alei Niepodległości 210 m. 10 A w dawnym mieszkaniu pisarza działa Muzeum Andrzeja Struga. Odbywają się w nim lekcje muzealne dla młodzieży, wieczory literackie i odczyty. W muzeum pokazywana jest ekspozycja stała pt. "Miraże i Rzeczywistość. Proza Polskiego Międzywojnia".
We wtorek 29 listopada 2011 roku o godz. 18.30 Muzeum Andrzeja Struga z okazji 140 rocznicy urodzin pisarza i 30-lecia istnienia Muzeum zaprasza na uroczystą prezentację fragmentów korespondencji pisarza i jego żony, Nelly w wykonaniu aktorów: Wojciecha Olszańskiego i Afrodyty Weselak. Listy, których rękopisy dzięki staraniom Nelly Strugowej zostały ocalone z wojennej pożogi, są jedną z najcenniejszych pamiątek z życia Struga. Prezentacja zostanie zilustrowana muzyką i pokazem nieznanych zdjęć z archiwum Strugów.
Z kolei 30 listopada (godz. 18:00) łódzki oddział Krytyki Politycznej zaprasza do swojej świetlicy na projekcję filmu "Gorączka" (1980) Agnieszki Holland. Scenariusz filmu napisał Krzysztof Teodor Toeplitz na podstawie legendarnej powieści Andrzeja Struga "Dzieje jednego pocisku". "Gorączka" opowiada historię zmiennych kolei rewolucji 1905 roku i w zamyśle reżyserki stanowić miała hołd poświęcony pamięci bojowców PPS. Jest to opowieść o polityce i moralności, trudnych wyborach ideowych i rozczarowaniu jakie niesie ze sobą klęska wielkiego ruchu. Posługując się historycznym kostiumem i ukazując tragiczne dzieje rewolucjonistów, Agnieszka Holland z wielką mocą ukazała problem konfliktu między racjami idei a racjami etyki. Film powstał w przededniu Sierpnia '80, stając się szybko czymś na kształt metafory losów "Solidarności".