Andrzej Pawłowski, fotografia z cyklu "Genesis", 1967, fot. materiały organizatorów
Cykl czarno-białych fotografii Pawłowskiego z 1967 roku można oglądać na wystawie w Galerii Piekary. To trzecia - po "Światłem pisane" (2010) i "Zapisach (w) przestrzeni" (2011) - ekspozycja ukazująca twórczość tego artysty zorganizowana przez poznańską galerię.
Cykl "Genesis", początkowo noszący tytuł "Ręce", powstał w 1967 roku. Dziesięć lat później artysta użył do jego interpretacji tekstu pierwszego rozdziału "Księgi Rodzaju". I tak trzydzieści jeden wersetów w przekładzie Artura Sandauera odpowiada trzydziestu jeden fotografiom. W ten sposób powstał słowno-obrazowy poemat o dziele stworzenia, biblijnej kosmologii.
Andrzej Pawłowski w pracy "Genesis" sfotografował dłonie małoobrazkowym aparatem z szerokokątnym obiektywem, co dało zdjęciom dużą głębię i jednocześnie spowodowało deformację perspektywy. Dzięki temu wizerunek dłoni na tle częściowo zachmurzonego nieba stał się dynamiczny i ekspresyjny. Wzniesione ku niebu ręce z jednej strony kojarzą się z aktem kreacji, a z drugiej mogą wydać się przedłużeniem ciała artysty lub samego widza. W czarno-białych fotografiach uwypuklone zostały napięcia budowane przede wszystkim światłem i cieniem. Dłonie - przewodni motyw "Genesis" - pojawiają się w formie pulsujących obrazów również w filmie Pawłowskiego "Tam i tu" z 1958 roku, a jako odciski na papierze fotograficznym odnaleźć je można w cyklu fotogramów "Omamy" z 1962 roku.
Cykl "Genesis" znalazł uznanie zarówno wśród zwolenników sztuki tradycyjnej, jak i nowoczesnej. Mieczysław Porębski określił go jako "wielki, wielkością otwierającej się w nim wszechobejmującej metafory. Oglądane z bliska, przerażająco z bliska - spojrzeniem już nie samego oka, ale i bezwzględnej w swych ostrościach i deformacjach kamery - dłonie i dalekie niebo, ożywione ulotnymi obłokami, wystarczają tu, by dać początek nieogarnionemu krajobrazowi tworzenia - życia przestrzeni i światła".
Andrzej Pawłowski (1925-1986) ukończył studia w 1950 roku, na Wydziale Architektury Wnętrz krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Na początku lat 60. założył w rodzimej uczelni Wydział Form Przemysłowych. Doświadczenie projektanta, zasadzające się na prowadzonych przez artystę badaniach i redagowanych tekstach teoretycznych, stanowiło integralna część całej jego twórczości rozpostartej od dzieł rzeźbiarskich, przez malarstwo i fotografie do filmowanych projekcji.
Pawłowski, związany z Grupą Krakowską, nieustannie podejmował problem procesu recepcji, udziału zmysłów widza w postrzeganiu prac artystycznych. Dążył do zakłócenia prostego schematu odbierania dzieł sztuki jako odzwierciedlających bezpośrednio świat, w którym egzystujemy. Nierzadko adaptował w tym celu analizy procesów fizycznych (np. wykresy krzywych łańcuchowych). Innymi słowy, skłaniał do refleksji i aktywnego uczestnictwa w odbiorze, prowokując do rewizji mechanizmów odczytywania prac. Jednocześnie bacznej analizie poddawał sam proces twórczy, powołując się m.in. na ideę "formy naturalnie ukształtowanej" sformułowaną przez siebie na początku lat 60.
Pierwsze prace artysty to cykl rzeźbiarski "Płazy" i seria rysunkowa "Gady" (1950-1952). Kolejne realizacje - "Kineformy" (1957) - stanowiły efekt eksperymentów z teatrem epidiaskopowym i tworzeniem obrazów fotograficznych wprost na materiale światłoczułym. Przyniosły artyście nagrodę na festiwalu w Brukseli w 1958 roku. Kontynuacją zagadnień poruszanych w "Kineformach" był film "Tam i tu" (1958). W kolejnych latach powstały cykle fotograficzne ("Luxogramy", "Heliogramy", "Mutacje/Luxografie", "Ręce" - nazwany później "Genesis", "Discovery"), malarskie ("Formy naturalnie ukształtowane", "Powierzchnie naturalnie ukształtowane") i rzeźbiarskie ("Manekiny", "Sarkofagi").
W 1963 roku Pawłowski zajął się tworzeniem cyklów obrazów i obiektów przestrzennych. Realizował spektakle wizualne, ruchome obrazy świetlne, komponował fotogramy. Projektował na potrzeby przemysłu, aranżował wystawy czasowe i stałe ekspozycje (np. w Muzeum Narodowym i Muzeum Historycznym w Krakowie), zajmował się teatrem (eksperymenty z teatrem kukiełkowym mieszczącym się w walizce), występował też jako aktor (wuj w "Mątwie" według Witkacego w teatrze Cricot).
Otwarcie: 20 stycznia 2012, godz. 19:00.
Wystawa czynna do 29 lutego 2012.
Galeria Piekary
ul. Piekary 5
Poznań
Źródło: informacja prasowa