Mirosław Bałka podczas przygotowań do wystawy "Dialog", Kunstpalast w Düsseldorfie, 1989, fot. Erika Kiffl / materiały organizatorów
Erika Kiffl była w latach 80. świadkiem dwóch wydarzeń związanych z Polską, zorganizowanych w Düsseldorfie, i udokumentowała je na czarno-białych fotografiach.
Wystawa przypomina dwie inicjatywy artystyczne: pokaz "Przeciw stanowi wojennemu w Polsce - za Solidarnością", zainaugurowany w Kunstmuseum Düsseldorf 22 października 1982 roku (jego kulminacją była aukcja prezentowanych dzieł sztuki przeprowadzona w pierwszą rocznicę wprowadzenia stanu wojennego - 13 grudnia 1982, z której dochód przeznaczono na wsparcie polskiego ruchu niezależnego) oraz polsko-niemiecką wystawę "Dialog", pokazywaną w przełomowym 1989 roku najpierw w Kunstpalast w Düsseldorfie (16 września - 1 października 1989), potem w Wilhelm-Lehmbruck-Museum w Duisburgu (15-29 października 1989), a na koniec (2-30 kwietnia 1990) w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie.
Pierwsze z wymienionych przedsięwzięć - "Przeciw stanowi wojennemu w Polsce - za Solidarnością" - było bezpośrednią reakcją na wydarzenia polityczne w Polsce. Rafael Jablonka i Stephan von Wiese zorganizowali licytację dzieł sztuki z poprzedzającej ją wystawy. Cel aukcji opisany został w katalogu wystawowym w następujący sposób:
- Jest duchowym wsparciem Solidarności na drodze jej pokojowej walki, jest demonstracją duchowej bezradności wobec realnej przemocy i osobistym stanowiskiem, które z pewnością dotrze do tych, którzy uzurpują sobie władzę. Aukcja ma też oznaczać konkretne materialne wsparcie (…) będzie służyć materialnej i humanitarnej pomocy dla artystów i robotników w Polsce.
60 znanych artystów, między nimi Georg Baselitz, Joseph Beuys, Tony Cragg, Walter Dahn, Hans Haacke, Jörg Immendorff, Imi Knoebel, Rune Mields, Reinhard Mucha, Gerhard Richter, Katharina Sieverding, Thomas Schütte, Günther Uecker i Franz Erhard Walther wystawiło 70 swoich dzieł do licytacji. Aukcję prowadził dyrektor kolońskiego Ludwig Museum, Karl Ruhrberg. Zysk w wysokości 287 tys. marek wpłynął na konto Funduszu Pomocy Niezależnej Literaturze i Nauce Polskiej z siedzibą w Paryżu, którego honorowym prezesem był noblista Czesław Miłosz. Z tych środków wspierano niezależną kulturę w Polsce, np. przez udzielanie stypendiów polskim artystom.
Z kolei wystawa "Dialog" w 1989 roku, przygotowana przez Stephena von Wiese i Andę Rottenberg, była rodzajem spotkania niemieckich i polskich artystów. Uczestniczyli w niej, m.in.: Mirosław Bałka, Włodzimierz Pawlak, Joanna Przybyła i Leon Tarasewicz, a także Sybille Berke, Halina Jaworski, Klaus Simon i Isolde Wawrin.
- Sens takiej wystawy, która zbiera razem młodszych polskich i niemieckich artystów, nie leży właściwie w samym spotkaniu dwóch narodowości. Chodzi raczej o spotkanie artystów. Ich pochodzenie i narodowość są drugorzędne. Ale właśnie ten aspekt jest ważny, kiedy spotykają się Niemcy i Polacy, aby wspólnie zajmować się sztuką, aby razem pracować i się poznawać. (...) Powinniśmy wszelkie deklaracje i polityczne programy pozostawić na boku, aby poznać specyficzne i charakterystyczne drogi artystów, odkryć to coś, co oprócz indywidualności pochodzi z kraju, z którego się wywodzą, z kultury, w której wyrośli i w której dzisiaj pracują - piszą Ulrich Krempel, Gottlieb Leinz i Stephan von Wiese w Przedmowie do "Dokumentacji wystawy 'Dialog'" (wyd. Fundacja Egit, Warszawa 1989).
Erika Kiffl (ur. 1939 w Karlovych Varach) - fotografka, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Düsseldorfie (Wydział Grafiki i Fotografii). Inicjatorka m.in. międzynarodowych sympozjów fotograficznych w Düsseldorfie, organizowanych od 1980 roku. Jej prace znajdują się w zbiorach najważniejszych muzeów europejskich. W Polsce swoje prace prezentowała w warszawskiej Małej Galerii ZPAF i w Galerii ZPAF w Krakowie. Obecnie kilka jej zdjęć można zobaczyć na wystawie "Obok" w Martin-Gropius-Bau w Berlinie.
Kuratorzy: Monika Kumięga, Josef Herten.
Wystawa czynna od 2 grudnia 2011 do 25 lutego 2012.
Instytut Polski w Düsseldorfie
Citadelstr. 7
40213 Düsseldorf
tel. (+49 211) 866 96 0 (centrala)
fax (+49 211) 866 96 20
info@polnisches-institut.de
Źródło: informacje prasowe, www.polnisches-institut.de/programm/duesseldorf_im_dialog_mit_soli,1183/